Kızık Boyu
OSMANLILAR, Mercidabık savaşından sonra idareleri altına aldıkları Gaziantep'te birçok Türkmen aşiret, oymak ve obalarıyla birlikte,24 Oğuz boyundan 13'ünün de kesif kitleler halinde yaşadığını tespit ettiler.
Gaziantep 1517'de Osmanlı birliğine dahil edilmiştir. Vergi tahsilatına esas olmak üzere hazırlanan ilk Ayıntab Tahrir Defteri de fetihten 19 yıl sonra 1536'da tamamlanmıştır. Başta; 1536, 1543 ve 1574 tarihli Antep Livası Tahrir defterleri olmak üzere diğer birçok muteber kaynaktaki kayıtlara göre 1517'den önce Gaziantep'te yaşayan 24 Oğuz boyuna mensup Türkmen aşiretleri şunlardır:
Alayuntlu, Avşar (veya Afşar) Bayat, Bayındır, Beğdili, Büğdüz, Çepni, Döğer, Eymir, Karkın, Kızık, Yazır, Yüreğir.
Selçuklu imar ve iskan politikalarıyla Türkleştiği bilinen Gaziantep'te bu boylardan Alayurtlu, Bayat, Bayındır, Büğdüz, Çepni, Döğer, Yazır ve Yüreğirler'in adına köy ismi, Avşarlar'ın adına da yöre ismi olarak rastlıyoruz. Eymir ve Karkın boylarının yaşadıkları bölgeler bilinmekle beraber, Gaziantep vilayet sınırları içinde onların adını taşıyan herhangi bir meskun mahal yoktur. Kınıklar'la ilgili meskun olmayan yer isimlerinden, imparatorluk kuran bu Türk boyunun da Gaziantep'te yerleştiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda zikrettiğimiz Oğuz boylarından başka, başta Baraklar olmak üzere, Elbeyli, Cerit, Savcılı, gibi kalabalık Türkmen aşiretleriyle, Karakoyunlu, Karakeçili, Tahtemirli, Akçakoyunlu, Gözübüyüklü vesaire gibi daha birçok Türkmen topluluğu da Gaziantep'e iskan edilmiştir. Nizip'in iki köyünde, Oğuz ailesine mensup olmayan Kırgızlar yaşarlar. Şehir içinde de çok miktarda Özbek vardır.
1950 nüfus sayımı sonuçlarına göre; Gaziantep halkının %91.1'inin anadili Türkçe'dir. Halkın %8.3'ü anadilinin Kürtçe, %0.5'i de Arapça olduğunu beyan etmiştir. Gaziantep, Batı'ya göçmen veren, Doğu'dan da göçmen alan illerimiz arasında bulunmasına rağmen bu oranların vilayet çapında pek fazla değiştiği sanılmıyor.
Sevgili Nafi Çağlar, yukarıda sayageldiğimiz, Gaziantep halkının ataları olan Oğuz boylarından Kızıklar'ı inceleyen bir kitap yayınladı.
Kızıklar, Adana'dan Tunceli'ne, Afyonkarahisar'dan Sinop ve Kayseri'ye kadar uzayan coğrafyayı, diğer Türkmen topluluklarıyla beraber yurt tutan önemli bir Türkmen boyudur. Gaziantep'te faaliyet halinde olan Kızıklar Derneği ve Türkmenler Derneği'nde pek değerli çalışmalarına şahit olduğum Nafi Çağlar, eserinin ilk cildinde Gaziantep-Kahramanmaraş-Adıyaman üçgenine yerleşen Kızıklar'ı inceliyor. Çağlar, bölgedeki Kızık köylerini tek tek dolaşmış, sözlü edebiyat eserlerini derlemiş, devletin akılalmaz ilgisizliği sebebiyle unutulmakta olan Antep Harbi hatıralarını ve halk kültürünü tespit etmiş. Dolayısıyla Çağlar'ın eseri, bu yönüyle aynı zamanda bir folklor incelemesi.
Ziya Gökalp'in, Cumhuriyet'in ilk yıllarında varlığından bahsettiği Diyarbakır'daki Türkan Aşireti hakkında koca Dicle Üniversitesi'nin herhangi bir çalışma yapmadığını hatırlarsak, Nafi Çağlar'ı binlerce kez kutlamamız ve kucaklamamız gerekir. Ellerine sağlık. Kızıklar'ın ikinci cildini sabırsızlıkla bekliyoruz. Türk gençleri, Anadolu'yu ikinci kez bu türlü eserlerle fethedeceklerdir. Nafi Çağlar'ı, kendini Anadolu fütuhatına adayan bir kalem gazisi olarak kabul ediyor ve kutluyorum.
