Kök Böri (El-Malik el-Muazzam Muzaffer ed-Din Ebu Nasr), Erbil Atabeyi. Begtiginliler Sülalesinin Türkmen boyundan Zeyneddin Ali’nin oğludur. 1154 yılında doğdu.
Babası Zeyneddin Ali Küçük Begtigin, Musul Atabeylerinden İmadeddin Zengi’nin kumandanlarındandı. İmadeddin Zengi tarafından Musul valisi tayin edildi. İmadeddin Zengi’nin ölümünden sonra, Zeyneddin Ali, sınırlarını Şehrizor, Hakkari, Tekrit, İmadiye, Sincar Sahrası ile Harran Kalesini içine alacak şekilde genişletti. Zeyneddin Ali, son zamanlarında yaşlılığı ve hastalığı sebebiyle iktalarını Musul Atabeyi Kutbeddin Mevdud’a bırakarak Erbil’e çekildi. Kök Böri o zaman on dört yaşında idi. O yıl babası ölen Kök Böri, Erbil atabeyi oldu. Fakat Erbil’i idare ile vazifeli Mücahidüddin Kaymaz ile arası açıldı. Kaymaz, Kök Böri’nin idarecilik için yetersiz olduğunu, halifeye bildirdi. Halifenin muvafakatını alarak, Kök Böri’yi tevkif etti. Bir müddet sonra hapisten çıkarılan Kök Böri, giderek Erbil hakimiyetini yeniden temin için teşebbüslerde bulundu ise de, başarılı olamadı. Bağdat’tan Musul’a gelen Kök Böri, Musul Atabeyi İkinci Seyfeddin Gazinin hizmetine girdi. Seyfeddin Gazi de, Kök Böri’ye Harran şehrinin idaresini verdi.
Bu sıralarda Hama, Humus ve Baalbek’i alıp, Sincar Sahrasına kadar gelen Selahaddin Eyyubi, Seyfeddin Gaziyi mağlup etti. İkinci karşılaşmalarında Seyfeddin Gazi, Selahaddin Eyyubi’ye yine yenildi. Kök Böri bu ikinci karşılaşmada çok kahramanlık gösterdi. Eyyubi ordusunun sol kanadını bozguna uğrattı fakat hezimeti önleyemedi. Öteden beri kendisine hasım olan Kaymaz’ın Musul idaresinin başına gelmesini istemeyen Kök Böri, Selahaddin Eyyubi’ye haber göndererek, kendisine tabi olacağını veHarran’a gelmesini, kendisine yardım edeceğini bildirdi. Bunun üzerine Urfa’yı zapteden Selahaddin Eyyubi, Urfa’yı Harran’a bağlayarak idaresini Kök Böri’ye verdi.
Selahaddin Eyyubi’nin hemşiresi Rabia Hatun ile evlenen Kök Böri, birkaç sene Selahaddin Eyyubi’nin yanında kaldı. Haçlılara karşı olan mücadelesinde çok kahramanlık gösterdi. Asıl şöhretine bu savaşlarda kavuştu. Saffariye’de Haçlıları bozguna uğrattı. Kudüs kapılarının açılmasını ve Frenk Krallığının ortadan kaldırılmasını sağlayan Hattin Savaşında Kök Böri’nin mühim rolü oldu. Bu zaferlerden sonra tekrar Erbil’e döndü. Kırk dört yıl Erbil Atabeyi sıfatı ile bölgeye hakim oldu.
Cengiz’in Moğol sürülerinin yağma ve çapulculuklarından, idaresi altındaki yerleri kahramanca korudu. Ömrü mücadele ile geçen Kök Böri, dinine bağlı olan, alimleri ve fakihleri, himaye eden yardım müesseseleri kurmakta da devrinin seçkin devlet adamlarından idi. Cami, medrese, han, misafirhane, hastane; dul ve yaşlı kadınlar, süt emen yetim çocuklar için bakım evleri ve çocuk yuvaları yaptırdı. Çocuklara süt anneleri tuttu. Körler için dört tane alilhane, kurdurdu ve bütün bunların masraflarını karşılamak üzere zengin vakıflar tesis etti. Fakirlere, ihtiyar ve muhtaçlara her gün ekmek, mevsimlere göre de elbise ve diğer ihtiyaçlarını dağıtırdı. Erbil misafirhanelerinde yedirilip, yatırılan herkese giderken de yol paraları verilirdi. Her yıl hac seferleri tertip ederdi. Hacıların yoldaki emniyetini sağlamak için yanlarına muhafız verirdi. Ayrıca memurlar tayin edip, ellerine bol miktarda para vererek Mekke ve Medine’deki fakir ve muhtaçlara dağıttırırdı. Mekke’de çok hayratı vardı. Arafat’a ilk olarak su getirtti. En büyük zevki, sofilerin, alimlerin sohbetinde bulunmak, onların münazaralarını dinlemek idi. Bunun için çok zaman medrese ve hanegahlarda sabahlardı. Erbil, zamanında ilim, irfan ve medeniyet merkezi olmuş idi. Şehrin kalesini iyice tamir ettirdi. Yeni binalar yaptırdı. Peygamberimizi (sallalahü aleyhi ve sellem) çok sevdiğinin işareti olarak İslam aleminde ilk, büyük, muhteşem mevlit törenleri düzenledi. Zamanla törenler bütün İslam ülkelerine yayıldı. Mezarı Küfe’de hazret-i Ali’nin kabri yanındadır.
