Lazlar da Meclis’te
Bülent SARIOĞLU / ANKARA
17 Mart 2012
Yeni anayasa için görüşlerini Meclis’e sunan Lazlar, 2 bin 800 yıllık tarihlerini anımsatarak, “Evde konuşulan Lazca ile yok oluşun önüne geçilemiyor. Laz Dili ve Edebiyatı Enstitüleri açılmalı. TRT’de Lazca yayın yapılmalı” talebinde bulundu.
LAZLAR yeni anayasaya ilişkin taleplerini Meclis’e ilettiler. Sima Laz Kültür ve Dayanışma Vakfı, Anayasa Uzlaşma Komisyonu’na verdiği raporda, “Devlet, Anadolu’da yaşayan halkların dilinin ve kültürünün yaşatılmasında pozitif yükümlülükler alır” hükmünün Anayasa’ya eklenmesini istedi. Sima Laz Vakfı, Lazların bilinen tarihinin milattan sonra birinci yüzyıla dayanmasına karşın eski tarihinin Doğu Karadeniz’in milattan önceki ismi olan Kolkhis adıyla 2 bin 800 yıl önceye uzandığını bildirdi. Vakfın raporundaki değerlendirme ve talepler şöyle:
KAYBOLMASIN
“Bugün Anadolu’da kaybolmakta olan 15 dil arasından birisi de Lazcadır. Bir dilin yok olması, bir halkın yok olmasıdır. Azınlıklara ilişkin Lozan Antlaşması’nda belirtilen tanım günümüz Türkiyesi’nde ihtiyaçlara cevap verecek düzeyde değildir. Anayasada ülkenin ve devletin bölünmezliğinin ifadesi anlaşılabilir bir durumdur. Ülkenin ve devletin bölünmezliği biz Lazlarca da savunulan bir ilkedir. Hiçbir devletin kendisini bölücü veya ortadan kaldırıcı unsurlara ilişkin hukuki önlemler almaması beklenemez.
Ancak neredeyse dünyanın hiçbir ülkesinde homojen bir topluluğun olmadığı gerçeği düşünüldüğünde Anayasamızda yer alan milletin bölünmezliğine ilişkin hükmün, ülkemizde var olan etnik çeşitliliğin inkârını işaret ettiği söylenebilir. Yönetmeliklerde kurslarda eğitim verebilecek öğreticinin yüksek öğrenim görmüş kişi olduğu ifade edilmiştir. Fiili anlamda Lazların, Lazca kursu açmasının önüne geçilmiştir. Zira dünyanın hiçbir yerinde Laz dilini öğreten ve bu konuda diploma veren bir üniversite yoktur. Anayasaya çoğulcu anlayışın hakim olması, Türkiye’yi çağdaş, ileri demokrasi anlayışına sahip bir ülke olmaya daha da yaklaştıracaktır. Değiştirilen yer isimleri iade edilmelidir. Lazca ve Anadolu’da konuşulan diğer diller ilköğretim ve üniversitelerde seçimlik ders olarak okutulmalıdır. Evde konuşulan Lazca ile yok oluşun önüne geçilememektedir. Üniversitelerde Laz Dili ve Edebiyatı Enstitüleri açılmalıdır. TRT’de Lazca yayın yapılmalıdır.”
