Kaynak :
http://www.turania.net/turan-tarihi/4978-camuha-camoka-nasil-oldu-print.htmlCamuha (Camoka) nasıl öldü?
Naiman'larla Merkit'lerin imhasında Naiman'lar tarafında bulunan Camuha, bütün ulusunu kaybetmiş ve ancak beş arkadaşı ile bir tarafa ayrılıp kaçak vaziyetinde Tanglu dağlarına sığınmıştı. Orada bir yabani koyunu vurarak ateşte kızartıp yemeye koyulduklarında, Camuha arkadaşlarına döndü:
''Bugün yediğimiz bu yabani koyunu kimin oğlu vurdu?'' diye sordu.
Yemek esnasında, camuha'nın beş arkadaşı onu yakalayıp Cengiz Han'a götürdü. Camuha kendi arkadaşları tarafından yakalanıp götürülünce eski dostu Cengiz Han'a:
Kara karga kuşu
Harambai ördeğini
Yakalar gibi,
Adi köle de
Kendi hanına
İhanet etti.
Han olan dostum,
Onları şimdi kullanır mısın?
Boz huladı kuşu,
Boz bir ördeği
Yakalar gibi,
Köle ve hizmetçiler
Öz hanlarına
İhanet edip
Yakaladılar.
Sen aziz dostum,
Onları şimdi kullanır mısın?
dedi.
Camuha'nın sözlerine karşılık olarak Cengiz Han:
''Öz hükümdarına el kaldıran bir kimse nasıl olur da hayatta bırakılır? Böyle bir adamla kim arkadaş olur? Öz hanlarına ihanet edenler, bütün nesilleriyle yok edilsinler!'' diye emir verdi ve Camuha'yı yakalayıp getirmiş olanları, derhal O'nun gözü önünde kafalarını kestirmek suretiyle idam ettirdi.
Sonra Cengiz Han Camuha'ya şunları söyledi:
''Bugün ikimiz yine yüzleştik, gel dost olalım!
Arabanın iki okundan biri olalım, diye sözleşmiş iken,
'Kenarda kaldım diye düşündün'.
Şimdi birleşir ve dost olursak,
Unutulmuşları hatırlatırız,
Uyutmuş isek uyandırırız.
Benden ayrılıp gitti isen de,
Bana yaptığın iyilik çoktur,
Ölümle dolu savaş gününde
Sen acı duydun kalbin sızladı.
Ne zaman? dersen, bak anlatayım:
Kerayit halkı ile,
Halahalcit çölünde
Muharebe ederken,
Pederimiz Onghan'a
Söylediğin sözleri, bana bildirmek ile
Büyük yardım etmiştin!
Sonra Naiman halkını,
sözlerinle titretip,
Ağzınla öldürüp
Korkuttuğunu bana
Öylece bildirmekle
Büyük yardım etmiştin''
Camuha cevabında şöyle dedi:
''Eski günlerde küçüklüğümde,
Horhonah suyu, dere boyunda,
Hazmedilmeyen yemekler yedik,
Hiç unutulmayan sözler söyledik,
Ve dostum hanla böyle dost olduk.
Önce yorganlar dahi bir idi,
Fakat araya girenler oldu,
Kötü niyetli olanlar oldu,
Fena fikirli olanlar oldu.
Artık büsbütün ayrılınca da:
Birbirimizi çok tahkir ettik,
Kara yüzümden
Derim çözüldü,
Yanaşamadım
Dostum hanıma,
Göremedim hiç sıcak yüzünü,
Dolaştım yolda kendi başıma!
Unutulmaz sözler
Söyledik, diye
Kızıl yüzümden
Derim soyuldu,
Geniş fikirli dostumun artık
Göremedim hiç doğru yüzünü,
Dolaştım yolda kendi başıma!
Şimdi han dostum
İltifat ile,
Dost olmak için davet ediyor,
Dost olmak lâzımken,
Dost olmadım ben!
Aziz dostum bugün artık,
Etraftaki ulusları
Tabi kıldı kendisine,
Hariçteki devletleri
Birleştirdi sinesinde.
Hanlığın tahtı sana verildi,
Geniş dünya da
Önüne serildi,
Benim dostluğumdan artık ne fayda?
Karanlık gecelerde,
Belki rüyana girer,
Gündüz ayrılığında
Belki aklına girer,
seni rahatsız ederim.
Yakanda bit gibi,
Şalvarda dikiş gibi
Fazlayım burada derim.
Benim çok karım oldu,
Fakat fikrim dostumdan ayrı gittiği için
Benden haksızlık doğdu.
İşte bugün dünyada,
Her ikimizin adı
Güneşin doğusundan
Ta batısına kadar
Meşhur oldu yayıldı.
Sen akıllı anadan
Cesur olarak doğdun,
Kardeşlerin de Usta,
Adamların da usta,
Beygirlerinin sayısı yetmiş üç idi başta,
Bu sebepten dolayı, yendin beni savaşta.
Bana gelince: anam ve babam,
Küçükken beni terk etmişlerdi,
Kardeşim yoktu.
Karım geveze idi,
Dostlarım itimatsız,
Sana Tanrı güç verdi,
Yenildim kaldım yalnız!
Dostum iltifat edip
Beni çabuk öldürtsen,
Dostunun kalbini sen,
Böylece teskin etsen.
Lütfun olup da beni, öldürteceksen hanım,
Senden ricam odur ki, akmasın aman kanım.
Artık öldükten sonra,
Benim ölüm orada,
Yüksek kayalıklarda, uzun zaman içinde,
Nesilden nesillere,
Koruyucun da olur,
Sana duacı olur!
Asil bir aileden, dünyaya gelmiş idim,
Daha asil olanı, Temuçin yendi beni.
Söylediğim sözleri
Unutmayınız sakın,
- Sabah akşam söyleyip
Tekrar etmelisiniz-
Şimdi benim işimi, bitirmelisin yakın!,,
Camuha’nın bu sözlerine karşılık olarak Cengiz Han şöyle dedi: ‘’Dostumuz Camuha bizden ayrılarak bize karşı çok söz sarfetti ise de, hayatımıza kastettiği hakkında hiçbir şey duymadık. Bu, kendisinden çok şey öğrenilecek bir adamdır. Fakat artık yaşamak istemiyor. Onun öldürülmesi hakkında fala baktı isek de, zar gelmedi. Esaslı bir sebep olmadan onun hayatına son verirsem iyi olmaz. O büyük bir şahsiyettir. Öyle ise ona, sebep olarak şunu söyleyiniz: Bir zamanlar, Coçi-darmala ve Taiçar birbirinin hayvan sürüsünü çaldıklarında, sen Camuha, haksız yere kavga çıkarmış ve sonra da Dalan-balcut savaşında beni takip ederek Cerene boğazında sıkıştırmış ve beni çok korkutmuştun değil mi? Şimdi seni tekrar kendime arkadaş yapmak istediğim halde, kabul etmiyorsun. Öyle ise şimdi seni kendi arzuna göre kanını akıtmadan öldürteceğim! ,, Bunları söyledikten sonra Cengiz Han ‘’Onu, kanını akıtmadan öldürünüz, fakat ölüsünü rastgele yere atmayıp iyi bir şekilde defnediniz! ,, diye emir verdi Ve O’nu idam ettirerek gömdürdü.
Böylece, çadırlarda yaşayan halk itaat altına alındıktan sonra, onlar Pars yılında (1206 ) Onan nehrinin kaynağında toplandılar ve dokuz parçalı tuğlarını dikerek, Cengiz Han’ı ‘’Han’’ ilân ettiler.
Manghol-Un Niuça Tobça'an (Yüan Ch'ao Pi-Shi) Moğolların Gizli Tarihi, yazım yılı 1240 Tercümesi: Prof. Dr. Ahmet Temir, Türk Tarih Kurumu yayını. Aktardığım sayfalar, 129-130-131-132-133-134. Esen kalın.
Tonyukuk
