Gönderen Konu: KURT'UN SÖZLÜĞÜ  (Okunma sayısı 23887 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Kök-Börü

  • Ziyaretçi
KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« : 09 Nisan 2007 »
Türkler kurda çok eskilerden beri "böri" ya da "börü" derlerdi. Bu sözcük Anadolu'da da söylenmekte ve yaşamaktadır. Ayrıca Anadolu'da, tek başına gezen azılı kurtlara ''yalınsak'' adı verilir. Fakat Oguz Türkleri'ne yani Türkmenlere geldiğimizde ise, onların ''börü'' sözcüğü yerine daha çok ''kurt'' sözcüğünü kullandığını görüyoruz.

 

OGUZ TÜRKLERİ'NİN "BÖRÜ" YERİNE "KURT" KELİMESİNİ KULLANMASI

Oguzlar, bugünkü Anadolu, Kerkük, Suriye, Irak, İran Türkleri'nin, Azeri Türkleri'nin, Orta Asya'nın çeşitli bölgelerinde yaşayan bugünkü Türkmenler'in, Karakalpak Türkleri'nin doğrudan atalarıdır. Yukarıda da belirtildiği üzere, Oguz Türkleri genelde "börü" yerine "kurt" sözünü kullanırlar. Ayrıca Başkurt ve Tuba (Soyot) Türkleri de böri'yi ifade etmek üzere başka sıfat ve adlar kullanırlardı. Türkologlarca bunun nedeni şudur:



 

BÖRÜ YERİNE KURT SÖZCÜĞÜNÜN KULANILMASININ NEDENİ

Türkler'de büyüklere adı ile değil de bir akrabalık kelimesi ile seslenilmesi gelenektir. Mesela bir kişi Oktay adını taşıyan amcasına "Oktay" diye hitap etmez, ona amca diye seslenir. Yine, bir çocuk babasına "baba" demez de adı ile seslenirse tokatı yiyiverir. İşte kurt da Eski Türk kültüründe ata olarak kabul edildiğinden, kurt için, esas adı olan "börü" değil, "kurt" kelimesi kullanılmıştır.



 

KURT SÖZCÜĞÜNÜN ESAS ANLAMI

Yukarıda, "börü" yerine "kurt" kelimesinin kullanılmasının nedeni anlatıldı. Peki öyleyse, "kurt" kelimesinin esas anlamı nedir ?

Kurt sözcüğünün Türkçe'deki esas anlamı "vahşi"dir. Örnek vermek gerekirse, eski bir Türk şiirinde şunlar söylenmektedir:

Kurt kuş hepsi dirildi
Erkek dişi derildi
Bölük olup dağıldı
İnlerine giremeyecekler.

Dikkat edilirse bu eski Türk şiirinde "kurt" kelimesi, esas anlamı olan "vahşi" kavramını ifade etmekte ve "Kurt kuş" sözcükleri ile "vahşi ve yırtıcı kuşlar" anlatılmak istenmektedir.

Aşağıdaki tabloda, Türk şivelerinde kullanılan kurtla ilgili kelime ve deyimler verilmiştir:

                                                   KURT SÖZLÜĞÜ

SÖZCÜK                                            ANLAM                                           ŞİVE



Asena                                             Bozkurt                                           Eski Türkçe //Dişil
Aşına                                              Bozkurt                                           Eski Türkçe //Dişil
Böri                                                 Kurt                                                Genellikle Anadolu dışında
Börteçine                                        Bozkurt                                           Eski Türkçe, Moğolca//Eril
Börü                                                Kurt                                               Genellikle Anadolu dışında
Coo Börüsü                                     Cesur kişi                                       Kırgız
Çine                                                 Kurt                                               Eski Türkçe, Moğolca
Gök Börü                                         Gök Kurt                                        Anadolu (~)
Gök Kurt                                          Gök Kurt                                        Anadolu
Gök Yele                                          Gök Yele(li)                                    Anadolu
Gurt                                                 Kurt                                               Azerbaycan
Kaskır                                               Kurt                                               Kazak, Kırgız
Kaşkır                                               Katil kurt                                        Anadolu
Kök Böri                                           Gök Kurt                                        Genellikle Anadolu dışı
Kök Börü                                          Gök Kurt                                        Anadolu dışı
XöX Çöno                                         Gök Kurt                                        Ural Bölgesi   
Kök Cal                                             Gök Yele                                        Kazak, Kırgız
Kök Yal                                             Gök Yele                                        Özbek
Kurt                                                  Kurt                                               Anadolu, Türkmen
Kuu Pörü                                           Boz Kurt                                        Tuva
Pörü                                                  Kurt                                               Tuva
Yalınsak                                            Tek gezen azılı kurt                        Anadolu

tungatonyukuk

  • Ziyaretçi
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #1 : 10 Nisan 2007 »
Emeğine sağlık !

Çevrimdışı Mirlan_Kırgız

  • Yeni Üye
  • *
  • İleti: 7
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #2 : 25 Nisan 2007 »
Kök-Börü
Kırgızca- Karışkır olarak gecer Kurt, ama biz genelde Börü olarak da kullanırız. Kazaklarda Karıskır olarabilir...çünkü onlar bizim ş yerine genelde s koyuyorlar.

Kök-Börü

  • Ziyaretçi
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #3 : 25 Nisan 2007 »
Kök-Börü
Kırgızca- Karışkır olarak gecer Kurt, ama biz genelde Börü olarak da kullanırız. Kazaklarda Karıskır olarabilir...çünkü onlar bizim ş yerine genelde s koyuyorlar.

Sağol Kırgız Andam,

Bilgilendirdiğin için teşekkürler..Kırgızca Coo Börü:Cesur kişi(kurt) deyimini bulmuştum..Demekki buradaki börü direkt kurt olarak da kullanılabiliyormuş..Tekrar çok teşekkür ederim...

Çevrimdışı Mirlan_Kırgız

  • Yeni Üye
  • *
  • İleti: 7
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #4 : 25 Nisan 2007 »
Tabi Coo börü demek Cesur Kurt anlamı olur...benim de soyum yani bizde Uruu deyorlar... BÖRÜLERdir

Çevrimdışı Mirlan_Kırgız

  • Yeni Üye
  • *
  • İleti: 7
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #5 : 25 Nisan 2007 »
SOY=URUU

Kök-Börü

  • Ziyaretçi
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #6 : 25 Nisan 2007 »

Çevrimdışı Mirlan_Kırgız

  • Yeni Üye
  • *
  • İleti: 7
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #7 : 25 Nisan 2007 »
Hoş bulduk Kandaşlar!

Çevrimdışı gok_turk

  • Yasakli
  • Türkçü-Turancı
  • **
  • İleti: 31
  • turk irki sag olsun
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #8 : 26 Nisan 2007 »
kurdun anlamida uygur ca da  kok bura olarak lullaniriz  bunuda  eklemis oldum ......... yasin turk .........
TURAN  ..........................

Çevrimdışı toygar mete

  • Türkçü-Turancı
  • **
  • İleti: 29
Ynt: KURT'UN SÖZLÜĞÜ
« Yanıtla #9 : 29 Nisan 2007 »
 :asker:

  ABİ EMEKLERİNE SAĞLIK! SENİN GİBİ TURANCILAR OLDUKÇA YÜREĞİMİZ DAHA BİR KABARIYOR