Değerli kandaşım, bu konu hakkında başka bir sitede daha önce kısa bir yazı yazmıştım, burada da yeniden paylaşayım:
----------------
Çok kesin konuşmamak koşuluyla evet.
Bizim Mete olarak bildiğimiz kişinin adı Çin kaynaklarında 冒頓 (yalınlaştırılmışı 冒顿) karakterleriyle yazılmış. Bu karakterlerin bugünkü okunuşu Màodùn ya da Mòdú; ancak bir de eski okunuşuna bakmamız gerekir. Hàn 漢 Sülâlesi dönemi okunuşuna ulaşamıyorum, ancak Edwin G. Pulleyblank'e göre bu adın MS 5.-7. yüzyıllardaki okunuşu Mek-twen'dir. Ulaşabildiğim en eski okunuş önerisi bu. Ayrıca Bernhard Karlgren'in sözlüğüne de bakmam gerekir ki o şu anda bende bulunmuyor. Her neyse; Çince'de yabancı sözcükler yazılırken genellikle B'ler M'ye, F'ye ya da P'ye, R'ler L'ye dönüştürülür (tam tersi de olabiliyor). Bu durumda Mek-twen'in 冒頓 büyük olasılıkla B'yle başlayan bir ad olması gerekiyor. Bunun için de bunun aslında Eski Türkçe Bagatur olduğu, bunun Hàn 漢 Sülâlesi dönemi okunuşu olabileceği öne sürülüyor. Eski Türkçe Bagatur sözcüğü aslında Çince metinlerde 莫賀咄 karakterleriyle yazılıyor ve bugünkü okunuşu da Mòhèduō. 5.-7. yüzyıllardaki okunuşu E.G.Pulleyblank'e göre Mak-ga-(?; bu karakterin eski okunuşunu bulamadım, belki 'tu' gibi birşeydir). Mek-twen sanki Mak-ga-tu'nun daha eski biçimi gibi duruyor.
Her neyse. Bu kadar çok Çince bilgisini niye verdim? Çünkü elimizde çok önemli başka bir bilgi daha var. O da şu: Mısır'da bulunan eski bir Arapça el yazması Oğuznâme çevirisini inceleyen birkaç âlim (Mısırlı Zekî Paşa, El-Hamevî, Cemâlu'd-dîn İbn Zeytun, Mansûru'l-'Abbâs) bu eserde bir not buluyorlar. Bu nota göre bu kitap Türkçe yazılmış ve Farsça'ya, oradan da Hicrî 221'de Cebrâ'îl bin Bahtîşû' tarafından Arapça'ya çevrilmiş. Bu kitap aslında Ebû Muslîm Horâsânî'nin hazînesinde bulunuyormuş ve kitaba göre Ebû Muslîm Horâsânî'nin soyu Bahtu Han adında birisine dayanıyormuş, kitap da ona âilesinden kalmış.
Bizim için önemli olan nokta şu: bu yazmayı inceleyenler bunun bir Oğuznâme olduğunu belirtiyorlar. Kitapta da Horasanlı Ebû Muslîm kendi soyunu Bahtu Han adında birisine dayandırıyor. Bahtu da bugünkü okunuşu Màodùn ya da Mòdú olan 冒頓 karakterlerinin eski okunuşu olan Mek-twen'e (B->M değişikliğini de unutmayalım) benziyor.
Sanırım buradan birşeyler çıkartılabilir.
