Türkiye'de ki Çerkezler

[Fatih]

Çerkes Ethem in Yunanistan a kaçması ile ilgili o kadar adamı vardı niye kaçtı Yunanistan'a biliyorsunuz dimi Türkiye de kalsa Türkler çerkeslere katliam yapmaya kalkacağı için yoksa işbirliği falan yok

Size bu yalanları yutturmak isteyenlerin amaçlarını anlıyorum da siz bu akıl ve mantıktan yoksun zırvalara nasıl inanıyorsunuz işte onu gerçekten anlayamıyorum.
Şu yazdıklarında bile ortalama zekaya sahip bir insan çelişkiler olduğunu görür, anlar.
Hain Ethem'in o kadar askeri varsa, yunanlının kucağına oturacağına çerkezleri korusaydı ya. Yoksa maçası mı yemedi?
Çerkez Ethem denen ırızı kırık kendisine verilen kuvvay-ı seyyare adlı silahlı birliği isyan bastırmanın ötesinde milletten haraç alma, gasp yapma, zorbalık gibi kanun dışı işlerde kullanmış, millete zulüm koymamış yapmıştır.
Hadsizlikte sınır tanımayan kahpe karsığından düşmüş bu kanı bozuk Atatürk'e suikast yapmaya kalkışıp bu amaçla da Ankara'ya gelmiş ama Atatürk'ün etrafında çelikten duvar gibi duran Türk fedaileriyle baş edemeyeceğini anlayınca kuyruğunu apış arasına kıstırıp kaçmıştır.
Yukarıdaki iletilerde diğer kandaşlarım çok güzel şeylere değinmiş.
Etnik azınlık psikolojisi elinde olmadan ihanete kayıyor. Bu etnik azınlıkların tabiat-ı aslileri olsa gerek. Tıpkı yılanın yılandan başka bir doğaya çevrilemeyeceği gibi etnik azınlıkları da yağa yatırıp, bala batırsanız yinede tiyniyetlerinin gereğini yapacaklardır ki, yapmışlardır ve yapmaya da devam etmektedirler.
Şu dilinizden düşürmediğiniz abazyaya, çerkezistana defolun gidin de siz de rahat edin bizde midemiz bulanmaktan kurtulalım.
Ama nerde sizde o vatan imanı?
Vatan sevgisi imandandır dersiniz ama vatanınıza karşı sadece sözden ibaret bir sevgiyle yetinirsiniz.
Hiç boşuna, elli milyon şehidin kanıyla sulanmış, bu vatandan kendi kendinize hak sahibi olmaya kalkmayın.
Aradan değil yüzelli yıl beşyüzelli yıl da geçse bile siz bu coğrafyada önce misafirdiniz ama artık sığıntısınız ve burada kaldığınız sürece de sığıntı sıfatıyla anılmaya devam edeceksiniz.
Bilmem anlatabildik mi?
Kök Tenğri'nin esenliği bütün Türklerin üzerinedir.

[4_hilal]

Çerkezlik coğrafya terimi mi yoksa bir köken mi belirtiyor bunu tam çözebilmiş değilim.
Ceyhan'da sadece çerkezlerin yaşadığı 1 tanecik köy vardı zamanında, bunun haricinde 3 tane köyde az çok çerkez denilen aileler vardı. İlginç bulduğum ise, sarı Tatar olan Kırım'lı çekik gözlü soydaşlarımıza da gelişigüzel çerkez denilirdi. Sonuçta Ceyhan, birçok ad değiştirdikten sonra, adını dahi Kırımlı Nogay'lardan almıştı, Ceyhun Irmağı aşkına, Türkistan aşkına Ceyhan denilmişti. Gurbette pek çerkez tanıma olanığım olmadı çünkü genelde orta Anadolu insanı var Avrupa'da gurbetçilerimizin çoğunluğu.

Geçen sene birşey yaşadım, köken olarak Abhazyalı olduğunu söylüyorlardı, birkaç kişi ile tanıştım. Tip olarak Kazak'lara benziyorlardı, Nogaylardan farklı idi çekik gözlülükleri, ki Kazaklar Karadeniz kıyılarında devlet kurmuşlar vakti zamanında.

Sahi çerkez kimdir ben bilmiyorum, çerkez diyince benim aklıma hep Ediz Hun gibi bir çehre beliriyor benim belleğimde.
Mesela Türkan Şoray çerkezdir, adige'dir diye okurduk, öyle söylerdi Türkçü gençler, ben Türkan Şoray'ı tip olarak hiç benzetemedim çerkeze. Siyah saçlı olur mu olabilir mi acaba çerkezler, bende hep kumral, sarışın, kızılımtrak bir çehre beliriyor çerkez denildiğinde.

Karaçaylar'a çerkez derler, veya kendileri de der çoğu zaman, fakat Karaçaylar Türk'tür.
Balkar'lara da çerkez derler veya onlar da zaman zaman kendilerine çerkez derler, yanılmıyorsam Balkar'lar da Türk.

Peki tam olarak kimdir çerkezler!

Oset'ler mi! Çeçenler mi! Adige'ler mi!

Ben bu çerkez mevzusunun içinden çıkamadım gitti, cidden kim olduklarını bilmiyorum.

Osmanlı'nın son dönemine ait bazı kaynaklarda, gazete ve mecmualarda, "Ümeray'ı Çerakese" gibi ifadelere rastlanıyor, yani çerkez ahalisi der gibi ayrı bir unsur olarak belirtiliyor.
Daha erken dönemine bakarsak Osmanlı'ya hareme Türk kökenli cariye girmemiştir, çerkezler girdiğine göre, demekki hem gayri-müslim olma durumu, hem de gayri-Türk olma durumu mevzubahis olan bir topluluk olmalı çerkezler.

Yine de tam kim olduklarını bilmiyorum.

[o.öcal]

Sahi çerkez kimdir ben bilmiyorum, çerkez diyince benim aklıma hep Ediz Hun gibi bir çehre beliriyor benim belleğimde.
...........
Daha erken dönemine bakarsak Osmanlı'ya hareme Türk kökenli cariye girmemiştir, çerkezler girdiğine göre, demekki hem gayri-müslim olma durumu, hem de gayri-Türk olma durumu mevzubahis olan bir topluluk olmalı çerkezler.
.................
Yine de tam kim olduklarını bilmiyorum.

Evliya Çelebi'nin, dilleri için:"yüz kırk yedi lisanın hepsini gayet güzel yazdım ama bu Çerkes lisanı gibi saksağan sadalı lisanı yazamadım" diye tanımladığı,yine Kayseri Avşarlarının Uzun yayla çerkezleri için:''Yedikleri darı; giydikleri deri; gözü göğ, benzi sarı; el-aman padişahım; sür gitsin geri'' diye şikayetlendiği at hırsızlığını yiğitlik olarak gören topluluk.

[daglargibi]

Çerkes Ethem in Yunanistan a kaçması ile ilgili o kadar adamı vardı niye kaçtı Yunanistan'a biliyorsunuz dimi Türkiye de kalsa Türkler çerkeslere katliam yapmaya kalkacağı için

Çerkez Ethem in yunanlara sıgınması nın tr deki çerkesler le alakası yoktur tamamen can korkusundan dır. Yunanlara katıldıktan sonra Türk ordusuna karşı yunanlarla birlikte harekette bulunmuşmudur bunu bilmiyorum bilen arkadaşlar varsa açıklasınlar.

[Bozkurt42]

"At hırsızlığını yiğitlik olarak gören topluluk." bu ifade bile yeterlidir.

[4_hilal]

Ben yurt disindayim, ne kadar cok kitabim olsa da, vatanda olan kandaslar kadar olmuyor, ulasmak daha zor oluyor bircok esere.
Yillar yili Türkcü kesimlerde standart bir cerkez düsmanligi var, ki önceki iletimde belirtmistim ki, cerkez denilen sözcügün cografya mi, siyasi mi, etnik unsur mu neyi belirttigi ve neleri kapsadigi ciddi bir muamma.

Cerkez diyince aklimiza hemen Adige'ler geliyor örnegin.

Adige sözcügü Adriyatik denizine akan, 12000 km2 alani sulayan, Alp'lerin icinden gecen 400 küsür kilometre uzunlugunda bir nehir.
400 küsür kilometre deme sebebimiz, nehrin uzunlugu malesef cesitli calismalardan dolayi degismis durmus, malum italyanlar becerikli millet, bize benzeyen yönleri cok.

Adige sözcügünü Edige olarakta görüyoruz, Nogay Orda'si denilen hanedan ailenin kurucusu veya kurucusunun oglu.
Ki Nogay sözcügünún ortaya cikisi da biraz hilafli, cünkü atabey olan Nogay'dan türediginden ziyade, birde; Cuci'nin oglu Boal, Boal'in oglu Tatar, Tatar'in oglu Nogay.

Peki bizim cerkezleri Türk degil diyebilmek icin elimizde hangi veriler var, münferit hadiselerden bahsetmiyorum, topluluk olarak elimizde veriler ne var.

Astrahan Hanligi cografya olarak Türkiye'ye daha yakin olsa da, Kazan Han'ligi daima Türkiye'ye ve Türkiye Türklerine yakin gelmektedir. Astrahan ve onun cografyasi ve kismen de Kirim Hanligi cografyasi bence Türk'tür. Bu cografyalarda net olarak, kafkaslarda net olarak Türk degil diyebilecegimiz unsurlar; Gürcüler, Ruslar ve Ermeniler. Bu 3 unsur haric, Cecenlerden Osetlere ve Azerbaycanli kandaslarin israrla Türk degil dedigi Dagistanli Avarlar'a, Abhazyalilara kadar Türk olma ihtimalleri olmama ihtimallerinden bin kat fazla.

Biz Türkcü camia olarak kendi icimizde bazi devrimler yapmaliyiz. Atsiz ata bence bu konulardan cok yorulmus veya bunca zaman harcamayi deger bulmamis, daha acil mevzularla ilgilenmis, diye düsünüyorum. Örnegin evladina diye bilinen vasiyet tüm Türkleredir, ve o vasiyette icerideki düsmanlar derken bahsedilen unsurlar arasinda "cerkes" ifadesi yok, cünkü cerkes diye bir etnik soy yok.

Cecenler diyor, abhazlar diyor, lezgiler diyor icerideki düsmanlar olarak. Ki burada da bir nüans var, icerideki düsmanlar Türk degiller demiyor, sadece icerimizdeki düsmanlardir diyor.
Yani Türk kökenli olupta Abhazlarin bize düsman olacagini da söylemis olabilir, Türk degiller gibi bir vurgu yok.

[İsenboğa]

Başka olarak Çerkez Ethem Yozgatlı Çapanoğlu'nu kıskandığı için  Çapanoğluyla Başbuğ'un arasını bozan ve Çapanoğlu'nun katline sebep olanda bu it diye duymuştum.

 Demiştim daha önce.Aksiyon dergisinde ise bu duyumu doğrulayan bir yazı buldum.

ÇERKEZ ETHEM YOZGAT’I YAĞMALAMASAYDI

Batı Cephesi’nden isyanı bastırmak üzere Yozgat’a yönlendirilen Çerkez Ethem, doksan yaylı araba, yetmiş subay, ikibin yüz piyade, bin üçyüz atlı, dört dağ topu ve sekiz makineli tüfekten oluşan büyük bir kuvvetle şehre giriyor. Burhanettin Kapusuzoğlu, olay daha dün olmuşçasına şaşkınlıkla soruyor: “Yozgat’ta ne var ki? Yozgat halkının hatta Çapanoğlu ailesinin bile büyük bölümü hadiselerin dışındaydı. O günleri bilenler, isyancı diye masum köylülerin vurulduğunu, şehrin yağmalandığını anlatırlardı.” İlk elden 12 kişiyi idam ettiren Çerkez Ethem, Çapanoğullarına ait konakların hepsini yakıyor ve sürülerine el koyuyor.

Kapusuzoğlu’na göre Yozgatlı, bugünkü ekonomik sıkıntıların sebebini o günlerde aramalı. Ethem’in Yozgat’tan ayrılırken sarf ettiği şu cümle onlar için önemli bir delil: “Maşallah Yozgat, Yozgat değil içi altın dolu vadiymiş.” Ali Fuat Paşa’nın hatıralarında da şöyle bir cümle kayıtlı: “Ethem Beyin, Yozgat’tan götürdüğü mallar aylarca Ankara Karacabey Çarşısında satıldı da bitmedi.” O günleri babasından ve aile büyüklerinden dinleyerek büyüyen Halit Çapanoğlu, “Dedem Halit Bey, saklandığı yerde bulunup götürülürken babamları büyük halama emanet etmiş. Halam cesur kadınmış. Birkaç kez Amasya’ya, dedemi ziyarete gitmiş; ama asıldığında cenazesini getirmeye kimse cesaret edememiş. Mezarını bilen yok. Aslında bu seneye kadar resmi dahi yoktu elimizde. Babaannem evi barkı yanıp eşi asılınca üzüntüden verem olup iki yıl içinde ölmüş. Devletin baskısıyla aile fertlerine bir dönem memuriyet bile verilmemiş.”

Asıl zorluğu yaşayan Halit Bey’in babası elbette. İsyanda on yaşındaymış. Ethem’in çiftliği yakmasına şahit olmuş, sonra babasının asıldığı haberini duymuş. Varı yoğu elinden alındığı için peş parasız bir bey çocuğu olarak başlamış hayata. Halit Bey’e bugün Yozgat’ta Çapanoğlu olmanın neye tekabül ettiğini soruyoruz: “Bizi bağırlarına basarlar. Ailemiz hep vermiş, biz de gücümüz yettiğince vererek geleneği sürdürüyoruz. Hangi köye gitsek hâlâ bey gibi karşılanıyoruz. Yozgatlıya müteşekkirim.”

 Saygılarımla

 

Andam "Bozoknağme" adlı kitapta bu söylediğiin bilgilerin hepsi mevcut ve bu Çerkes eniklerinin yaptıkları diğer zulümler anlatılıyor ki liste hayli kabarık.

Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın ordusunu Konya dolaylarında durduran ve Osmanlı hanedanı ile kan bağları bulunan Çapanoğullarını kafkasyadan karılarını, kızlarını satıp gavatlık yaparak anadoluya yerleşen Çerkeslere boğdurmakta ayrı bir trajedi olsa gerek.

[o.öcal]

4_hilal kandaş, genel olarak şu söylemek istiyorum: Türk olana Türk değil demek, Türk olmayana Türk demek kültür olarak sözüm yok ama ırki anlamda doğru değildir. Bahsettiğiniz etnik grupların Türk olup olmadıklarını kendi sitelerinden öğrenmek mümkün.

K.rtlere yıllardır Türk denildi sonuç ortada. Türk nereye giderse gitsin değişime uğramamışsa ya da inancının esiri değilse Türkçüyüm demese de Türküm der.

Tarihten vazgeçelim bir örnek vereyim. Aynı okulda çalıştığımız Çorumlu bir öğretmen vardı. Ülkücü idi. Evlilikle ilgili bir konu açılmıştı bir sohbette; Müslüman olmayan Türk yerine Müslüman olan k.rtle evlenmenin taraftarı olduğunu ifade etmişti.

Türkiye'de doğup büyümesine rağmen düşünce bu. Biz çerkeze veya lezgiye Türk desek de onlar Türk olmadıklarının farkındalar.

Karacadağ Türkmen derneği başkanı diyor ki: 'Ben Türkçeyi ilkokula gidince öğrendim.' Yani anadan doğuşta kürtçe öğreniliyor. Ve bir sözü de şöyle: 'Biz konuştuğumuz dilin değil yaşadığımız kültürün insanıyız.' Yani diline rağmen Türklüğünü savunuyor. Türkiye'de doğup büyüyen Türkçe konuşan ve Türk nüfusun yoğun olduğu yerlerde yaşanan ve Türk kültüründen etkilenen çerkezler de kendi sitelerinde Türk olmadıklarını haykırırken Türkleri Anadolu'dan Orta Asya'ya sürmeyi tartışıyorlar.

[4_hilal]

Osman agabey sen beni Otagdaki kandaslar arasinda en iyi taniyansin belki de, hayatimda en son yapacagim sey yumusak milliyetcilik, Türk olmayanlari Türk gösterme cabasi gibi seyler olur.
Lakin "Tatar"ligin ortaya cikisina bakinca, "Nogay"ligin ortaya cikisina bakinca, Kafkaslarin son 1000 yilina bakinca, kafam karismiyor degil.

Attila'yi canli kanli gören Priskus isimli Roma'li Yunan tarihci, Attila'yi tarif ederken, cekik gözlü demiyor, hani o Asya ikliminin getirdigi hafif yumuk gözlü olmanin haricinde.
Bugün Türkiye'de bir kisim cerkezim diyenlere bakinca, aralarinda cekik gözlüler var, bunlara Nogay Tatar Kirim Kazak birsey bulasmis, bulasmakla kalmamis ta kendileri gibi...

Ben bu cerkeslik konusunun icinden cidden cikamiyorum.

Almanya Dogu Türkistan Dernegi baskani bir sey söylemisti cok ilginc bulmustum, bunu büyük ihtimalle islamcilik adina söylemisti ama yine de ilgincligini koruyor bende. Dogu Türkistan'da Çerçen diye bir kasaba var, cok büyük degil. Uygurlarin bir kisminin inancina góre mesela Çeçenler'in oradan gidip Kafkaslara yerlestigini söylemisti.

[o.öcal]

4_ hilal kandaşım ben tarihçi veya tarih bilimci değilim fakat az okumuş bir köylü sayılırım. Her yaz organik ürün yemek için kavun karpuz domates fasülye gibi sebzeler ekerim az miktarda. Bildiğin gibi kabuğu yeşil içi kırmızı ve tatlı yaz karpuzu ve kabuğu beyaz içi sarı az tatlı kış karpuzu vardır Türkiye'de yetişen. Yaz ve kış karpuz tohumlarını aynı yere ektiğim zaman bazen kabuğu koyu yeşil içi kırmızı ile sarı arasında tadı orta karpuzlar yetişiyor. Yani doğal bir melezleşme oluyor yaz ve kış karpuzları arasında. Hatta üç gün önce bir karpuz kestim kabuğu beyaz yeşil karşımı iç rengi sarı, evdeşimle anlaşamadık yaz karpuzuydu kış karpuzuydu diye.

 Aynı topraklar üzerinde yaşayan veya komşu olarak yaşayan topluluklar kültürel olarak birbirlerinden etkilendikleri gibi melezleşmeye de yol açabilirler.Çerkezler Irk olarak Türk olmamakla beraber Türklere çokta uzak değiller bildiğim kadarıyla. Kafkas toplulukları YÜZLERCE YIL AYNI TOPRAKLARI PAYLAŞMIŞLAR ola ki melezleşme de olabilir yer yer. Özellikle aynı inanca sahip olan topluluklarda bu çokça görülen bir durumdur.

Türkiye'de Türk-kürt, Türk-çerkez, Türk- boşnak, Türk-laz vs. evlilikleri olduğu gibi.

Benim kendi köyümde çerkezler diye bilinen bir sülale var örneğin nereden gelmiş ya da bu adı nasıl almış bilmiyorum. Köyün eski yerleşik sülalelerinden.