Hun hanedanlığı yıkıldıktan sonra, yeni hanedanlığın buyruğunu kabul etmeyen Türk kavimlerinin bir kısmı,Volga nehrini aşarak, batı'ya çekilmişlerdir. Bazılarıda Batı Türkistan'a gelerek, devletleşmişlerdi. Bunlara Ak Hun yahut, Orta Doğu Hunları denildi. 5. yüzyılda Ak Hun Kaan'ı olan Eftal nedeni ile Eftalitler de denildi.
Ak Hunları iki büyük kabile oluşturur. Uarlar ve Hunlar. Yönetimde daha çok bu iki Türk boyunun sözü geçerdi. Kısa sürede genişleyen Ak Hunlar Hazar denizinin Kuzey ucuna kadar ilerleyip, Toharistan ve Afganistan'ı buyruklarına bağladılar. Daha sonra İranda kuvvetli bir devlet olan Sasaniler üzerine akınları arttırdırlar.Türk akınlarından yılan Sasaniler barış istedi ve 358 yılında Sasanilerle bir antlaşma yapıldı. Fakat Türkler baskıyı kesmediler. O zamanki Acem şahı ölüp yerine Behram Gor geçince seferler yeniden başladı (430).
Türkler seferleriyle Acemleri yıpratırken, Sasani şahlığına Behram Gor'un yerine İkinci Yazgirt geçti. Bu arada Ak Hunlarında başına Aksuvar geçti. Aksuvar Han, Sasanilere akınları hızlandırdığı gibi iç işlerinede karışmaya başladı. İkinci Yazgıt'ı tahttan indirip, Firuz'u İran şahı yaptı. Karşılığında her sene vergi ve Tirmiz ile Vasgirt'i aldı.
Fakat alçak Acem yine alçaklığını yaptı. Aksuvar Han'a "kızım " diye bir cariye gönderdi. Bunu anlayan Aksuvar Han, Firuz'un yolladığı komutanlarını çldürdü. Bundan son derece korkan Firuz, Ak Hun tehlikesini daha fazla yaşamamak için büyük bir sefer düzenledi.
Fakat şair, sanatkar, halıcı güzel kelam etmesini bilen Acem savaş konusunda ne kadar toy olduğunu ve kahramanlıklarının ancak Firidevsi'nin Şahnamesinde kaldığını ispatlarcasına Aksuvar Han'ın hazırlıksız yakalandığını baskın yaptıklarını düşünerek ilerliyordu.
Aksuvar Han Acem ordusuna dağlık dar bir geçitte görünüp geri çekilince, Acem Şah'ı bunu Türklerin korkaklığına hamlederek ordusunu ileri sürdü. Bu arada Acem ordusunun arkasına dolanan Türk Tümenleri Acemlere saldırınca, önde kaçtığı sanılan Türk Tümenleride aniden yüz geri edip Acem ordusunun içine daldı.İki ateş arasında kuşatılan Acem Şah'ı Firuz, Aksuvar Han'a haberci yolayarak "her şartı kabul ediyorum yeterki çemberi açın "dedi.
Fakat Aksuvar, Acem ordusunu bu kadar kolay bırakmadı. Acem elçiye "Gelsin,ordusunun önünde ayaklarıma kapanıp, özür dilesin ancak o zaman çemberi kaldırırım "dedi. Aksuvar Han'ın bu teklifi Sasani Şah'ına iletilince Firuz Şah Acem Milletinin kıyamete kadar yüzünde leke olacak "kabul" kararını verdi.
Bu bir erkeğin yapamıyacağı iştir fakat günümüzde bile en çok eş cinselliğin olduğu ülke olan İran'ı düşünürsek,dedeleri Firuz için çok zor bir karar olmasa gerek. Firuz, Türk ve Acem askerlerin önünde Aksuvar'ın ayakları önünde diz çökerek özür diledi.
Türk tarihinden bu şanlı satır , Türk'ün bütün düşmanlarına karşı bir tehdit olarak canlılığını korumaya devam edecektir.
Saygılarımla
TANRI TÜRKÜ KORUSUN
