Xi'an İnternet Televizyonunun haberi:
Haberi İZLE (facebook bağlantılıdır.)(Haberin çevirisi)Dün öğleden sonra (8-9 Nisan2013), Xi'an Tang Hanedanı Batı Çarşı Müzesinde, Türk, Finli, Pekin, Xi'an ve diğer yerlerden arkeologlar ortak bir amaç için bir araya geldiler. Yakın zamanda gün yüzüne çıkarılan Uygur Beyinin Oğlu adına yapılmış Tang Dönemi’ne ait bir mezar kitabesi üzerinde incelemelerde bulundular. Kitabe bugüne kadar bulunan Tang Dönemine ait ilk iki dilli kitabe olmasının yanında, Çince ve Türk Runik yazısıyla yazılmış kitabe Türk yazısının Doğu Asya’da kullanımını konusunda literatürde bir boşluğu dolduruyor.
Arkeologları heyecanlandıran bu kitabe Uygur Prensi Ge Çor’a ait. Kare biçiminde ve yaklaşık 40 cm boyutlarında, bir kapak ve kitabeden oluşuyor. Taş kitabe hem bütünüyle korunmuş hem de üzerindeki yazılar açıkça okunabiliyor. Çince metnin sol tarafında çok nadir rastlanan bir şekilde Runik Türk harfleriyle yazılmış Eski Türkçe bir metin de var.
Bu kitabenin Çince kısmı da çok değerli çünkü Tang Dönemine ait kitabelerde az rastlanan türden Uygur Kağanının aile mensuplarından birine ait, bu çok az rastlanan bir durum ama daha da önemlisi yan tarafında Runik Türk harfleriyle yazılmış yazılar bulunuyor.
Çinde daha önce sadece Xinjiang, İç Moğolistan ve Gansu’nun batı kesimlerinde sınırlı sayıda runik yazılı tabletler bulunmuştu. Fakat Tang Hanedanlığının merkezinde bulunan Ge Çor’un Türkçe kitabesi bu alanda bir ilk oluyor. Arkeologların detaylı incelemeleri bu kitabenin sahibinin Uygur Prensi Ge Çor olduğunu ve Dezong yönetim dönemi 11. Yıl altıncı ayında (794 yılı) beşinci ayda 19 yaşında hayatını kaybeden Uygur Prensi Ge Çor’un cenazesi için hazırlatıldığını doğruluyor. Kitabede ölen prensin büyük babası, babası ve ağabeyinin isimleri de görülüyor. Defin tarihi ve özellikle cenaze işlemlerinin Çin hükümdarı tarafından düzenlendiği vurgulanıyor. Türkçe metin ile Çince metnin örtüştüğü ve birbirini tamamladığı görülüyor. Bu dönemde Uygur Çin ilişkilerinin yakınlığını ortaya koyuyor. Yalnızca epigrafik açıdan değil halklar arasındaki ilişkiler bakımından, dostça ilişkiler açısından da yüksek bir değeri ve anlamı var. Runik yazıyla Türkçe üzerine müzenin düzenlediği bu çalışma Çin’de düzenlenen bu alandaki ilk çalışma olma özelliğine de sahip.
TTK.
