Gönderen Konu: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin  (Okunma sayısı 21147 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı gurturk

  • Türkçü-Turancı
  • ****
  • İleti: 330
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #10 : 14 Ekim 2007 »
TÜRK tarihiyle ilgili tüm eğitsel  çalışmalara  teşekkürler.

Çevrimdışı TiginNoyan

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 549
  • Inançu Apa Yargan Tarkan Köl Tigin
    • Steppe History Forum
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #11 : 14 Ekim 2007 »
Sağolun andalar.

Sayın Yönetici, şeref duyarım :) Daha önce dersler için hazırladığım birkaç projeyi de düzenleyip word dosyası olarak size atabilirim, siz uygun olanı yaparsınız. Bir de burada otağa daha önceden koyduğum kısa yazılar var ama onlar genelde akademik içerikli değiller (yâni dipnot vs yok).


Türük Oguz begleri bodun eşid: üze teŋri basmasar asra yir telinmeser Türük Bodun iliŋin törügün kim artatı utaçı erti? Türük Bodun ertin, ökün!

Çevrimdışı Yüzbaşı Sançar

  • Türkçü-Turancı
  • ****
  • İleti: 246
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #12 : 29 Aralık 2007 »

   Sayın Tigin Noyan,Köl Tigin makalenizi okudum ve çok etkilendim.  Sizi tebrik ediyorum.Orhun Abideleri konusu en çok ilgimi çeken konudur.Ancak merak ettiğim bazı sorular var. Şu anda aklıma geleni size sormak ve görüşlerinizi izninizle  almak istiyorum.                                   

       Bilge Tonyukuk abidesinin, birinci taşın kuzey cephesinin,
6. satırındaki ifadeler  ilginç şöyleki:

'' Türgiş Kağanı dışarı çıkmış dedi...Çin ordusu var imiş. O sözü işitip kağanım, ben eve ineyim dedi...''   

   Ben bu ifadelerden Tonyukuk'un kağanını korkaklıkla suçladığı anlamını çıkarmaktayım! Şayet bu doğruysa akla birçok soruyuda birden getiriyor birincisi Tonyukuk buna nasıl cesaret edebiliyor? İkincisi,acaba kağanda olsa hataların söylenmesi töreye göre normalmi idi?
Saygılarımla     TTK
Yüzbaşı Sançar Uçmağa varalı on üç yüz yıldan çok oldu. Onun düştüğü meçhul yerde, ay ışıklı yaz gecelerinde hâlâ ıztıraplı kahkahalar ve şeref ilahileri işitilir. Bu ilahiler rüzgârın çıkardığı sestir. Onu herkes işitir. Fakat o ıztıraplı kahkahaları herkes duyamaz. Onun yankılarını uzak, yakın ellerden, ancak içinde Tanrı Dağı’nın odu yanan gönüller sezer. Bu ıztıraplı kahkahalar Yüzbaşı Sançar’ın soyu, onun düştüğü yerde zafer töreni yapıncaya kadar yıllarca, belki yüzyıllarca sürüp gidecek…

Çevrimdışı TiginNoyan

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 549
  • Inançu Apa Yargan Tarkan Köl Tigin
    • Steppe History Forum
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #13 : 29 Aralık 2007 »
Sağolun Sançar Bey.

Sözünü ettiğiniz satırın hemen ardından glen satırda görürsünüz ki, Kapgan Kağan o sırada ölen eşinin yoğunu (cenâze törenini) yönetmek için Ötüken'e dönmek zorunda kalmış, Tonyukuk'u da Altaylar'da savunma hattı kurmakla görevlendirmiştir.

Bu arada, danışmanların kağanlara yanlışlarını söylemeleri de töreye uygundur. Bunun en güzel örneği, yine Tonyukuk'un Bilge Kağan'a yerleşik yaşama geçmek ve Budizme-Taoizme geçmekle ilgili verdiği söylevde görülmektedir.

Saygılarımla.



Türük Oguz begleri bodun eşid: üze teŋri basmasar asra yir telinmeser Türük Bodun iliŋin törügün kim artatı utaçı erti? Türük Bodun ertin, ökün!

Çevrimdışı Yüzbaşı Sançar

  • Türkçü-Turancı
  • ****
  • İleti: 246
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #14 : 30 Aralık 2007 »

   Sayın Tigin Noyan,söylediğiniz gibi o cümlenin hemen ardından cenaze konusu geçiyor.Sağolun.

   Diğer bir sorum Bilge Tonyukuk kitabesinde "Türk Sir budun..." ifadesinde geçen "Sir" kelimesinin anlamı nedir? Diğer kitabelerde bu şekilde bir kelime yok!

  Yine Tonyukuk kitabesinde,diğerlerinden farklı olarak bazı yerlerde Kağan yerine, Kan(Han)kelimesi geçmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

   Tonyukuk adı da Türk ad geleneğine pek uygun değil gibi.Acama ny-yn sesinin karşılığı olan harf yanlışmı okundu? Yani doğrusu "Toyun"ok ok şekline olması sanki daha uygun gibi geliyor!

Saygılarımla.

   
Yüzbaşı Sançar Uçmağa varalı on üç yüz yıldan çok oldu. Onun düştüğü meçhul yerde, ay ışıklı yaz gecelerinde hâlâ ıztıraplı kahkahalar ve şeref ilahileri işitilir. Bu ilahiler rüzgârın çıkardığı sestir. Onu herkes işitir. Fakat o ıztıraplı kahkahaları herkes duyamaz. Onun yankılarını uzak, yakın ellerden, ancak içinde Tanrı Dağı’nın odu yanan gönüller sezer. Bu ıztıraplı kahkahalar Yüzbaşı Sançar’ın soyu, onun düştüğü yerde zafer töreni yapıncaya kadar yıllarca, belki yüzyıllarca sürüp gidecek…

Çevrimdışı TiginNoyan

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 549
  • Inançu Apa Yargan Tarkan Köl Tigin
    • Steppe History Forum
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #15 : 30 Aralık 2007 »
Diğer bir sorum Bilge Tonyukuk kitabesinde "Türk Sir budun..." ifadesinde geçen "Sir" kelimesinin anlamı nedir? Diğer kitabelerde bu şekilde bir kelime yok!

Yazıtlar konusundaki en esrârengiz durumlardan birisi de budur. Bâzıları "Sir"in Gök Türk dönemi Türk kavimlerinden Xuēyántuó (Hsüeh-yen-t'o) 薛延陀 birliğini oluşturan iki boydan Xuē 薛 olduğunu düşünürler ancak Çin kaynaklarında Xuē 薛 boyunun Gök Türkler ile böyle bir birliğe girdiklerine ilişkin bir bilgi yoktur. Belki de yazıtta geçen "Sir" adının başka bir anlamı vardı. Zâten Xuē 薛 karakterinin Sir adını karşıladığı da kuşkulu, hattâ bana göre olanak dışıdır.

Yine Tonyukuk kitabesinde,diğerlerinden farklı olarak bazı yerlerde Kağan yerine, Kan(Han)kelimesi geçmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Aynı durumu Kırgızlar'dan kalma Yenisey yazıtlarında da vardır. Kagan (Kağan) unvânı kimi yazıtlarda Kan (Han) olarak geçer. Bana göre Gök Türk döneminde Kağan ve Han aynı unvandı, hattâ Kan belki de Kagan'ın kısaltması olarak kullanılıyordu (örneğin Bagatur unvânı bir Kırgız yazıtında kısaltılmış olarak Batur biçiminde geçmektedir). İlginç bir örnek de, Bilge Kağan ve Köl Tigin yazıtlarında "Tüpüt Kagan" (Tibet Hükümdârı), "Tabgaç Kagan" (Çin İmparatoru), "Kırkız Kagan" (Kırgız Kağanı) olarak geçen unvanların aynısı Kırgız Yenisey yazıtlarında "Tüpüt Kan", "Tabgaç Kan", "Kırkız Kan" biçiminde yazılmıştır. Bu durumda rahatça söyleyebiliriz ki, Gök Türk döneminde Han ve Kağan aynı düzeyde idi. Aradaki fark kimi târihçilere göre Karahanlı döneminde, kimi târihçilere göre de Moğol döneminde oluşmuştur (ama meselâ Osmanlılar'da da Han ve Hâkan aynı unvan olarak kullanılmaktaydı, arada bir statü farkı bulunmamaktaydı).

Tonyukuk adı da Türk ad geleneğine pek uygun değil gibi.Acama ny-yn sesinin karşılığı olan harf yanlışmı okundu? Yani doğrusu "Toyun"ok ok şekline olması sanki daha uygun gibi geliyor!

Tonyukuk adı Çince kaynaklarda Tūnyùgǔ (T'un-yü-ku) 暾欲谷 biçiminde geçmektedir, ki bu da ses olarak "Tonyukuk"a yakındır.


Türük Oguz begleri bodun eşid: üze teŋri basmasar asra yir telinmeser Türük Bodun iliŋin törügün kim artatı utaçı erti? Türük Bodun ertin, ökün!

Çevrimdışı Yüzbaşı Sançar

  • Türkçü-Turancı
  • ****
  • İleti: 246
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #16 : 30 Aralık 2007 »

   Sayın TiginNoyan Bey, "Sir" kelimesi konusunda, B. Ögel Türk Kültürünün gelişme çağları kitabında bu kelimenin, dediğiniz gibi kesin anlamının bilinmemesine rağmen tahmini olarak "Birleşik" manası verdiğini söylemektedir.Belki ilerde yapılacak araştırmalar bu kelimeyi açıklığa kavuşturur.

    "Kan" ( Han) kelimesi esasında Türkçe bir kelime olup,moğolcaya " Kağan" olarak geçtiği ileri sürülmekte.(B.Ögel) Ve şöyle devam etmekte " Türklerin imparator karşılığı olarak kullandıkları en eski unvan "kağan" değil,daha önceleri "Kan" veya Han olmalı idi.Kağan ünvanı Göktürkler'den önce Avar hükümdarlarının kullandıkları bir ünvandı..."

    Tonyukuk kelimesindeki kök kelime "tony" olduğu göz önüne alınırsa,bu ifadede daha önce bir Türk adına rastlanmaz.Ancak "Toyn" ile başlayan Türkçe kelimelere rastlamak mümkün.Mesela Orkun Kitabelerinde geçen "Toygut" gibi.Ben sadece kafama takıldığı için merak ettim.Kesin bir bilgim yok.

  Saygılarımla.
 
Yüzbaşı Sançar Uçmağa varalı on üç yüz yıldan çok oldu. Onun düştüğü meçhul yerde, ay ışıklı yaz gecelerinde hâlâ ıztıraplı kahkahalar ve şeref ilahileri işitilir. Bu ilahiler rüzgârın çıkardığı sestir. Onu herkes işitir. Fakat o ıztıraplı kahkahaları herkes duyamaz. Onun yankılarını uzak, yakın ellerden, ancak içinde Tanrı Dağı’nın odu yanan gönüller sezer. Bu ıztıraplı kahkahalar Yüzbaşı Sançar’ın soyu, onun düştüğü yerde zafer töreni yapıncaya kadar yıllarca, belki yüzyıllarca sürüp gidecek…

Çevrimdışı TiginNoyan

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 549
  • Inançu Apa Yargan Tarkan Köl Tigin
    • Steppe History Forum
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #17 : 30 Aralık 2007 »
Sayın Sançar Bey,

"Kan" ( Han) kelimesi esasında Türkçe bir kelime olup,moğolcaya " Kağan" olarak geçtiği ileri sürülmekte.(B.Ögel) Ve şöyle devam etmekte " Türklerin imparator karşılığı olarak kullandıkları en eski unvan "kağan" değil,daha önceleri "Kan" veya Han olmalı idi.Kağan ünvanı Göktürkler'den önce Avar hükümdarlarının kullandıkları bir ünvandı..."

Pek muhtemelen Kagan (Kağan) unvânının esas kök Kan (Han) idi. Kağan, Han'dan türemiş olmalıdır. Kağan'ın bilinen ilk kullanımı Moğol Xiānbēiler'dir (Hsien-pei) 鮮卑. Sonradan Xiānbēi 鮮卑 kökenli bir hânedan tarafından yönetilen Ruánruán (Juan-juan) 蠕蠕 ve Moğol-Tibet karışımı Togonlar'da (Tǔyǔhún [T'u-yü-hun] 吐谷渾) hükümdar Mùróng Kuālǔ'den (K'ua-lü, 540-591) 慕容夸呂 îtibâren Kağan unvânı kullanılmıştır. Gök Türkler'e de Ruánruánlar'dan 蠕蠕 geçmiştir. Kağan ilk kez Moğollar tarafından kullanılmış olsa da sözcük kökü Kan Türkçe olmalıdır.

Tonyukuk kelimesindeki kök kelime "tony" olduğu göz önüne alınırsa,bu ifadede daha önce bir Türk adına rastlanmaz.Ancak "Toyn" ile başlayan Türkçe kelimelere rastlamak mümkün.Mesela Orkun Kitabelerinde geçen "Toygut" gibi.Ben sadece kafama takıldığı için merak ettim.Kesin bir bilgim yok.

Ben de konu hakkında çok bilgili olduğumu söyleyemem, bu nedenle uzman dilbilimcilere başvurulması görüşündeyim.

Saygılarımla.


Türük Oguz begleri bodun eşid: üze teŋri basmasar asra yir telinmeser Türük Bodun iliŋin törügün kim artatı utaçı erti? Türük Bodun ertin, ökün!

Çevrimdışı Yüzbaşı Sançar

  • Türkçü-Turancı
  • ****
  • İleti: 246
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #18 : 01 Ocak 2008 »

   Sayın TiginNoyan Bey,verediğiniz bilgiler için sağolun.Bu sorularımla sizi sıkmıyorum umarım.İzniniz olursa başka bir soruya geçmek istiyorum.

   Köl Tigin kitabesinde (doğu cephesi-18); Türgiş  topluluğundan bahsederken " Türgiş kagan Türkümüz..." diye devam eden cümlede Türgişler'in Türklüğü vurgulanırken,Oğuzlar için böyle bir kelime kullanılmaz. " Tokuz oguz budun kendi budunum erti..." ( Köl Tigin kuzey cephesi-4)

  Sizce, böyle bir ayrım yapılmasının özel bir sebebi olabilirmi?

  Saygılarımla.
Yüzbaşı Sançar Uçmağa varalı on üç yüz yıldan çok oldu. Onun düştüğü meçhul yerde, ay ışıklı yaz gecelerinde hâlâ ıztıraplı kahkahalar ve şeref ilahileri işitilir. Bu ilahiler rüzgârın çıkardığı sestir. Onu herkes işitir. Fakat o ıztıraplı kahkahaları herkes duyamaz. Onun yankılarını uzak, yakın ellerden, ancak içinde Tanrı Dağı’nın odu yanan gönüller sezer. Bu ıztıraplı kahkahalar Yüzbaşı Sançar’ın soyu, onun düştüğü yerde zafer töreni yapıncaya kadar yıllarca, belki yüzyıllarca sürüp gidecek…

Çevrimdışı TÜRK-KAN

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2181
  • UÇMAĞA VARDI, TANRI DAĞLARINDA!
Ynt: Makâlem: Askerî Târîh Açısından Köl Tigin
« Yanıtla #19 : 01 Ocak 2008 »
      Köl Tigin kitabesinde (doğu cephesi-18); Türgiş  topluluğundan bahsederken " Türgiş kagan Türkümüz..." diye devam eden cümlede Türgişler'in Türklüğü vurgulanırken,Oğuzlar için böyle bir kelime kullanılmaz. " Tokuz oguz budun kendi budunum erti..." ( Köl Tigin kuzey cephesi-4)


   Büyük ihtimalle Dokuz Oğuzlar, Çinliler ile işbirliği yapıp sık sık ayaklandıkları ve Göktürk hakimiyetini kabul etmedikleri içindir.
23 EKİM 2023'DE, ELİM BİR TRAFİK KAZASI SONUCU, UÇMAĞA VARDI.
ŞİMDİ; TANRI DAĞINDA, ATALAR YURDUNDA, ATSIZ ATA MAKAMINDA, BAŞBUĞLAR OTAĞINDA, ERİNÇ İÇERİSİNDE!