ORHUN - GÖKTÜRK TÜRK YAZISI ÖĞRENME KILAVUZU

[Üçoklu Börü Kam]

L = aL

Kalın sesli harflerle okunan l harfidir. "aL" sesini verir.
Kelime başında (Türkçe'de l harfi ile başlayan kelime olmadığından) aL okunur.
Kelime başında IL okunması için başına I (I),
OL veyâ UL okunması için başına O (O, U) seslisini alır.
Kelime içinde aL, ıL, uL veyâ La, Lı, Lu okunması için başına veyâ ardına bir sesli harf alması gerekmez. Okunuşun nasıl olacağını bir önceki hecenin sesli harfi belirler.
Kendisinden sonra kalın D = D veyâ kalın T = T gelmesi hâlinde v = ld (lt) birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : v = ld, lt)

l = eL

İnce sesli harflerle okunan l harfidir. "eL" sesini verir.
Kelime başında (Türkçe'de l harfi ile başlayan kelime olmadığından) eL okunur.
Kelime başında il okunması için başına i (İ),
öl veyâ ül okunması için başına ö (Ö, Ü) seslisini alır.
Kelime içinde eL, iL, üL veyâ Le, Li, Lü okunması için başına veyâ ardına bir sesli harf alması gerekmez. Okunuşun nasıl olacağını bir önceki hecenin sesli harfi belirler.
Kendisinden sonra ince d = d veyâ ince t = t gelmesi hâlinde v = ld (lt) birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : v = ld, lt)

___________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

N = aN

Kalın sesli harflerle okunan n harfidir. "aN" sesini verir.
Kelime başında (Türkçe'de kalın n harfi ile başlayan kelime olmadığından) aN okunur.
Kelime başında IN okunması için başına I (I),
ON veyâ UN okunması için başına O (O, U) seslisini alır.
Kelime içinde aN, ıN, uN veyâ Na, Nı, Nu okunması için başına veyâ ardına bir sesli harf alması gerekmez. Okunuşun nasıl olacağını bir önceki hecenin sesli harfi belirler.
Kendisinden sonra ç = Ç gelmesi hâlinde C = nç birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : C =nç)
Kendisinden sonra kalın D = D veyâ kalın T = T gelmesi hâlinde J = nd (nt) birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : J =nd, nt)
Kendisinden sonra kalın G = G gelmesi hâlinde H = ng birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : H =ng)
Kendisinden önce kalın Y = Y gelmesi hâlinde F = yn birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : F =yn)

n = eN

İnce sesli harflerle okunan n harfidir. "eN" sesini verir.
Kelime başında (Türkçe'de "ne" kelimesinin ve türevlerinin dışında ince n harfi ile başlayan kelime olmadığından) eN okunur. Ne ve türevleri istisnâdır.
Kelime başında in okunması için başına I (İ),
ön veyâ ün okunması için başına ö (Ö, Ü) seslisini alır.
Kelime içinde en, in, ün veyâ ne, ni, nü okunması için başına veyâ ardına bir sesli harf alması gerekmez. Okunuşun nasıl olacağını bir önceki hecenin sesli harfi belirler.
Kendisinden sonra ç = Ç gelmesi hâlinde C = nç birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : C =nç)
Kendisinden sonra ince d = d veyâ ince t = t gelmesi hâlinde J = nd (nt) birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : J =nd, nt)
Kendisinden sonra ince g = g gelmesi hâlinde H = ng birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : H =ng)
Bir ek olarak kelime sonunda kalın sesli harflerin ardından yazılması mümkündür.

___________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

R = aR

Kalın sesli harflerle okunan r harfidir. "aR" sesini verir.
Kelime başında (Türkçe'de r harfi ile başlayan kelime olmadığından) aR okunur.
Kelime başında IR okunması için başına I (I),
OR veyâ UR okunması için başına O (O, U) seslisini alır.
Kelime içinde aR, ıR, uR veyâ Ra, Rı, Ru okunması için başına veyâ ardına bir sesli harf alması gerekmez. Okunuşun nasıl olacağını bir önceki hecenin sesli harfi belirler.

r = eR

İnce sesli harflerle okunan r harfidir. "eR" sesini verir.
Kelime başında (Türkçe'de r harfi ile başlayan kelime olmadığından) er okunur.
Kelime başında ir okunması için başına i (İ),
ör veyâ ür okunması için başına ö (Ö, Ü) seslisini alır.
Kelime içinde er, ir, ür veyâ re, ri, rü okunması için başına veyâ ardına bir sesli harf alması gerekmez. Okunuşun nasıl olacağını bir önceki hecenin sesli harfi belirler.

___________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

S = aS

Kalın sesli harflerle okunan S harfidir. "aS" sesini verir.
Kelime başında aS veyâ Sa okunur.
Kelime başında IS veyâ SI okunması için başına veyâ ardına I (I),
OS, US veyâ SO, SU okunması için başına veyâ ardına O (O, U) seslisini alır.
Kelime içinde IS veyâ SI okunması için başına veyâ ardına I (I),

s = eS

İnce sesli harflerle okunan s harfidir. "es" sesini verir.
Kelime başında es veyâ se okunur.
Kelime başında is veyâ si okunması için başına veyâ ardına i (İ),
ös, üs veyâ sö, sü okunması için başına veyâ ardına ö (Ö,Ü) seslisini alır.
Kelime içinde is veyâ si okunması için başına veyâ ardına i (İ)

Açıklama: Orkun Yazıtları'nda gerek aS gerekse eS harfleri bâzı kelimelerde aŞ (eŞ) sesini vermektedir.

___________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

T = aT

Kalın sesli harflerle okunan T harfidir. "aT" sesini verir.
Kelime başında aT veyâ Ta okunur.
Kelime başında ıT veyâ Tı okunması için başına veyâ ardına  ı (I),
oT, uT veyâ To, Tu okunması için başına veyâ ardına O (O, U) seslisini alır.
Kelime içinde ıT veyâ Tı okunması için başına veyâ ardına I (I),
uT veyâ Tu okunması için başına veyâ ardına O (U) seslisini alır.
Kendisinden önce Kalın L = L gelmesi hâlinde V = LT birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : V = LT)
Kendisinden önce Kalın N = N gelmesi hâlinde J = NT birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : J = NT)

t = eT

İnce sesli harflerle okunan t harfidir. "eT" sesini verir.
Kelime başında eT veyâ Te okunur.
Kelime başında it veyâ ti okunması için başına veyâ ardına i (İ),
öt, üt veyâ tö, tü okunması için başına veyâ ardına ö (Ö,Ü) seslisini alır.
Kelime içinde it veyâ ti okunması için başına veyâ ardına i (İ),
Kendisinden önce ince n = n gelmesi hâlinde nt = J birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : nt =J)

___________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

Y = aY

Kalın sesli harflerle okunan Y harfidir. "aY" sesini verir.
Kelime başında aY veyâ Ya okunur.
Kelime başında ıY veyâ Yı okunması için başına veyâ ardına ı (I),
oY, uY veyâ Yo, Yu okunması için başına veyâ ardına o (O, U) seslisini alır.
Kelime içinde ıY veyâ Yı okunması için başına veyâ ardına ı (I),
Kendisinden sonra kalın n = N gelmesi hâlinde F = yn birleşik sessiz harfi kullanılır. (Bk. : F = yn)

y = eY

İnce sesli harflerle okunan y harfidir. "ey" sesini verir.
Kelime başında ey veyâ ye okunur.
Kelime başında iy veyâ yi okunması için başına veyâ ardına i (İ),
öy, üy veyâ yö, yü okunması için başına veyâ ardına Ö (Ö, Ü) seslisini alır.
Kelime içinde iy veyâ yi okunması için başına veyâ ardına i (İ)
___________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

BAĞIMSIZ SESSİZLER

Kalını ve incesi olmayan sessiz harfler şunlardır:
Ç = Ça
M = Ma
P = Pa
Ş = Şa
Z = Za

Toplam 5 harftir.

__________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

Ç = Ça

Hem kalın hem de ince sesli harflerle okunan ç harfidir. "Ça" sesini verir.
Kelime başında AÇ, ÇA, ÇE veyâ EÇ okunur.
Kelime başında bu seslerin dışında bir ses vermesi isteniyorsa önüne veyâ ardına vermesi istenilen sesin sesli harfi konulur.
Kelime içinde bu seslerin dışında bir ses vermesi isteniyorsa önüne veyâ ardına vermesi istenilen sesin sesli harfi konulur.

__________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

M = Ma

Hem kalın hem de ince sesli harflerle okunan m harfidir. "Ma" sesini verir.
Kelime başında AM, EM, MA veyâ ME okunur.
Kelime başında bu seslerin dışında bir ses vermesi isteniyorsa önüne veyâ ardına vermesi istenilen sesin sesli harfi konulur.
Kelime içinde bu seslerin dışında bir ses vermesi isteniyorsa önüne veyâ ardına vermesi istenilen sesin sesli harfi konulur.
Kelime sonunda fiil eki olarak kullanıldığında önüne ve ardına ı, i harfi konmaksızın yazılır.
Örneğin: KaLDıM = MVK, BiLDiM = Mvib, KalMıŞ = ŞMLK, BiLMiŞ = şmlib gibi...

__________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ

[Üçoklu Börü Kam]

P = Pa

Hem kalın hem de ince sesli harflerle okunan p harfidir. "Pa" sesini verir.
Kelime başında (Türkçe'de p harfi ile başlayan kelime olmadığından) aP veyâ eP okunur.
Kelime başında IP, ip okunması için başına I (I, İ),
OP, UP okunması için başına O (O, U),
öp, üp okunması için başına Ö (Ö, Ü) seslilerini alır.
Kelime içinde IP, ip, UP, üp ve PI, pi, PU, pü okunması için başına veyâ ardına bir sesli harf alması gerekir.
Kelime sonlarında ıP, iP, uP, üP okunur. KaLıP, BİLiP, BULuP, BÖLüP gibi...
_________________________________________________________________________

Önemli Açıklama:
Yukarıdaki metinler içerisinde yer alan Orkun tamgalarını özgün olarak bilgisayarınızda görebilmeniz için bilgisayarınızda Orkun fontlarının yüklenmiş olması gerekmektedir.
BİLGİSAYARINIZA ORKUN ABACASI FONTUNU İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ