Her yıl sahillerimizde bir çok insanımızın boğularak ölümüne sebep olan, halkımızın kum kayması olarak bildiği Rip Akıntılarına karşı çok dikkatli ve tedbirli olunması gerekmektedir. Evet bu yazı ile amaç, korkutmaktır. Bilmeliyiz ki korku insanın savunma mekanizmalarını aktif hale getirir ve hayatta kalmasına yardımcı olur. Aşırı cesaret ve rehavet ise tehlikelidir.
Hepimizin benzeri olayları duymuşluğumuz muhakkak vardır;
- Hemen kıyıda oynayan birkaç çocuk birden aynı anda boğuldu kimse kurtaramadı!
- Belindeki suda genç adam boğuldu, kurtarmaya çalışanlar başaramadı!
- Göğüs hizasında yerde idi, bir anda batıp çıkmaya başladı, yakını yardımına koştu ikisi birden boğuldu!
- Aramalara rağmen cesetler uzun süre bulunamadı!
İyide durup dururken bunlar neden oluyor? Nedeni özetle rüzgar yüzünden kıyılarda yığılan suyun, sonsuza kadar yükselememesinden ötürü bir anda kendine bir kanal bulup geri çekilmesi yani açığa hızla geri dönmesi (rip akıntısı). İşte bu süreçte suda kim varsa onları da alıp götürmesi... Sonuç can kaybı. Geriye dönüş hemen kıyıdan bilek mesafesi derinlikten başlar ve sanki kumu ayağınızın altından alır götürür.
Uzmanların belirttiğine göre, halk arasında “kum göçmesi veya kum kayması” olarak adlandırılan, ayakların altından kumun birden kaybolması olayına, “rip akıntılarına” neden oluyor. Rip akıntıları, kıyılarda meydana gelen doğal bir olay ve kıyının morfolojik özelliklerine bağlı olarak, dünyanın birçok ülkesinde görülebiliyor. Rip akıntıları, kıyıya dik gelen dalgaların, kıyıdaki kayalık, rıhtım, mendirek ve kalabalık halde yüzen insanların bulunduğu kesimlerde, dalgaların doğrusal gidişini kesintiye uğratan nesnelerin etkisiyle oluşabiliyor. Dalgalarla kıyıya yığılan sular geri dönerken, denize doğru bir basınç oluşturmakta ve kıyının uygun bir kesiminden (genellikle o sahanın en derin kesiminden) denize doğru dönerek rip akıntısını meydana getirmektedir. Rip akıntıları, deniz tabanındaki ince malzemeleri karıştırarak çamurlu bir akarsu görüntüsü kazanan güçlü ve hızlı akıntılardır”.
Rip akıntıları saniyede 1-2 metre , hatta bazen saniyede 10-20 metre hızla (saatte 35-70 km), 20-30 metre genişliğinde bir hat boyunca denize doğru hareket ediyor ve bu akıntıya kapılan insanlar, çok iyi yüzme bilseler bile, boğulma riskiyle karşılaşıyorlar ki, kıyılardaki boğulmaların önemli bir kısmına bu akıntılar neden olmaktadır. Akıntıya kapılan insanlar, hızla denize doğru sürüklenmeye başladıklarından, bu anafordan kurtulmak için panik halinde karaya doğru yüzmeye çalışırlar. Oysa en iyi yüzücüler bile rip akıntılarının hızı olan saniyede 10-20 metre yüzemez. Bu akıntıdan ve boğulma riskinden kurtulmak için karaya doğru değil, kıyıya paralel yüzerek akıntı alanından kurtulmaya çalışmak gerekir (şekil 3). Rip akıntılarına karşı nasıl davranılması gerektiği bilinirse, boğulma olayları da azalır.
Güvenliğimiz için bilmemiz gerekenleri özetleyecek olursak; 
Doğru olanlar 1. Yüzme bilmiyorsak denizde kesinlikle açılmayacağız. Yüzme bilsek bile özellikle dalgaların kıyıya dik olarak vurduğu aşırı dalgalı ve rüzgarlı olan zamanlarda denizden uzak duracağız. 2. Çocuklarımızdan denizde iken gözlerimizi bir an bile ayırmayacağız. Yukarıdaki durumlarda ise küçük çocuklarımızın denize ayaklarını bile sokmasına izin vermeyeceğiz. 3. Rip akıntısı ile karşılaştığımızı hissettiğimizde öncelikle panik yapmayacağız ve kıyıya doğru değil, kıyıya paralel olarak yüzeceğiz. 4. Boğulmakta olan birini gördüğümüzde, eğer yüzme bilmiyorsak ve bu konuda tecrübeli değilsek, kesinlikle müdahale etmeye kalkmayacak ve başkalarından yardım isteyeceğiz.
Yanlış olanlar 1. Ben çok iyi yüzerim bana bir şey olmaz. Hayır size bir şey olur. Rip akıntısına kapılan biri çok iyi yüzme bilse de boğulabilir. Saatte 70 km hızla giden bir akıntıya karşı kim karşı koyabilir? Şunu kesin olarak bilmeliyiz ki şimdiye kadar bir şey olmamış olması, biz iyi yüzme bildiğimizden değil , güçlü bir rip akıntısı ile karşılaşmadığımızdandır.
2. Ben zaten açılmıyorum ancak belime kadar olan yerde yüzüyorum. Yanlış, çünkü rip akıntıları tam kıyıdan ve bilek hizasından başlar. Bir çok insan ayağı yere basarken, kendini emniyette hissederken boğulmaktadır.
3. Ben insanların kalabalık olduğu yerden ayrılmıyorum, bir şey olursa yardım ederler. Yanlış, çünkü rip akıntılarına bazen insanların kalabalık olarak denize girmelerinin, dalgaları kırması sebep olmakta ve toplu boğulmalara neden olmaktadır. Ayrıca yardım etmeye çalışanların da boğulduğu sık görülmektedir.
Lütfen kendimizin ve yakınlarımızın hayatını tehlikeye atmayalım ve bilmeyenleri de bu konuda bilgilendirelim. Özellikle Samsun, Kilyos, Şile gibi sahillerde denize girenler daha çok dikkat.
Sahil Güvenliği Komutanlığı tarafından Karadeniz'de yaşanan boğulma olaylarına karşı bir bilgilendirme videosu hazırladı. Yaşanan boğulma vakalarının bir çoğunun 'Çeken akıntı' nedeniyle meydana geldiği belirtildi. Hazırlanan videoda çeken akıntıya karşı nasıl önlem alınacağı konusunda bilgi veriliyor.
TTK.
