Köktürk Kağanlığı gerçekten var mıydı?

[İsimsiz]

Dünyanın en büyük devletlerini kurmuş olan atalarımız, Hunların dağılmasından birkaç yüzyıl sonra Türk Sir Budunu'nu yeniden kurmuşlardır. Bu boylar birliğinin, kağanlığın adı Türkiye'de Göktürk-Köktürk olarak bilinmektedir. Fakat ben asıl adlarının Köktürk olmadığını düşünüyorum. Çünkü ne o döneme ait yabancı kaynaklarda (Çin, İran, Arap, Bizans), ne de Orhun Yazıtları'nda veya o dönemden kalma diğer Türk yazıtlarında Köktürk Kağanlığı ve Köktürk sözleri geçmemektedir. Sadece Orhun Yazıtlarında Köktürk diye okunabilecek bir sözcük bulunmaktadır. O sözcüğün de neyi simgelediğini bilemeyiz. Fakat Köktürk Devleti diye bir devletten bahsedilmemektedir. O dönemin yabancı kaynaklarında da bu devlete sadece Türk denmektedir. Ayrıca Doğu Türkeli'nde (Orta Asya ve Sibirya) Köktürk sözcüğü veya Köktürk Kağanlığı bilinmiyor. Orada Türk-Türük Kağanlığı deniyor. Gerçekten de devletin adı Türük Kağanlığı'dır.

Eğer böyle bir konu daha önce açılmış ise af ola, otağı fazla iyi incelemedim.

Tengri Türk'ü Korusun...

[ilteris9]

Sayın Andam, güzel bir noktaya değinmişsiniz.

Daha önce de Türk Tarihi ve Kültürü Bölümü'nde "Gök Türklerin Adları" başlığında değindiğimiz gibi, bizim bugün "Gök Türk" olarak adlandırdığımız devletin ve kavmin adı, gerçekte Türük ya da Türk idi. Bu ad Eski Türk yazıtlarının çoğunda Türük ya da ender de olsa Türk olarak yazılmıştır. Tonyukuk Yazıtlarında bazı yerlerde Türk Sir Bodun diye bir tâbir geçmektedir; Sir sanırız "Zengin, Müreffeh, Rahat" demek olsa gerek. Yalnız Köl Tigin ve Bilge Kagan yazıtlarında bir yerde (BKY'nın bir bölümü KTY'nın bir bölümünden kopya edilerek yazılmıştır) "Kök Türük" ifadesi geçmektedir. Bu genel kabul gören okuyuştur. Kâzım Mirşan denen deli ise bunu Ökik olarak okumuştur. Mirşan denen dilbiliminden anlamayan deliyi geçerek belirtmemiz gerekir ki burada bahsedilen Kök Türük tâbiri, sanırız ki "Tanrısal" ya da buna benzer bir anlam taşıyordu. Kezâ Eski Türkler, Moğollar gibi bozkır topluluklarında kavim ve devlet adlarının başına renk adı eklendiğine ilişkin elimizde pek çok örnek vardır; bunların bir bölümü yön, bir bölümü de meşruluk ya da gayri-meşruluk ifâde etmektedir. Örneğin, Sarı Türgiş-Kara Türgiş, Sarı Uygur, Kara Kitan gibi adlarda ikinci dediğimiz durum söz konusudur. Ak Hunlara "Ak" denmesinin nedeni tam olarak bilinemese de yönle ilgili olabilir; kezâ haklarında çok az bilinen bir Kızıl Hun kavmi de bâzı kaynaklarda geçmektedir. Karadeniz-Akdeniz örneğinde gördüğümüz gibi, renk adları yön belirtmek için de kullanılabiliyordu. İsenbike Togan da buna dayanarak "Kök Türük"te geçen Mâvi (Gök) sözcüğünün Doğu yönünü işâret ettiğini belirtmiştir. Bu konuda kesin bir şey söyleyemiyoruz. Ancak, Moğol Devleti'ne Moğolların gayri-resmî olarak "Köke Mongqol Ulus (Ḫöḫ Monġol Uls Хөх Монгол Улс)" yâni "Mâvi Moğol Ulusu (Devleti)" dedikleri de bilinmektedir.

Dediğimiz gibi, Kök Türük ifâdesi yazıtlarda yalnızca bir kere kullanılmıştı. Bu da bize bu tâbirin var olduğunu, ancak yaygın kullanılmadığını, en çok Türük Bodun adının kullanıldığını göstermektedir. Kezâ Çince, Arapça, Yunanca, Soğdça, Tibetçe, Ermenice gibi dillerde yazılmış kaynaklarda da hep "Türk" ve türevleri kullanılmıştır. Gök Türk yazıtları çözüldükten sonra bilim dünyâsında bu kavmi ve devleti adlandırma konusunda farklı yöntemler seçildi. Bâzıları doğrudan Türk adını seçerken bâzıları Çincesini kullanmayı sürdürdü; Almanlar ise onları öbür Türk kavim ve devletlerinden ayırt etmek için "Köktürk" teriminde karar kıldılar. Bu kullanım da sonra Türk târihçilerine ve dilcilerine geçti. Bu nedenle, Kök Türük, Köktürk, Gök Türk gibi adları kullanmanın bir sakıncası yoktur.

Saygılarımla.

[İsimsiz]

Çok doğru bilgiler vermişsiniz andam, teşekkür ederim. Fakat bence köktürk adı yerine Türük adının kullanılması daha doğrudur.

[İsimsiz]

Ayrıca bildiğim kadarıyla Türk Sir Budun, birleşik Türk ulusu, yani Turan anlamına geliyor, yanlış ise af ola. Hem Kök Türük belki de Türk Kağanlığının doğusundaki Türk asıllı halklar olabilir. (Kök, mavi, doğuyü simgelediğine göre, Kök Türük'ü düzene sokmak, doğudaki Türk halklarini düzene sokmak olabilir)

[ilteris9]

Çok doğru bilgiler vermişsiniz andam, teşekkür ederim. Fakat bence köktürk adı yerine Türük adının kullanılması daha doğrudur.

Eğer %100 aslına sâdık kalacaksak evet, Türük dememiz gerekir. Ben de bir ara denedim ama hem insanlar anlamıyor, hem de bu saatten sonra tutulmaz. Bu nedenle, teknik bir terim olarak Gök Türk'ü kullanmaya devâm ediyoruz.

Ayrıca bildiğim kadarıyla Türk Sir Budun, birleşik Türk ulusu, yani Turan anlamına geliyor, yanlış ise af ola. Hem Kök Türük belki de Türk Kağanlığının doğusundaki Türk asıllı halklar olabilir. (Kök, mavi, doğuyü simgelediğine göre, Kök Türük'ü düzene sokmak, doğudaki Türk halklarini düzene sokmak olabilir)

Andam, o dönemde Gök Türkler dışındakilere Türk denmiyordu. Türük yalnızca o kavmin adıydı. Ayrıca bâzen, Gök Türk hâkimiyetinde yaşayan bâzı kavimlere de Türük deniliyordu, ancak bunun etnik değil siyâsî anlamı vardı. Hele hele Tûrân gibi bir anlayıştan o dönemde kesinlikle söz edilemez.

Ne yazık ki, bu Sir adının ne anlama geldiğini kimse açıklamamış.

[İsimsiz]

Verdiğiniz bilgiler için teşekkürler andam. O dönemde Türük adı siyasi bir anlam taşıyordu, fakat bence o dönemde Türk kavimlerinin egemenlik altına alınmasının milliyetçi bir yanı da vardı. Aynı kökten, ırktan gelen kavimlerin birleştirilmesi, bu yüzden bunu Turan'a benzettim.

[ilteris9]

Anda, o dönemin siyâsî anlayışının Turancılık ya da Türk Birliği kurmak ile uzaktan yakından bir ilgisi yoktu. Bugünün bakış açısıyla geçmişi değerlendirmeyin.

[ilteris6]

İsimsiz kandaş , yeni yeni icadlar çıkarmaya gerek yok.Eski köye yeni adet gelmesine de lüzum yok.

KÖK TÜRK DEVLETİ...

Esenlikler..

[Okuk_Turuk]

Esenlikler dilerim;
bu konu aslında bu kadar çabuk kesilmeseydi iyi olurdu. Kazım Mirşan'ın araştırmalarında Gök Türk aslında Ökük Türük diye okunması gerektiğini belirtiyor. Gök Türk'ün Orhun anıtlarında 1 2 yerde geçtğini ve anlam olarak Kutsal Türk anlamına geldiğini söylüyor. Gök Türk devleti yerine Türük-Bil konfederasyonun olduğunu kuruluş ve yıkılış tarihleri de M.Ö 879 - M.S 580. Tabi Türük-Bilden önce 2 konfederasyon daha olduğunu söylüyor bunlar  Bir-Oy Bil ve At-Oy  Bil. Konfederasyonlar en kaba tabir ile büyük imparatorluklar demek bunlardan öncede biraz daha küçük olan fedarasyon varmış ON(HUN) -UYUL adında. Tarihi en çok İÖ. 5 000’ler olabilecek ON NOTASI denen, çubuklara yazılmış tarihteki ilk barış teklifi metninde okunmuştur diyor. Barış metninde, varlıkları teyit edilen ON (HUN)’ların tarihi, günümüzde İÖ. 220 olarak bilinmesine rağmen İÖ. 5 000’lere kadar gitmektedir demiş.

Bu yazdıklarım tabi Kazım Miraşan'ın Ceviz Kabuğu programında ve bu programı izledikten sonra internetten araştırıp baktığım (kitaplarını alamadım çünkü kitap evlerinde falan satılmıyor) yazılarda yukarda yazdıklarımı gördüm. Ne kadar doğru ne kadar yanlış bilemiyorum(-imiş,-ımış ekleri ile pek aram yok çünkü). Aslında bunu ilk araştırmam Orhun ABC'si ile ilgili olmuştur. Çünkü KÖK kelimesi ne kadar doğru tartışabilirz. Orhun ABC'si denk gelen kelimeleri latin abc'sine çevirdiğimiz de farklılıklar gözüküyor. İki tane K harfi yazmışız ama Orhun abc'sinde bunlar farklı şekillerle belirtilmiş. ÖK-Ü-K şeklinde okunabilir. ÖK dediğimiz harf ÜK-KÖ-KÜ gibi şekilleride vardır. Bu tarz şekilleri olduğu için uygun olanı seçmek gerekiyor sanırım. Bu harfler konusunu araştırırken federasyon ve konfederasyonları görünce açıkçası sevindim ve kesinlik, doğruluk payı var ise tarihimizi bu kadar önce ki zamana gitmesi beni sevindirdi( Gök Türk m.s 552 olduğunu düşünürsek). Kesin doğru demek ne kadar doğru bilemiyorum ama doğru olmasını gönülden istiyorum. Thomson denilen kişinin bizim tarihimizi yazıp yorumlayıp okuması bizimde (Türkiye'de ki genel yargıdan bahsediyorum) ona bakıp yazmamız (okul kitaplarında v.s) onun okuduğu şekilde kelimeleri söylememiz hiç içimden gelmiyor.

İlk yazım olduğu için biraz heycanlandım çünkü 2 3 gündür aralıksız tüm konuları okumaya çalıştım ve gecenin bu zamanı oldu hala okuyorum. Bu yazıyı yazdım ama bir türlü Gönder butonuna basamadım. Baştan sona okudum yazdıklarımı bir kaç defa, hata var mı yoksa okuduğum yazılardaki gibi uyarı alırmıyım diye. Bana normal geldi eğer bir sorun varsa kendimi ona göre düzeltirim.

Birde Kazım Mirşan'ın yazıları olan bir pdf dosyası var onuda ekliyim Ön Türkler İle ilgi üst başlığı TANRININ TÜRKLERİ.. Yukarda yazmış olduğum konularda var içinde : Buradan İndirebilirsiniz

Gafil, hangi üç asır, hangi asır,
Tuna ezelden Türk diyarıdır.
Bilinen tarih söylememiş bunu,
Kalkıyor örtüler, örtülen doğacak,
Dinleyin sesini doğan tarihin,
Aydınlıkta karaltı, karaltıda şafak.
Yaşanan tarihi gömüp doğru tarihe gidin.
Asya'nın ortasında Oğuz oğulları,
Avrupa' nın Alpler' inde Oğuz torunları,
Doğudan çıkan biz, batıda yine biz;
Nerde olsa, ne olsa kendimizi biliriz.
Hep insanlar kendini bilseler,
Bilinir o zaman ki hep biriz.
Türk sadece bir milletin adı değil
Türk bütün adamların birliğidir.
Ey birbirine diş bileyen yığınlar!
Ey yığın yığın insan gafletleri!
Yırtılsın gökteki gafletten perde,
Hakikat nerede?

Mustafa Kemal Atatürk

Esenlikler dilerim ...