Daha doğru ifadeyle, bir Altın Kadın, Altın Prenses bulundu. Bilindiği gibi son zamanlarda Kazakistan’da altın adam bulunduğu haberlerine sıkça rastlıyoruz. Bu altın adamlar M.Ö. devirlerde veya M.S. ilk asırlarda hüküm sürmüş Saka (İskit) ve Hun Türklerine aittir. Çok sayıda altın elbiseyle gömülmüş böyle altın adamların bulunması, o dönemde Türklerin atalarının müreffeh bir hayat yaşadıklarının delili sayılmalıdır.

Bilindiği gibi, ilk altın adam 1970’da Esik Kurgan’da bulunmuştu. Son yıllarda Kazakistan’da yapılan arkeolojik kazı çalışmalarında beş-altı altın adam daha bulunduğu biliniyor. Altın elbiseleriyle gömülen bu insanların hükümdar ailesine mensup prens veya kağanlar olduğu ifade ediliyor.

Fakat ilk defa bir altın prensesinin çıktığı bugünkü (31 Mayıs 2013) Egemen Kazakistan gazetesinin haberinde yer alıyor. Gazete haberine göre, altın prenses Kazakistan'ın Doğu Kazakistan eyaletinde Ürjar ilçesi yakınlarında Taskesken-Baktı taş yolu boyunda Laybulak ve Jana Tilek köylerinin arasında kalan bir bölgede bulundu. Esik Kurgan’da bulunan altın adam da olduğu gibi, altın adamın başlığı ve üstündeki elbisesi son derece korunmuş bir haldedir. Elbiselerin hepsi altın işlemelidir. Prensesin kulaklarındaki altın küpesi, başındaki altın başlığı, koç boynuzu motif işlemelerine bakılırsa, bu günümüzden 2500 yıl önce yaşamış olmalıdır. Öğrencilerin kazı çalışmalarına danışmanlık yapan Semey Pedagoji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Amantay İsaulı bu konuda Egemen Kazakistan gazetesi muhabiri Berikhan Tayjigit’e verdiği bilgide “Bulunan altın adam M.Ö. V.-III yüzyıllarda bronz devrine, hatta Hun-Sarmat dönemlerine kadar götürülebilir” dedi.

Yarma şeklinde kazılan mezarın çevresi ve üstü genişliği 10-15 santimetre kadar varacak bir biçimde taşlarla kapatılmıştır. Cenaze, batı istikametine doğru yatırılmakla birlikte, yüzü kuzeye doğru döndürülek defnedilmiş. Cenazenin ayak taraflarında koyun kemikleri ile seramik ve ağaçtan yapılmış kap-kacaklar, baş tarafında ise avuç içi kadar yuvarlak taşlar bulundu. Kazı çalışmalarına katılan Temir Smagulov bu taşların “kurbanlık taşları” olabileceğine işaret etti. Smagulov cenaze defnedilirken bu taşların üstüne yağ kandilleri konmuş olmasının mümkün olduğunu söyledi.

Ayrıca mezarın kuzey doğu tarafındaki çeperinin dibinde ikinci mezarın yer aldığı görüldü. Mezardaki şahsın başı ve kolu kesilmişti. Bilim adamlarının yorumlarına göre, bu şahıs prensesin kölesi, belki de nedimesi idi. Saka (İskit) kağanının kızı olması büyük ihtimal olan bu altın adamı inceleyen bilim adamları ona “Ürjar Prensesi” olarak at koydular.

Prof. Dr. Amantay İsaulı Kazak bilim ve kültürüne büyük bir yenilik getiren bu çok değerli buluntunun Tarbagatay’ın güneyinde bir siyasi merkezin olduğunu ortaya koymakta olduğuna dikkati çekti. Doğu Kazakistan’da tarihi ve kültür açısından çok zengin mirasların yattığına geçen sene bu bölgeye bir çalışma ziyareti gerçekleştiren Kazakistan Kültür ve Haberleşme Bakanı Mukhtar Kul-Muhammed dikkati çekmişti. Gazete muhabiri bakanın geçen sene “Bu bölge sınır bölgesi olduğu için pek araştırılmadı. İnşallah bu bölgede bizi büyük kültürel hazineler beklemektedir” şeklindeki konuşmasını hatırlattı.

Gazete muhabiri Berikhan Tayjigit yazısını şu sözlerle bitiriyor: “Müjde Kazak İli! “Ürjar Prensesi” olarak isimlendirilen bu kültür hazinesi eski atalarımızın sırlarla dolu hayatlarını tüm dünyaya tanıtacaktır.”


Berikhan Tayjigit / Egemen Kazakistan Gazetesi (31 Mayıs 2013)
Türkiye Türkçesine Aktaran: Abdulvahap Kara

TTK.