BİLGE KAĞAN BEÑGÜ TAŞI... 4. yüz. (KUZEY YÜZÜ) 15 dizi...

 

:MTRLO:ekdöb:NGK:eglib:Xrüt:ŞMLOB:edirHt:gt:irHt1

:MıTRuLO:EKDÖB:NaGaK:EGLİB:KÜRÜT:ŞuMLOB:EDİRÑeT:GeT:İRÑeT

Teñri gibi Teñride olmuş Türk Bilge kağan bu çağda oturdum.

:MŞGO:ikrib:MNLGO:mnügy:ni:UYLU:dis:itküt:NMBS

:MuŞuGO:İKiRİB:MıNaLGO:MüNÜGeY:Nİ:UYaLU:DİŞe:İTeKÜT:NıMıBaS

Sözümü iyice işit. En çok kardeş yeğenim, oğlum, bütün soyum,

:ZTO:rlgb:qRYUB:TKRT:AYRIy:rlgb:TIPDŞ:eyrib:MNDOB

:ZuTO:ReLGeB:KURYUB:TaKRaT:AYıRIY:ReLGeB:TIPDaŞ:EYiRİB:MuNuDOB

bodunum, Güney'deki şadpıt beğleri, Kuzey'deki tarkat buyruk beğleri, Otuz

:IDGTK:dis:itügd:nMBS:OB:INDOB:irlgb:ZGO:ZuqT:RTT

:IDGıTaK:DİŞi:İTÜGDe:NıMıBaS:UB:INuDOB:İReLGeB:ZuGO:ZUKOT:RaTaT

Tatar, Dokuz Oğuz beğleri, bodunu bu sözümü iyice işit. Katıca

:nük:ürgli:ALHIt

:NÜK:ÜReGLİ:ALÑIT

dinle. Doğu'da gün

:AHIQsTB:nük:IRGIRUq:URHIsUTRO:nük:ürgrib:AHKSGOT2

:AÑIKISTaB:NÜK:IRaGIRUK:URaÑISUTRO:NÜK:ÜReGiRİB:AÑıKıSGOT

doğusuna, Güney'de gün ortasına, Batı'da gün batısına,

:rrök:aHM:POK:NDOB:ikrçi:AJ:URHIsUTRO:nüt:IRGRIy

:RüRÖK:AÑaM:POK:NuDOB:İKeRÇİ:ADNa:URaÑISUTRO:NÜT:IRaGıRIY

Kuzey'de gece ortasına, onların içindeki bodun(lar) hep bana (iş) görür.

:nXtö:NGK:Xrüt:qY:GF:ITM:LO:mdti:POK:NDOB:ACUB

:NeKÜTÖ:NaGaK:KÜRÜT:KOY:GıNYa:ITMa:LO:MiDTİ:POK:NuDOB:AÇNUB

Bunca bodunu hep düzenledim. Şimdi onun gibisi yok. Türk kağanı Ötüken

:mdlüs:igt:AKIZY:HUJŞ:ürgli:qY:HUB:etli:RSRLO:şiy

:MiDeLÜS:İGeT:AKIZaY:ÑUTNaŞ:ÜReGLİ:KOY:ÑUB:ETLİ:RaSRuLO:ŞIY

ormanında oturursa ilde tasa yok (olmaz). Doğu'da Şantuñ ovasına kadar ordu saldım.

:ZuqT:ürgrib:mdmgt:gçik:AKYULT

:ZUKOT:ÜReGiRİB:MiDeMGeT:GiÇİK:AKYULaT

Taluy'a geçip ulaşmadım. Güney'de Dokuz

:üCy:IRGIRUq:mdmgt:gçik:ektüpüt:mdlüs:igt:eknsr3

:ÜÇNiY:IRaGIRUK:MiDeMGeT:GiÇİK:EKTÜPÜT:MiDeLÜS:İGeT:EKNiSRe

Ersin'e kadar ordu saldım. Tibet'e geçip ulaşmadım. Batı'da İnci 

:eHiriy:UqRYB:ry:URGRIy:mdlüs:igt:AKGPKrmt:eçk:..Zgö

:EÑİRİY:UKRıYaB:RiY:IRaGıRIY:MiDeLÜS:İGeT:AKGıPaKRiMeT:EçeK:..ZüKÖ

ırmağı...(nı) geçip Demirkapı'ya kadar ordu saldım. Kuzey'de Yir Bayırku yerine

:giy:ADŞIy:nXtö:MDTROY:igt:ekriy:ACNUB:mdlüs:igt

:GİY:ADŞIY:NeKÜTÖ:MıDTuROY:İGeT:EKRİY:AÇNUB:MiDeLÜS:İGeT

kadar ordu saldım. Bunca yer(ler)e kadar yürüttüm. Ötüken ormanı en yeğ(i),

:idriy:UB:şmr:şiy:nXtö:riy:KSTUT:li:şmr:idi

:EDRİY:UB:ŞiMRe:ŞIY:NeKÜTÖ:RİY:KıSTUT:Lİ:ŞiMRe:İDİ

en iyi(si) imiş. İl tutulacak yer Ötüken ormanı imiş. Bu yerde

:itgsi:şmük:NUTL:mtlZüt:elrib:NDOB:ÇGBT:PRLO

:İTiGŞİ:ŞüMÜK:NUTLa:MüTLüZÜT:ELRİB:NuDOB:ÇaGBaT:PuRuLO

oturup Çin bodunu ile anlaştım. Altunu, gümüşü, işlenmiş

:isiG:giçüs:IBS:NDOB:ÇGBT:rürib:aC:ZSHUB:YTUq4

:ISIGa:GİÇÜS:IBaS:NuDOB:ÇaGBaT:RÜRİB:AÇNa:ZuSÑUB:YaTUK

ipeği tasasız (karşı koymadan) verir. Çin bodununun sözü tatlı, ipeği

:aC:GNDB:KRI:PR:niG:KŞMIy:NBS:giçüs:smr:KŞMIy

:AÇNa:GuNuDoB:KaRI:PıRa:NIGa:KaŞMIY:NıBaS:GİÇÜS:ŞiMRe:KaŞMIY

yumuşak imiş. Tatlı sözü, yumuşak ipeği ile aldatıp, uzak bodunu iyice

:rüyü:AJ:nglib:GF:ersik:ADqJOq:URGY:smr:rıToGY

:RÜYÖ:ADNa:NiGiLİB:GıNYa:ERSİK:ADKUDNOK:URuGaY:ŞiMRe:RITUGaY

yaklaştırır imiş. Yaklaştırıp kondurduktan sonra kötü bilgilerini o çağda düşünür

:rib:smr:ZMTROY:gisik:PL:ügd:gisik:eglib:ügd:smr

:RİB:ŞiMRe:ZAMTIROY:GİŞİK:PLa:ÜGDe:GİŞİK:EGLİB:EGDÜ:ŞiMRe

imiş. İyi bilgili kişiyi, iyi alp kişiyi yürütmez imiş. Bir

:ZMDIQ:igt:eHiXsib:INDOB:IŞGO:RSLGY:isik

:ZaMDIK:İGeT:EÑİKÜŞİB:INUDOB:IŞuGO:RaSLıÑaY:İŞİK

kişi yanılsa soyuna, bodununa, çocuklarına kadar barındırmaz

:NDOB:Xrüt:süX:PRUTR:AGIsIG:KŞMy:AHIBS:giçüs:smr5

:NuDOB:KÜRÜT:ŞÜKÖ:PuRUTRa:AÑISIGa:KaŞMıY:AÑıBaS:GİÇÜS:ŞiMRe

imiş. Tatlı sözüne, yumuşak ipeğine aldanıp çok Türk bodunu,

:IZY:ntlgüt:şiy:YGOÇ:eyrb:Hkslö:NDOB:Xrüt:gtlö

:IZaY:NüTLüGÖT:ŞIY:YaGOÇ:EYiReB:ÑiKiSLÖ:NuDOB:KÜRÜT:GüTLÖ

öldün. Türk bodunu öleceksin. Güney'de Çoğay ormanına, Tögültün ovasına

:RURUGŞOB:aC:isik:GF:AJ:gkslö:NDOB:Xrüt:rsit:niYNOq

:RURUGŞOB:AÇNa:İŞİK:GıNYa:ADNa:GiKiSLÖ:NuDOB:KÜRÜT:ReSİT:NIYaNOK

konayım dersen, Türk bodunu öleceksin. Orada kötü kişi şöyle öğretir

:rürib:IG:ügd:rsr:qGY:rürib:IG:KLBY:rsr:KRI:smr

:RÜRİB:IGa:ÜGDe:ReSRe:KuGaY:RÜRİB:IGa:KaLBaY:ReSRe:KaRI:ŞiMRe

imiş:"Uzak(ta) isen kötü ipek verir, yakın(da) isen iyi ipek verir."

:glib:smr:RURUGŞOB:eC:pit

:GiLİB:ŞiMRe:RURUGŞOB:AÇNa:PİT

deyip, öyle öğretir imiş. Bilgi

:LO:gtlö:işik:şkö:PRB:URGY:PL:GBS::LO:isik:Zmlib6

:LO:GüTLÖ:İŞİK:ŞüKÖ:PıRaB:URuGaY:PıLa:GıBaS:LO:İŞİK:ZeMLİB

bilmez kişi o sözü alıp (inanıp) yakın(ın)a gidip çok kişi öldün(üz). O

:ŞKR:PRLO:riy:nkütö:ns:içtlö:NDOB:Xrüt:RSRB:ürgry

:ŞıKRa:PuRuLO:RİY:NeKÜTÖ:NeS:İÇeTLÖ:NuDOB:KÜRÜT:RaSRaB:ÜreGRiY

yerlere gidersen, Türk bodunu öleceksin. Ötüken yerinde oturup katar,

:ATUT:li:ügHb:RSRLO:Şıy:nXtö:qY:GHUB:Hn:RSI:şkrit

:ATUT:Lİ:ÜGÑeB:RaSRuLO:ŞIY:NeKÜTÖ:KoY:GuÑUB:ÑeN:RaSI:ŞiKRİT

gezgin gönderirsen, hiç tasan yok (olmaz). Ötüken ormanını sonsuz il tutarak

:rib:ns:Zmö:KSOT:RsÇA:ns:KKRqT:NDOB:Xrüt:ns:IÇTRLO

:RİB:NeS:ZeMÖ:KıSOT:RaSÇA:NeS:KaKRuKOT:NuDOB:KÜRÜT:NeS:IÇaTRuLO

oturacaksın. Türk bodunu, toksan açlığı, tokluğu düşünmezsin. Bir

:NHNGK:şmdgi:nüçü:NHGJ:ns:Zmö:KsÇA:RSDOT

:NıÑıNaGaK:ŞiMDiGİ:NÜÇÜ:NıÑıGaTNa:NeS:ZeMÖ:KıSÇA:RaSDOT

doyarsan açlığı düşünmezsin. Öyle olduğun için düzenlemiş kağanının

:AJ:GTLR:GJKL:AJ:POK:GDRB:UYS:riy:niTML:niBS7

:ADNa:GıTLıRa:GıTNıKLa:ADNa:POK:GıDRaB:UYaS:RİY:NITaMLa:NIBaS

sözünü almadan her yere gittin. Hep oralarda yittin, yok oldun. Orada

:irHt:gtr:ROYROY:ülü:UROT:Poq:UYS:riy:ışmLK

:İRÑeT:GiTRe:RUYıROY:ÜLÖ:UROT:POK:UYaS:RİY:IŞıMLaK

kalanlar her yere hep incelerek, ölerek yürüyor idiler. Teñri

:NGK:MTRLO:NGK:nüçü:RB:MTUq:mZö:nüçü:niqDKLRY

:NaGaK:MuTRuLO:NaGaK:NÜÇÜ:RaB:MuTUK:MüZÖ:NÜÇÜ:NIKUDaKıLRaY

buyurduğu için, kendimin kutu var olduğu için kağan oturdum. Kağan

:MVIK:YB:GNDOB:FGIÇ:MDTRBUq:Poq:GNDOB:FGIÇ:qY:PRLO

:MıDLIK:YaB:GuNuDOB:NYaGIÇ:MıDTaRBUK:POK:GuNuDOB:NYaGIÇ:KOY:PuRuLO

oturunca yok yoksul bodunu hep toplattım. Yoksul bodunu varlıklı kıldım.

:UB:UZ:MVIK:şüX:GNDOB:Z

:UB:UZa:MıDLIK:ŞÜKÖ:GuNuDOB:Za

Az bodunu çok kıldım. Yoksa bu

:Xrüt:Hdis:INUB:NDOB:rlgb:Xrüt:UG:RB:dgi:ADMBS8

:KÜRÜT:ÑiDİŞe:INUB:NuDOB:ReLGeB:KÜRÜT:UG:RaB:DiGİ:ADMıBaS

sözümde yalan var mı? Türk beğleri, bodunu, bunu işitin:Türk

:emy:nHkslö:PLHY:MTRU:AJUB:NHKSTUT:li:prit:GNDOB

:EMiY:NiÑiKiSLÖ:PıLıÑaY:MuTRU:ADNUB:NıÑıKıSTUT:Lİ:PiRİT:GuNuDOB

bodununu toplayıp il tutacağını burada söyledim. Yanılıp öleceğini yine

:ürök:RH:MTRU:AKŞT:ügHb:rsr:MBS:Hn:Hn:MTRU:AJUB

:ÜRÖK:RaÑa:MuTRU:AKŞaT:ÜGÑeB:ReSRe:MıBaS:ÑeN:ÑeN:MuTRU:ADNUB

burada yazdım. Nice nice sözüm varsa sonsuz taşa yazdım. Onu görüp

:rlgb:emgrük:ekdöb:rlgb:NDOB:ITM:Xrüt:Hlib

:ReLGeB:EMGüRÖK:EKDÖB:ReLGeB:NuDOB:ITMa:KÜRÜT:ÑiLİB

bilin. Türk'ün şimdiki bodunu, beğleri, bu çağda buyruğumdaki beğler

:MHK:Zis:IÇVHY:üg

:MıÑaK:ZİS:IÇaTLıÑaY:ÜG

(olarak) mi yanılacaksınız? Babam

:eCOB:GNDOB:IKDHLOB:tröt:AJIqTRLO:NGK:mç:NGK9

:AÇNUB:GıNuDOB:IKaDÑuLUB:TRÖT:ADNIKUTRuLO:NaGaK:MiÇe:NaGaK

kağan, amcam kağan oturduğunda dört yandaki bodunu öylece

:IKDHLOB:tröt:AmqTRLO:mZü:nçü:qDKLRy:irHt:..smti

:IKaDÑuLUB:TRÖT:AMuKUTRuLO:MüZÖ:NüÇÜ:KUDaKıLRaY:İRÑeT:..ŞiMTİ

düzenlemiş. ... Teñri istediği için kendim oturduğumda dört yandaki

:NimZK:AKNGK:sgrüt:nm:MvIK:..i..:MdtRy:mdti:GNDOB

:NIMıZıK:AKNaGaK:ŞiGRÜT:NeM:MıDLIK:..İ..:MiDTeReY:MiDTİ:GıNuDOB

bodunu düzenledim, yarattım. ...i... kıldım. Ben Türgiş kağanına kızımı

:NGK:sgrüt:mtrib:IL:nürüt:GLU:üHitr:...

:NaGaK:ŞiGRÜT:MiTRİB:ILa:NÜRÖT:GuLU:ÜÑİTRe:...

çok ulu (bir) tören ile alı verdim. Türgiş kağanının

:üHitr:...:mtrib:IL:AMLGO:nüyüt:GLU:üHitr:NIZIQ10

:ÜÑİTRe:...:MiTRİB:ILa:AMıLGO:NÜRÖT:GuLU:ÜÑİTRe:NIZIK

kızını çok ulu törenle oğluma alı verdim. ... çok

:mtrJküy:GGLŞB:...:mtrütr:t...Y:mtrib:IL:nüyüt:GLU

:MüTRüTNüKÜY:GıGıLŞaB:...:MüTRÜTRe:T...aY:MiTRİB:ILa:NÜRÖT:GuLU

ulu törenle alı verdim. Ya.. ..t erdirdim. Başlıya baş eğdirttim.

:nçü:qDKLRY:ry:ARS:irHt:eZü:mtrküs:gglZit

:NüÇÜ:KUDaKıLRaY:RiY:ARSa:İRÑeT:EZÜ:MüTRüKÖS:GiGiLZİT

Dizliye diz çöktürttüm. Üstte Teñri, altta yer (öyle) istediği için

:nük:ürgli:NMNDOB:Xdmds:NKKLOq:Xdmrük:nZük11

:NÜK:ÜReGLİ:NuMuNuDOB:KüDeMDiŞe:NıKaKLUK:KüDeMRÖK:NüZÖK

gözün görmediği, kulağın işitmediği bodunumu, Doğu'da gün

:Hrü:nıNUTL:GIRS:...:URGRUq:AK...:ürgrib:AHKSGUT

:ÑüRÜ:NINUTLa:GIRaS:...:URaGıRUK:AK...:ÜReGiRİB:AÑıKıSGOT

doğusuna, ...ka, Güney'de ....., Batı'da ... . Sarı altununu, ak

:niT:klZö:nisitgs:glnik:niYTUq:GLGGRIQ:nişmük

:NITa:KüLZÖ:NİSİTiGŞi:GiLNİK:NIYaTUK:GıLGaGRIK:NİŞüMÜK

gümüşünü, işlenmiş ipeğini, ipek bezini, binek atını,

:nisik:ARK:niRGD

:NİŞİK:ARaK:NIRıGDa

aygırını, kara samurunu,

:iti:mtrib:UNGZK:AMNDOB:emXrüt:niHyt:kük12

:İTİ:MİTRİB:UNaGZaK:AMuNuDOB:EMüKÜRÜT:NİÑeYeT:KÖK

kök sincabını Türk'üme bodunuma kazanı verdim, edi

:nmüt:aC:...:glkr:itr..:...:MVIK:ZSHUB:...:mtrib

:NeMÜT:AÇNa:...:GiLKRe:İTR..:...:MıTLIK:ZuSÑUB:...:MiTRİB

verdim. ... sıkıntısız kıldım. .... ...rdi. Erkli ... onca tümen (onbinlerce)

:...:AJNDOB:grlgb:nü...:nmL:AY...:ILGO

:...:ADNuNuDOB:GiReLGeB:NÜ...:NıMLa:AY...:ILGO

oğlu ...ya almın? ...ün beğleri, bodununa .....

:Xrüt:rlgb:Xrüt:MTRLO:HMTGLOT:Hmtgm:Hdgi:emy13

:TÜRÜK:LeRGeB:TÜRÜK:MuTRuLO:ÑaMTaGLOT:ÑeMTeGMe:ÑiDiGİ:EMiY

yine besleyip, üzmeden, incitmeden oturdum. Türk beğleri, Türk

:smNGZK:..rü..:GŞT:AKITM:..Ü..:mtrib:T:...:MNDOB

:ŞıMNaGZaK:..RÜ..:GıŞaT:AKITMa:..Ü..:MiTRİB:Ta:...:MuNuDOB

bodunuma ... at verdim, ..ü.. . Şimdiki taşı ..ür.. kazanıp,

:...:edgrlgb:UB:ADHNGK:UB:I...:NDOB:Xrüt:niMIG

:...:EDGiReLGeB:UB:ADÑıNaGaK:UB:I...:NuDOB:KÜRÜT::NIMIGa

yücelten, Türk bodunu, bu kağanından, bu beğlerinden,

:AJNDOB:Xrüt:RSMLRD:ADHBUS:...

:ATNuNuDOB:KÜRÜT:RaSaMLıRDa:ADÑuBUS:...

suyundan ayrılmazsan, Türk bodununda ...

:ns:IÇVOB:ZSHUB:ns:içtrik:egb:ns:içtrök:ügd:HZö14

:NeS:IÇaDLOB:ZuSÑUB:NeS:İÇeTRİK:EÑiBe:NeS:İÇeTRÖK:ÜGDe:ÑüZÖ

özünde iyilik göreceksin. Evine girebileceksin. Sıkıntısız olacaksın.

:Hnm:mtrülk:poq:giçZdb:AJGK:ÇGBT:ersik:AJ

:ÑiNeM:MüTRÜLeK:POK:GİÇZiDeB:ADNaGaK:ÇaGBaT:ERSİK:ADNa

Ondan sonra Çin kağanından süsleyiciyi hep getirttim. Benim

:KRB:GCD:RH:ITI:giçZdb:ikrçi:IDMIs:NMBS

:KRaB:GıÇNıDa:RaÑa:ITI:GİÇZiDeB:İKeRÇİ:IDaMIS:NıMıBaS

sözümü kırmadı. Kendisinin süsleyicisi idi. Ona görülmemiş anıt

:MTTIQOT:ŞT:MTRUTRu:Zdb:GCD:niŞT:niçi:mdTRY

:MıTTIKOT:ŞaT:MuTRUTRU:ZiDeB:GıÇNıDa:NIŞaT:NİÇİ:MıDıTaRaY

yaptırttım. İçine dışına görülmemiş süs vurdurttum. Taş yazdırttım.

:MTRUTRU:NMBS:İktlHük

:...:MuTRUTRU:MıNıBaS:İTeKLüÑÖK

Gönüldeki sözümü vurdurttum.

:ŞT:ügHb:Hlib:ürök:INUB:igt:AHITT:AHILGO:q:NO15

:ŞaT:ÜGÑeB:ÑiLİB:ÜRÖK:INUB:İGeT:AÑITaT:AÑILGO:Ko:NO

On Ok oğluna, yabancılara kadar bunu görüp bilin. Sonsuz taş

:...:niKRB:ŞT:LO:...:mditib:MDTIqT:...:MDTIqT

:...:NIKRaB:ŞaT:LO:...:MiDİTİB:MıDTIKOT:...:MıDTIKOT

işlettim. ... işlettim, yazdırdım. O taş anıtını ...

3
141-2259