Farklı olan bazı kelimeler:
A
aparmaq: alıp gitmek, götürmek; sürdürmek; yürütmek; (program vs.) sunmak; özünü ~: davranmak
İki maşını sel aparıb. İki arabayı sel götürdü.
Özünü bizim kimi aparır. Bizim gibi davranıyor.
asan: kolay
Fəhlə olmaq asan iş deyil. İşçi olmak kolay iş değil.
asta: aheste, yavaş
Asta-asta həm çox gedərsən, həm də benzini az yandırarsan. Yavaş yavaş hem çok gidersin, hem de benzini az yakarsın.
axı: Yahu, ya.
Axı belə də olmur. - Ya böyle de olmuyor.
Sən nə deyirsən axı? Sen ne diyorsun yahu?
Sən tapşırıqları həll eləmisən? Yox. Axı sabah dərs yoxdu(r). Sen ödevleri hallettin mi? Hayır. Yarın ders yok ya.
axtarmaq: aramak
Axtardığımı tapa bilmirəm. Aradığımı bulamıyorum.
B
bacarmaq: becermek, yapabilmek
Bunu istəsəm də bacarmaram. Bunu istesem de yapamam.
balaca: küçük; az
Balaca qız küçədə anası ilə gedir. Küçük kız sokakta annesiyle gidiyor.
Bir balaca sus. Biraz sus.
başa düşmək: anlamak
Mən səni başa düşmürəm. Ben seni anlamıyorum.
başa salmaq: anlatmak
Mənə hər şeyi başa sal. Bana her şeyi anlat.
bəs: yeter, yeterli; ya
Bəsdir daha! Yeter artık!
Google bilə tapa bilmədi bəs mən nə edim? Google bile bulamadı ya ben ne yapayım?
bəyəm: meğer; sanki (sorularda)
Bəyəm görmürsünüz? Sanki görmüyor musunuz?
biabır: rezil, aşağılık
Məni biabır elədin. Beni rezil ettin.
biabırçılıq: rezillik, rezalet
Bu biabırçılığa son verin.Bu rezilliğe son verin.
Ç
çaşmaq: şaşmak, şaşırmak
Mənim ağlım çaşıb. Benim aklım şaştı.
çaşdırmaq: şaşırtmak
Məni çaşdırırsan. Beni şaşırtıyorsun.
çatmaq: gelmek, ulaşmak, varmak, yetmek, yetişmek
Axırın çatdı. Sonun geldi.
Sadəcə uşaqlara çatacaq qədər yemək var. Sadece çocuklara yetecek kadar yemek var.
çöl: dış, dışarı; çöl
Qohum qohumun ətini yesə də sümüyünü çölə atmaz Akraba akrabanın etini yese de kemiğini dışarıya atmaz.
çörək: ekmek
Çörək itirən çörək tapmaz. Ekmek yitiren ekmek bulmaz. (Atasözü)
D
dal: arka; geri
Dalımızca danışırlar. Arkamızdan konuşuyorlar.
Dala qayıtdım. Geriye döndüm.
danmaq: inkar etmek
Bunu niyə danırsan? Bunu niye inkar ediyorsun?
danışmaq: konuşmak
Siz nə danışırsınız? Siz ne konuşuyorsunuz?
darıxmaq: sıkılmak; üçün / -dən ötrü / -ə göre ~: özlemek
Hər gün daha çox darıxırdım. Her gün daha çok sıkılıyordum.
Sənin üçün darıxmışam. Seni özledim.
dayanmaq: durmak
Vitrinin qabağında dayandım. Vitrinin önünde durdum.
dayandırmaq: durdurmak
Fəaliyətimi dayandırmışam. Faaliyetimi durdurdum.
deyəsən: galiba
Çox şey istədim deyəsən. Çok şey istedim galiba.
dəb: moda
Bu da təzə dəbdi! Bu da yeni moda!
dimdik: gaga
Dünənki cücə bugünkü xoruza dimdik atır. Dünkü civciv bugünkü horoza gaga atıyor.
dincəlmək: dinlenmek; yatışmak
Yayda işlə, qışda dincəl. Yazın çalış, kışın dinlen.
Ürəyim dincəldi. Yüreğim yatıştı.
don: elbise
Gözəllik ondur, doqquzu dondur. Güzelliğin onda dokuzu elbisedir.
dözmək: dayanmak, tahammül etmek
Sən gedib qayıdana qədər dözə bilmərəm. Sen gidip dönene kadar dayanamam.
durmaq: kalkmak
Bu səhər erkən durdum. Bu sabah erken kalktım.
düz: doğru
Düz deyirsən. Doğru söylüyorsun.
E
elə bil: sanki
Elə bil yuxudayam. Sanki rüyadayım.
elə bilmək: sanmak
Elə bildin məsələ ağacdı? Mesele ağaç mı sandın?
eləmək: eylemek, yapmak, etmek
Naz eləmə. Naz eyleme.
Niyə elə elədin? Niye öyle yaptın?
F
fəxr etmək: gurur duymak, iftihar etmek, övünmek
Gördüyümüz işlərlə fəxr edirik Gördüğümüz işlerle gurur duyuyoruz.
fikirləşmək: düşünmek
Siz bu barədə necə fikirləşirsiniz?
G
gic: aptal, budala
Gic gic danışma. Aptal aptal konuşma.
gor: mezar
Öz əli ilə öz gorunu qazır. Kendi eli ile kendi mezarını kazıyor.
görəsən: acaba
Görəsən göydə neçə ulduz var? Acaba gökte kaç yıldız var?
götürmək: almak
Azərbaycan ordusu Rusiyanın 13 əsgərini əsir götürdü. Azerbaycan ordusu Rusya'nın 13 askerini esir aldı.
güzgü: ayna, (eski metinlerde ve bazı ağızlarda) gözgü
Qadınlar ömürlərinin iki ilini güzgü qabağında keçirirlər. Kadınlar ömürlerinin iki yılını ayna önünde geçiriyorlar.
H
harada: nerede
Harada yaşayırsan? Nerede yaşıyorsun?
haradan: nereden
Haradan bilirsən? Nereden biliyorsun?
həmişə: hep, her zaman
Həmişə belə olur. Hep böyle oluyor.
hərdən: bazen
Hərdən səni düşünürəm. Bazen seni düşünüyorum.
hərə: herkes
Hərənin öz düşüncəsi var. Herkesin kendi düşüncesi var.
hərəsi: her biri
Hərəsi bir yerdə. Her biri bir yerde.
İ
indi: şimdi
Mən indi səni başa düşdüm. Ben şimdi seni anladım.
isti: sıcak
Yayda isti, qışda da soyuq. Yazın sıcak kışın da soğuk.
işə düşmək: çalışmak
Bu sistem avtomatik işə düşür. Bu sistem otomatik çalışıyor.
işə salmaq: çalıştırmak
Maşınını işə saldı. Arabasını çalıştırdı.
iy: koku
Sarımsağın iyi ətdə qalmır. Sarımsağın kokusu ette kalmıyor.
iylənmək: kokmak
Balıq başdan iylənər. Balık baştan kokar.
K
kar: sağır
Kar yoxdur, eşidirik. Sağır yok, duyuyoruz.
kimi: gibi; olarak; kadar
Oxucularımızdan bizə bunun kimi maraqlı suallar gəlib. Okuyucularımızdan bize bunun gibi ilginç sorular geldi.
Bir kafedə ofisiant kimi işləyir. Bir kafede garson olarak çalışıyor.
İndiyə kimi nəyi düz deyib ki? Şimdiye kadar neyi doğru söylemiş ki?
kişi: erkek, adam
Atan yaşında kişiyəm, məni ələ salırsan? Baban yaşında adamım, beni alaya mı alıyorsun?
kömək: yardım
Mənə kömək edin. Bana yardım edin.
küçə: sokak
Küçə uşaqlarına yardım edilir. Sokak çocuklarına yardım ediliyor.
külək: rüzgar
Azərbaycanda külək dəyirmanları tikiləcək. Azerbaycan'da rüzgar değirmenleri dikilecek.
Q
qabaq: ön, önce
Papağını qabağına qoyub fikirləş. Şapkanı önüne koyup düşün.
qaqaş: arkadaş (erkeklere atfen kullanılır)
Salam qaqaş, necəsən? Merhaba arkadaş, nasılsın?
qayıtmaq: dönmek
Tez evə qayıtdım. Hemen eve döndüm.
qəbul etmək: almak (duş, hap, vs.)
Səhər yuxudan oyanıb duş qəbul edir. Sabah uykudan uyanıp duş alıyor.
qəflətən: ansızın
Avtobusda qəflətən baş verən yanğın söndürülüb. Otobüste ansızın meydana gelen yangın söndürüldü.
qıç: bacak
Xalça sexində işləyən adam oturaraq işlədiyi üçün onun qıçı ağrımır. Halı atölyesinde çalışan adam oturarak çalıştığı için onun bacağı ağrımıyor.
qışqırmaq: bağırmak
Tez-tez əsəbiləşib qışqırır. Sık sık asabileşip bağırıyor.
qulaq asmaq: dinlemek
Radioya qulaq asırdı. Radyo dinliyordu.
qurtarmaq: bitmek; kurtarmak
Mən dedim, qurtardı! Ben dedim, bitti!
Bizi qurtar. Bizi kurtar.
L
laylay: ninni
Anam körpəyə laylay dedi. Annem bebeğe ninni söyledi.
lüt: çıplak
Küçədə lüt gəzir. Sokakta çıplak geziyor.
M
maraq: ilgi, merak
Ədəbiyyata olan marağım daha da artdı. Edebiyata olan ilgim daha da arttı.
maraqlı: ilginç; meraklı
Çox maraqlıdı! Çok ilginç!
maşın: araba
Bir köhnə maşınım var, onu sürürəm. Bir eski arabam var, onu sürüyorum.
mat qalmaq: şaşırıp kalmak
Bu sözləri eşidəndə mat qaldım. Bu sözleri duyunca şaşırıp kaldım.
N
necə: nasıl
Necə görsənir? Nasıl görünüyor?
neçə: kaç, ne kadar
Sənin neçə yaşın var? Sen kaç yaşındasın?
nəfər: kişi
Ailədə səkkiz nəfərik. Ailede sekiz kişiyiz.
O
oğru: hırsız, (eski metinlerde ve bazı ağızlarda) uğru
Oğrular yaxalandı. Hırsızlar yakalandı.
oğurlamaq: çalmak; adam kaçırmak
Azərbaycanlı xaker Türkiyədə 5 milyon dollar pul oğurlayıb. Azerbaycanlı hacker Türkiye'de 5 milyon dolar para çalmış.
Əfqan yaraqlıları iki pakistanlı jurnalisti oğurlayıb. Afgan silahlıları iki Pakistanlı gazeteciyi kaçırmış.
oxşamaq: benzemek
Sən yaxşı birinə oxşayırsan. Sen iyi birine benziyorsun.
Ö
ötmək: geçmek
Günlər, aylar ötdü. Günler, aylar geçti.
öyrəşmək: alışmak
Bakıya öyrəşə bilmisənmi? Bakü'ye alışabildin mi?
öz: kendi
Özümü itirdim. Kendimi kaybettim.
P
pamidor: domates
Bibərləri, pamidoru, soğanı doğradım ve badımcanlarla qarışdırdım.. Biberleri, domatesi, soğanı doğradım ve patlıcanlarla karıştırdım.
paytaxt: başkent, (Osm.) pây-i taht
Ankara Türkiyənin paytaxtıdır. Ankara, Türkiye'nin başkentidir.
pəzəvəng: büyük, iri, kocaman
SSRİ boyda pəzəvəng imperiya dağıldı. SSCB kadar büyük imparatorluk dağıldı.
pilləkən: merdiven
Qadın pilləkəndən yıxıldı. Kadın merdivenden düştü.
piltə: fitil
Adamın yediyi-içdiyi burnundan piltə-piltə tökülər. Adamın yediği içtiği burnundan fitil fitil dökülür.
pis: kötü, fena
Vəziyyət o qədər də pis deyil. Vaziyet o kadar da kötü değil.
pişik: kedi
Pişiyin ağzı ətə çatmayanda deyər iy verir. Kedi erişemediği ciğere mundar der. (Atasözü)
puç olmak: boşa gitmek
Səyləri puç olub. Çabaları boşa gitti.
pul: para
Ona 20 min manat pul veriblər. Ona 20 bin manat para vermişler.
R
rəfiqə: arkadaş (hanımlara atfen kullanılır)
Rəfiqəsi qızı biabır etdi. Arkadaşı kızı rezil etti.
S
saxlamaq: durdurmak; kaydetmek; korumak; tutmak; beslemek
Maşınını saxladı. Arabasını durdurdu.
Yas saxlayır. Yas tutuyor.
Evdə pişik saxlayırsanmı? Evde kedi besliyor musun?
sən demə: meğer
Sən demə heç sevməmişəm mən. Meğer hiç sevmemişim ben.
sındırmaq: kırmak; bitirmek, kesmek; yenmek
Pula görə sevgilisinin qıçını sındırdı. Para için sevgilisinin bacağını kırdı.
sınmaq: kırılmak; bitmek, kesilmek; yenilmek
Qapının şüşəsi sınacaq. Kapının camı kırılacak.
soruşmaq: sormak
Məndən heç nə soruşma. Bana hiçbir şey sorma.
söndürmək: kapatmak
Televizoru söndür. Televizyonu kapat.
sutka: 24 saat
Sutka ərzində zəng eləyə bilərsiniz. 24 saat boyunca arayabilirsiniz.
sümük: kemik
Sənin sümüklərini sındıraram! Senin kemiklerini kırarım!
T
tapmaq: bulmak
Səni harada olsan taparam. Seni nerde olsan bulurum.
tələ: tuzak, kapan
Bizə tələ qururlar. Bize tuzak kuruyorlar.
televizora baxmaq: televizyon seyretmek
Bir az televizora baxıram. Biraz televizyon seyrediyorum.
təngə gəlmək: bıkmak, usanmak
Sənsizlikdən təngə gəldim. Sensizlikten bıktım.
təngə gətirmək: bıktırmak, usandırmak
Bu xoruz məni təngə gətirdi. Gedin, başını kəsin, bişirib plovun üstünə qoyun. Onu yeyəcəyəm. Bu horoz beni bıktırdı. Gidin, başını kesin, pişirip pilavın üstüne koyun. Onu yiyeceğim.
tor: ağ
hörümçək toru örümcek ağı
Tora bir balıq düşüb. Ağa bir balık düştü.
U
uşaq: çocuk
Hirsindən uşaq kimi ağlayırdı. Sinirinden çocuk gibi ağlıyordu.
V
valideyn: anne baba, ebeveyn
Valideynimi məktəbə çağırdılar. Ebeveynimi okula çağırdılar.
vec: umur
Mənim vecimə deyil. Benim umrumda değil.
Y
yadına salmaq: hatırlamak
Ötən günləri yadına salır. Geçmiş günleri hatırlıyor.
yadına düşmek: hatırlamak, hatırına gelmek
Bu gecə birdən yadıma düşdün. Bu gece birden hatırıma geldin.
yadına gəlmək: hatırlamak
Elə belə yadıma gəlirsən. Seni şöyle böyle hatırlıyorum.
yaxşı: iyi; peki
Yaxşı dostu yaman gündə sına. İyi dostu kötü günde sına.
yaraq: silah, alet
Budu bizim yarağımız! İşte bizim silahımız!
yay: yaz
Qışa hazırlıq yayda başlayıb. Kışa hazırlık yazdan başlamış.
yekə: büyük
Nənə sənin gözlərin niyə belə yekədi? Büyükanne senin gözlerin neden bu kadar büyük?
yuxu: uyku; rüya
Yuxum gəlib. Uykum geldi.
Xəyal kimi hər gün girdin yuxuma. Hayal gibi hergün girdin rüyama.
Z
zarafat: şaka
Hər şeydə bir zarafat axtarırsan. Her şeyde bir şaka arıyorsun.
zəng eləmək: telefon etmek, aramak
Telefonumu alıb mənə zəng elədi. Telefonumu alıp beni aradı.
