Hocalı Soykırımını Gökoğuzların güçlü sesi büyük Türk Milliyetçisi Güllü KARANFİL hanımefendiden yaptığım alıntıyla anlatmanın daha bir anlamlı olacağını düşündüm.
Aziz şehitlerimizin ruhları şad, durakları Türk uçmağı olsun.
TÜRK IRKI SAĞOLSUN!!!TTK.
Güllü Karanfil: Kardaş kardaşını bilsin lääzım!Belli, ani gagauzlara en yakın Türk halkarından biri dä Azerbaycan Türkleridir. Bizim dillerimiz girer Türk dillerinin Oguz grupasına.
Gagauzlar hem Azerbaycan Türkleri Sovet vakıdından bir birindän haberleri olmasa da, artık iki devletlerin ikisidä baamsız olduktan sora bu devletlär, bu halklar yakınnaştı. Kultura baalantısı kaavileşti: 1990-cı yıllarda Gagauziyadan 65-tän zeedä genç insanı Baku kasabasında universitet bitirdi, üç kişi doktorluk disertaţiyasını korudu, “Ana Sözü” gazetası o yıllarda kapanmasın deyni, Azerbaycan okuyucuları ona yazılarak, kapanmaktan kurtardı. Bakuda gagauz resimcilerinin tabloları sergilendi, halk ansablileri kendi kulturasını gösterdi. Büün dä Azerbaycanda tanınêr gagauz aydınnarı Mariya Maruneviç, Dionis Tanasoglu, Stepan Kuroglu hem b. Bitki 5-6 yıla bu baalantılar taa da kaavileşti. Azerbaycan yardım eder Gagauziyaya ekonomika uurunda da: kuraklık yılda bir milion dolar yardım verildi, şindi Çadırda bir büük sport kompleks yapılacek. Kişinövda büük Azerbaycan klasii Nizaminin (12 asir) byustu koyuldu. Komratta da Heydar Aliyevin byustu var.
İki halk ayrı dindän olsalar da, bu halklar kan kardaşı sayılêr. Kardaş halkar sa hem zor, hem ii gündä dä birerdä lääzım olsunnar.Elbetki, bu yazıyı Azerbayacanın yortuları, festivalleri, adetleri, gözäl günneri için yazmaa istärdim, ama kötü, zor günnär için dä yazmaa lääzım. Çünkü biz bir aacın dallarıyız.
Bu yıl Fevralin 26-da Bütün dünnää Hocalı tragediyasını andı. Ama ilkin bakalım Hocalı neredä, hem ne orada oldu?
1992-cİ yıl
Hocalı genoțidi – Azerbaycan halkının, İnsannıın XX-ci asirdä karşılaştıı en büük tragediyalardan birisidir. Hocalı tragediyası – titsi hem kannı bir olay. Hocalı insan istoriyasına Hatın, Lidiş, Oradur genoţidlerinnän bir sıraya girdi.
1992-ci yılın fevralin 25-dän -26 geçän gecesi Armeniyanın paraylan toplanmış askerleri hem Sovetlär askerinin 366-cı motostrelkovıy polku Azerbaycanın 24 bin yaşayanı olan Hocalı kasabasını elä geçirdilär.Bela kokusu, elbetki, taa ileri dä vardı. Kasabada kalan 2 500 kişi bu korkunç geceyä kadar düşünärdi artık çıkmaa, brakıp evlerini, mallarını, yıllarlan işleyeräk topladıı zenginnini da kaçmaa Azerbaycanın başka bir kasabasına, Agdama. Ama bu plannarı daatı insansızlık, agresorluk. Ofiţial bilgilerä görä bir gecenin içindä Hocalıda 613 insan öldürüldü, üzlärlän kişi yaralanarak, sakat kaldı. Ölülerin arasında 63 uşak, 106 karı, 70 ihtär. O gecä 1275 kişi esir düştü. Büünkü günädän onnarın 150-si için bişey bilinmeer. Esirlerin kimilerinnenän deneklär (opıtlar) yapıldı, uşakların organnarı islää para verän yabancı devletlerä satıldı. Bu titsi hayırsızlık yapıldı salt ona görä, ani bu insannar – Türktülär. İnsannar acımasızcasına, cellatçasına öldürüldülär: kelleleri kesilmiş, baş derileri kesimiş (skalp) gözleri çıkarımış, kulakları, kolları kesilmiş, uşak bekleyän karıların şkembelerini yarıp, duuamayan uşaa süngüyä geçirilmişti. Armyan doktoru Zori Balayan 13 yaşlı kızın derisini diri-diri soymuş. Kız 7 minuttan sora can vermiş. Neeti bakmaa kaç minut insan var nicä derisiz yaşasın. Bunu kendisi bir videosüjettä annadêr. Akıla gelmäz şeylär yapmış Azerbaycan Türklerinä karşı paraylan kulluk edän ermeni askerleri. Uşakların karşısında anayı, ananın karşısında uşaa zeet vererek öldürmüşlär, diri-diri tırnaklarını çıkarmışlar. Kız hem karıları düyüp, zorlamışlar.
Zor inanmaa bunnara… okuyucu düşünecek yok nicä olsun, yada bir dä o tarafa sormaa lääzım deer olmalı. Yabancıların verdii bilgileri dä verelim.
Bir ermeni David Herdiyan Hocalıda Azerbaycannılara yapılan şeylär için çıkan “Vo imya kresta” kiyadının 19- 76 sayfalarında annadêr: “Sabaalän suuktu, biz Daşbulaa yakın bir bataklık içindän lääzımdı geçelim. Ölülerdän bir köprü yaptık. Bän üstlerindän geçmää istämedim. Komandir Ohanyan “korkma” dedi. Ben 9-11 yaşındakı bir kızın ölüsünä basıp adımnamaa başladım. Ayakkablarım hem paçalarım kan içindeydi. Bän bölä 1200 ölünün üstündän geçtim.”
Hep o yazêr: “Gaflan” ermeni grupası martın 2-dä ölüleri yakaardı. 200e yakın Türk ölüsü toplayıp, ayrı-ayrı erlerdä, Hocalıdan 1 km. oyanda yandırdılar. Bitki Kamazda bän başından hem kollarından yaralanmış nerdesä 10 yaşında bir kız gördüm. İslää baktıınan gördüm, ani soluyêr. Suuga, aaçlaa, yaralarına bakmayarak o taa yaşaardı. Ölümnän savaşan o uşaan gözlerini unudamêêrım. Sora Tigranyan familiyalı bir asker onu kulaklarından tutup benzinnenmiş başka ölülerin üstünä attı. Sora ölüleri yaktılar. Ateşin içindän aalamak hem innemäk sesi gelärdi”.
“O gecä genoţidindä pay aldılar 366-cı polkun 2-ci batolyonu (komandir mayor Oganyan Sayran Muşegoviç (büünkü gündä Bayırlı Karabaa zakonda aykırı duran rejiminin “korunmak bakanı”), 3-cü batalyon, komandir Nabokihin Evgeniy, 1-ci batolyonun ştab başı Çitçiyan Valeriy İsaeviç hem bu polktan 50 kişidän zeedä ermeni”. (“Hocalı okupaţiyasının incelemesi materiallarından”).
Kaçmaa da kurtulmaa savaşan Hocalıların çoyu maasuz yapılan “tuzaklara” düştülär da öldürüldülär. (ermenilär arasında azerbaycanca islää bilärdi) “Gelin burayı” çaararak aldadardılar, sora “islääläri” esir alardılar, kalannarını da, öbürlerin karşısında zeet vereräk, öldürdülär.
Bölä bir olaylan tanıştıralım sizi. 9-10 karı uşaklarlan birerdä kurtulmaa savaşarmışlar, Agdama dooru kaçarmışlar. Karannık, ayaz, suuk, 25i – 26sına geçän gecä. ermenilerin sesleri gelärmiş. Sesleri işidip, karılar aaçların altına çömelmiş. O vakıt bir karının sırtına şallan baalı kundaklı 3-4 aylık bir uşacık aalamaa çeketmiş. Ana, bu uşaan sesini ermenilär işidip hepsini tutmasınnar deyni, aalaya-aalaya, dişlerini sıka-sıka uşaanı buuêr. Uşak sus olêr. Bölä, karılar hem uşaklar ölümdän kurtulêrlar. Ölü bilip uşaanı, ana genä sırtına baalêêr, da düşüner o tarafta bir erdä gömmää uşaanı. Ama birkaç saattan sora dener, ani uşak ölmemiş, yaşêêr. Diil çoktan Azerbaycan Tv-sindä anayı hem artık genç kızı gösterdilär, ondan intervyu aldılar.
Kurtulannarın, orada kalan senseleleri, komuşuları için haberleri yoktu. Orası ermenin elindeydi, orayı gidip ölüleri getirmää yoktu kolayları.
Bu fotoyu çıkarmış rus jurnalisti Viktoriya İvleva martın 1-dä. Kızın kolu kesik yol kenarında, aylesı dä tokatların yanında 5 gündür yuvarlanêrlar. Ermeni faşistleri dä, boşaldılmış evleri soyup taşıyêrlar.
Rusiyanın “Memorial” dooruluu korumak merkezi yazêr: dört günün içindä Agdam kasabasına Hocalıda öldürülän azerbaycannıların 200 ölüsü getirdik, o ölülerin çoyunnan oynamışlar. Agdamda 181 ölüyä (130 adam hem 51 karı, onnarın arasında 13 uşak ölüsü) sudmedekspertiza yapıldı. Ekspertiza gösterdi, ani 151 kişi kurşundan ölmüş, 20-si – demir patlamasının parçalarından, 10 kişi sä aar tertiplän urmaktan ölmüş. Dooruluu korumak merkezi belli etti, ani kimi insannardan taa diriykän skalpı çıkarılmış (başından saçları deriylän bilä soymuşlar)”.
“Kırmızı stavro” Halklarasası Organizasiyası esirleri diiştirärkän bölä şeylerä rasgelmiş. Armeniya tarafından geçirilän esirlärin damarına ermenilär (onnarı brakmadan öncä) benzin urarmışlar. Esirleri diiştiktän sora, azerbaycan esir orada da can verärmiş.
Hocalı kasabasına bu baskın yapılarkan, ermenilär zakona aykırı olan 5,45 kalibralı kurşunnar hem himiya silähı kullanmış. Bu gösterer, ani Armeniya insannaa karşı genoţid yaparkana Jeneva Konvenţiyasının protokollarını çiinedi.
Hocalı kasabası – eveldän büünkü günädän insanın istoriya hem kultura adetlerini koruyan hem açıklayan, dünnä tarafından tanınmış bir kasaba. Bu kultura istoriyada Hocalı-Gedabek kulturası olarak tanınêr. Kromlehlar, dolmennar, tepägözlär, kurgannar hem başka anıtlar insan oolunun ilerlemesinin dinamikasını gösterärdilär. Armännarın okupaţiyasından sora onnarın hepsinin yok edilmesi, Hocalı mezarlıının, dünnedä en eski mezarlıklardan birisinin, türlü tehnikaylan yok edilmesi – bu, dünnä kulturasına karşı yapılan, bir ermeni vandallıı hem zorbalıı. Bölä faşistlär da yapmamış!
2005-tä fevralın 17-dä Amerika Birleşmiş Ştatların temsilcileri palatasından kongresmen Den Barton dokladında bölä demiş: “…эта варварская жестокость в отношении невинных женщин, детей и стариков не поддается никакому объяснению, тем не менее бессмысленное насилие не закончилось для Ходжалы. Просто Ходжалы был первым. На самом деле, степень злодеяния и невиданная бойня, совершенная в Ходжалы, стали характерной особенностью действий армянских войск по разрушению этнической чистки в оставшийся период войны».
Korkunç belanın sade birkaç kıpımını verdim. Bilerim, ani patretlerä bakmaa zor, okumaa bu olaylar için taa da zor. Ama biz bunnarı bilmeliyiz. Bunu bütün dünnäya bildirmeliyiz. Çünkü bu tragediya salt Azerbaycana karşı yapılmadı, bu İNSANAA karşı bir soykırımdı.
2012-cİ yıl
O zorbalı soykırımdan 20 yıl geçti. 20 yıl Azerbaycan savaşêr duydurmaa sesini. 20 yıl dünnää susêr, kapêêr gözlerini.
20 yıl sora, bu yıl, dünnäda bir uyanış oldu. Azerbaycanda, Türkiyenin türlü kasabalarında, Belarusyada, Makedoniyada, Londonda, Amerikada, Moldovada, Ukrainada toplantılar, mitinglär, örüyüşlär oldu. En büükü İstanbulda Taksimdä, İstiklal Prospektindä oldu. Türk dünnäsının türlü devletlerindän bayraklarlan milionnarlan insan sokaa çıktı. Hocalı soykırımının devletlär tarafından tanınmasını isteyip, Hocalıların acısını azalttılar.
Güllü Karanfil,
Soykırım zamanı Bakuda yaşayan hem üürenän gagauz studenti.
