TÜRK DÜNYASINDA ORTAK DİLİN OLUŞTURULMASI (Ortak Türkçe’nin Temel İlkeleri)

[TiginNoyan]

Yanılıyorsunuz Sayın Yabgu Tungahan. Sahaların (Yakut) ataları Kurıkanlar ve Çuvaşların ataları İtil Bulgarları ya da On Ogurlar, Gök Türk hakimiyetine girmişlerdi. Kurıkanlar zaten Gök Türk devleti yıkıldıktan çok sonraları kuzeye çıkmışlardır.

Ayrıca Çin ve Arap kaynakları, her Türk kavminin tek bir dil ancak kavim kavim farklı lehçeler konuştuklarını söylerler. Yani lehçeleşme Gök Türk dönemi öncesinde de vardı. Ama farkları elbette çok daha azdı. Ama bu, Gök Türk döneminde ve öncesinde hiç lehçe yoktu demek değildir.

[ataman1]

beyler keçmişi qoyaq bir yana şimdi ne yapmalı onu düşünelim  ortak dil oluşdurmak üçün hankı Türk dilinin hak etdiyini kabul edelim bizim güvenc yerimiz ve ortak arkamız türkiyedir  öylemi belke ben yanılıyorum onlar daha güclü daha özgür  sancak onlarda  bizlerde onu kabul etmek zorundayız  heç kim incimez

[Yeke Kişi]

Yeniçağ isminde bir yapay Türk dili varmış. Elinde bu dille ilgili döküman olan var mı?

[hun_333]

 Bence ciddi bir dil çalışması yapılacaksa,yabancı(fransızca,arapça,farsça vb...) sözcüklerden arınmış Oğuz lehçesi temelinde,Kıpçak,Uygur,Altay,Saka vb Türk dili lehçeleriyle desteklenmiş ve  boşlukları doldurulmuş bir ortak dil oluşturulması gerekir...T.T.K.

 

[ilteris6]

Bu hususla ilgili en güzel sözcükler Büyük Türkçü Ziya Gökalp'in gönlünden ve kaleminden dökülmüştür ;

LİSAN

Güzel dil Türkçe bize,
Başka dil gece bize.
İstanbul konuşması
En sâf, en ince bize.

Lisanda sayılır öz
Herkesin bildiği söz;
Ma'nâsı anlaşılan
Lûgate atmadan göz.

Uydurma söz yapmayız,
Yapma yola sapmayız,
Türkçeleşmiş, Türkçedir;
Eski köke tapmayız.

Açık sözle kalmalı,
Fikre ışık salmalı;
Müterâdif sözlerden
Türkçesini almalı.

Yeni sözler gerekse,
Bunda da uy herkese,
Halkın söz yaratmada
Yollarını benimse.

Yap yaşayan Türkçeden,
Kimseyi incitmeden.
İstanbul'un Türkçesi
Zevkini olsun yeden.

Arapçaya meyletme,
İran'a da hiç gitme;
Tecvîdi halktan öğren,
Fasîhlerden işitme.

Gaynlı sözler emmeyiz,
Çocuk değil, memeyiz!
Birkaç dil yok Tûran'da,
Tek dilli bir kümeyiz.

Tûran'ın bir ili var
Ve yalnız bir dili var.
Başka dil var diyenin,
Başka bir emeli var.

Türklüğün vicdânı bir,
Dîni bir, vatanı bir;
Fakat hepsi ayrılır
Olmazsa lisânı bir.

 Ziya Gökalp

[Turan_aşkına]

Değerli bilgiler için teşekkür ederim kandaşlarım,aranıza yeni katıldım saygılarımı sunarım 

[TÜRK-KAN]

 Ortak dil hususundaki düşüncelerim; daha önceleri bu konuyu başlatan Sayın Üçoklu Börü Kam'ın fikirleri ile hemen hemen aynı yörüngedeydi. Lakin aradan geçen sürede düşüncelerim bir nebze farklılaştı.

 https://www.hunturk.net/forum/index.php?topic=2477.msg15988#msg15988 iletimde bizi bekleyen zorlukları saymıştım.

 Bu zorlukların hiçbirisi, bir tanesi bile aşılmış değil. Onun haricinde yepyeni ortak bir dil ve alfabe oluşturarak onu oturtmanın süresi ve maddi harcamasının altından hiçbir Türk Cumhuriyeti kalkamaz. Bu nedenle gerçekçi olmamız ve ayağımızın yere basması gerektiğini düşünüyorum.

 En basitinden Türkiye Türkçesi'ni dahi kendi Milli Eğitim sistemimizde, kendi gençliğimize doğru düzgün öğretemez iken ortak bir Türk dili'ni nasıl öğreteceğiz? Kendi insanlarımız dahi bunu öğrenmek için bir çaba göstermeyecektir.

 Türk Dünyası'nın tamamında aynı tarz kollektif bir çalışma yapılması(Siyasal, jeo-politik, kültürel, yerel vb. sebebler) imkansızdır. Türk Milleti olarak güce biat etmeyi seven Militarist bir toplumuz. Bu bizim genlerimizde vardır.

 Benim bu noktadaki şu anki kanaatim; zaten en yaygın olan Türkiye Türkçesi'nin Türk Dünyası'nda özendirilmesi; ilk etapta Rusça'yı yok etmesi ve Türk Yurtlarının tamamına yayılmasıdır. 

 Önümüzdeki zorlu süreçte çok önemli olumsuz koşullar varolduğu gibi bize büyük katkı sağlayacak olumlu yönlerde mevcuttur.

 Misalen Balkan Türkleri, Kıbrıs, Kırım Türkleri, Ahıska-Azerbaycan(Kuzey+Güney) Kumuk, Karaçay-Malkarlar, Türkmenistan gibi Türk İllerinde konuşulan dillerimiz, Türkiye Türkçesi gibi Oğuzlardandır. Oğuz dil grubundan olmayanlar olsa bile bunlar Türkiye Türkçesi'ne yakındır. Buralardaki soydaşlarımızın çoğu zorluk çekmeden Türkiye Türkçesi'ni öğrenip konuşabilirler ve de zaten de rahatça konuşmaktadırlar. Aynı rahatlık ile kolaylık Özbekistan ve Doğu Türkistan içinde geçerlidir.

 Yani Türk Dünyası'ndaki coğrafyanın büyük çoğunluğunda, Türkiye Türkçesi'nin kullanımında bir zorluk yaşanmayacaktır.

 Türkiye Türkçesi'nin yaygınlaştırılması gerekenler; İdil-Ural, Kazakistan-Kırgızistan ve Sibirya Türklerinin yaşadıkları bölgelerdir. Bu bölgelerde Rusça'nın hakimiyetinin kırılması gereklidir. Rusça yok edilmedikçe; Türk Di Birliği sağlanamaz !

 

   

[Yeke Kişi]

Bu nasıl?

Jalpi Türk Tili

Jalpi Türk Tili ne demektir?
Jalpi Türk Tili “Genel Türk Dili” anlamına gelmektedir.

Jalpi Türk Tili hangi lehçelerden sözcük alır?
Jalpi Türk Tili Türkiye, Azerbaycan, Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen ve Uygur Türkçelerinden sözcük alır. Bazı durumlarda hangi sözcüğün ne şekilde kullanılabileceğine karar vermek için Başkurt ve Tatar Türkçeleri de kıyaslamaya dahil edilebilir.

Jalpi Türk Tilinin özellikleri nelerdir?
Hem Türklerin hem de yabancıların kolay öğrenebilmesi açısından Jalpi Türk Tilinde çekim eklerinin sayısı azaltılmıştır. Ayrıca bir ekin ünlü ve ünsüz uyumları bakımından en fazla 2 şekli bulunabilmektedir. Bu rakam Türkiye Türkçesinde 8′e, Kırgız Türkçesinde 12′ye kadar çıkabilmektedir.

Jalpi Türk Tilinde bir sözcüğün birden fazla telaffuz şekli olabilmektedir. Bu şekilde Türk lehçeleri arasındaki bazı ses değişimleri Jalpi Türk Tilinin yapısına dahil edilmiş ve farklı okunuş biçimleri yazıda tek biçimde temsil edilmiş olmaktadır.

Jalpi Türk Tilinde bir kaç cümle örneği:

Ating nedir?
/Atıñ nédir/
Adın nedir?

Atim Ismail.
/Atım İsmail/
Adım İsmail.

Qay jerde jashaysing?
/Ḳay yérdé yaşaysıñ/
Nerede yaşıyorsun?

Istanbulda jashaymin.
/İstanbulda yaşaymın/
İstanbul’da yaşıyorum.

Qay jerden kelesing?
/Ḳay yérdén kélésiñ/
Nereden geliyorsun?

Qay jerge ketesing?
/Ḳay yérgé kétésiñ/
Nereye gidiyorsun?

Khosh kelding.
/Ḫoş kéldiñ/
Hoş geldin.


http://jalpiturktili.ua.tc
http://jalpiturktili.ua.tc/sozluk
http://www.gaspirali.com/ksozluk

[Kırımtatar]

Ber lehçeyi kerekli körmüyorum ama Turan üşün birbirevimizni annamamız şart idir. Birbirevine cuvuk lehçeler bolabilir; ama yanı ber til boluşturmagdansa cuvuklaşmak tağa aruv tuvul midir? Tüm Törek dünyasınna yasalan ber lehçeli yayınlarınan yasabilinir bu.  Niye balaban çapda tüm Törek dünyasınna yayılan gazata yok? En azından örütbag üzründen yasabilinir. Mene köre beg kerekli bu.

Türkiye Türkçesiyle:

Bir lehçeyi gerekli görmüyorum ama Turan için birbirimizi anlamamız şarttır. Birbirine yakın lehçeler olabilir, ama yeni bir dil oluşturmaktansa lehçelerimizi yakınlaştırmak daha iyi değil midir? Tüm Türk alemine yapılan tek lehçeli yayınlarla yapılabilir bu. Neden büyük çapta tüm Türk alemine yayınlanan gazeteler yok? En azından örütbağ üzerinden yapılabilir. Bu, bana göre çok gerekli.

[karamanlu]

bu uzun vadeli bir iştir.

ilk önce Türkiye Türkçesindeki arap-fars-frenk kökenli sözleri Türk kökenli sözlerle değiştirmemiz gerek. eski Türkçedeki ve ya kazakçada-tuvacada ve diğer türki dillerde  olan Türk kökenli karşılıkları bulunarak onların kullanılması gerekiyor. aynı uygulama diğer türki cumhuriyetlerde de olmalı.