Bu Lezgiller de kim? Bieln varmı.
Azerbaycan'ın kuzeyinde Kafkasya ve dolayısıyla Dağıstan'a sınır olan bölgesinde de önemli oranda Dağıstanlı etnik nüfus yaşamaktadır. Sovyet döneminde Azerbaycan ile Dağıstan arasında kasıtlı olarak çizilen sınır Dağıstanlı etnik grupların Azerbaycan Cumhuriyeti sınırları içinde kalmalarına yol açmıştı. 1989 yılı nüfus sayımına göre Azerbaycan'da 171 bin Lezgi yaşamaktaydı.
Azerbaycan'ın Dağıstan sınırındaki Rutul, Muharremkend, Kasımkend, Ahtı, Gusar ve Hacmaz şehirlerinde Lezgiler çoğunluktadır. Samur ırmağı Dağıstan Lezgileri ile Azerbaycan Lezgilerini ayrımaktadır. İki ayrı cumhuriyette yaşamakta olan Lezgiler kendi aralarında örgütlenmeye başlamışlardır. "Samr" örgütü Lezgilerin dil, örf ve adetlerini korumaya yönelik faaliyetlerde bulunmaktadır.
Lezgilerin Sadval (Birlik) örgütü Dağıstan'ın en köktenci ve saldırgan örgütü olarak bilinmektedir. Azerbaycan'daki Lezgiler çoğunluktadır.
Sadval Lezgi Halk Herekatı teşkilatı 1 aralık 1989 separatçı
Hacı Abdurrehimov tarafından kurulmuştur.
Azerbaycan'daki Lezgiler arasında etnik bölücülük ve ayrımcılık çabası içinde olan Sadval örgütünün amacı Dağıstan ve Azerbyacan'daki Lezgi topraklarını birleştirerek Büyük Lezgi devletini (Lezgistan) kurmaktır. Ancak Sadval'ın liderleri ilk aşamada Büyük Lezgi devletini Dağıstan'ın terkibidne federasyon prensiplerine dayalı şekilde kurmak düşüncesindedir. Sadval örgütü bunun ardından Azerbaycan'dan toprak talebinde bulunarak Lezgi devletini kurmayı plânlamaktadırlar.
Hacı Abdurrehimovun yazdığı
"Kafkas Albaniyası - Lezgistan" kitapı tamamen Azerbaycana karşı yönelerek, tarihi delilleri sahteleştirmektedir. "Sadval"ın siyasi liderleri Ruslan Aşureliyev, Nasir Pirimov, istifada olan orgeneral Muhuddin Gehremanovdur. Harbi Birleşmelerinin sayı (özeyi ve deyişken gayrı-nizami küvvetler) - genellikle lezgi gencelerden ibaretdir. 20. yüzyılın 90 lı yıllarının ikinci yarısından itibaren şahsi heyetin radikal İslam herekatlarının tesirine maruz kalması görülmektedir. Faaliyyet alanları genellikle Dağıstanın 10 ili, Azerbaycanın Guba ve Gusar illerinden ibaretdir.
Göstericileri: gayri-yasal harbi hazırlık (Dağıstan arazisinde Belici ve Çak-Çak, Ermenistanda ise Lusakert ve Arzni tedris merkezlerinde gerçekleşmektedir). 90 lı yılların önünde Ermenistan istihbarat kurumları tarafından işbirliğine davet edilmiş "Sadval"ın silahlıları Bakı metrosunda iki terör olayı gerçekleştirmiştir (1994 - 14 ölü, 49 yaralı; 2. hadise 1994 eylül ayı - 20 ölü); Azerbaycanın Kuzey bölgesinde polis merkezlerine saldırı yapmışlar. Dağıstanın demiryol rabitesi de "Sadval"ın saldırılarına uğramıştır.
Dış ilişkileri genelde Ermenistan istihabaratı ve Çeçenistan silahlı kuvvetleri iledir.
Kuzey Azerbaycan'da karışıklık çıkartıp, Karabağ dışında ikinci bir cephe açma amacını taşıyan Ermeniler Sadval örgütüne maddi destek sağlayarak, bölgeye gönderdikleri ajanlar vasıtası ile bölgedeki niyetleri yerine getirmekteler.
Ayrıca Türkiyede yaşayan lazların lezgilerle soy bağı olduğu da söylenmektedir.
Ama lezgi sözü bildiyim kadarıyla laz dilinde tenbel anlamında kullanılmaktadır.
