Moğolistan'da Yaşayan Türkler
0
Moğolistan'ın nüfusu 2.400.000'dir.
KAZAKLAR (HASAG) 150 bin civarındaki Nayman ve Kirey kökenli Kazaklar, ülkenin kuzeybatısındaki Bayan Ölgiy ve Hovd aymağlarında yaşıyorlar.Sovyetlerin yıkılmasıyla birlikte Kazakistan'a yapılan göçler sonucu, nüfusları tam bilinmiyor.Buna rağmen, 95 bin'i Bayan Ölgiy'de, 40 bini Hovd'da olmak üzere 150 bin civarında Kazak olduğu tahmin ediliyor.
Bayan Ölgiy önceleri bir Kazak aymağı idi (aymag, vilayet demektir). Şu anda Kazakların Kazak Liberal Partisi var, ayrıca radyo yayını yapıyorlar.Kazakların diğer oymak ve boyları ise şunlar; Tartuşlar Aşağı ve Yukarı Tartuşlar diye ikiye ayrılan bu Kazak soylular, Kirey Kazaklarının ardılıdırlar.
Hotonlar 6 bin civarında bir nüfusa sahip Hotonlar, Uvs aymağında yaşıyor. Kazak-Kırgız karışımı olan Hotonlar, Uvs gölünün güney batısında ve Bugat şehri ve çevresinde yaşarlar. Müslüman olan Hotonlar Derbed diyalektiyle konuşurlar.
Uranhaylar 50 bin nüfusa sahip Uranhaylar Moğolistan'ın yanı sıra Rusya'da ve Çin'de de yaşarlar. Moğolistan'da Hörsgöl ve Uvs aymağlarında yaşarlar. Uranhayların 1921'den 1944'e kadar kendilerine ait bir cumhuriyetleri vardı, ama Ruslar işgal etti.
Uranhay boyları:
Altay Uranhayları Hovd ve Bayan Ölgiyde yaşayan bu Urankaylar Moğolca konuşurlar.
Tannu (Tagna) Uranhayları Hovudda yaşarlar ve Uranhayların en çok nüfuslu boyudur.
Çatanlar Dünyada sadece ve sadece 500 çatan vardır; 250 kadarı Moğolistan'da, diğer 250'si Buryat Cumhuriyeti'nde yaşıyor. Moğolistan'ın Hövsgöl aymağında Ulan-Oll, Rincinbuye ve Han Samon'da otururlar. 50 civarında aile vardır ve bunlar geyik çobanıdır. Şehre pek inmezler.Buryata'da ise Kiren ve çevresindedirler.
Şirtenler Arşirten ve Övörşirten olmak üzere ikiye ayrılan bu Uranhay kolu Hövsölde otururlar ve Moğolca konuşurlar. Muncaklar Bayan Ölgiyde otururlar ve Türkçe konuşurlar.
Kocolutanlar Muncaklarla beraber yaşarlar, ve Bayan Ölpiy aymağında yaşarlar. Dilleri Türkçedir. Uranhay Türkleri aslen Kazaktır. Daha sonraları Uranhay olarak ayrı bir boy hâlinde anılmış ve tanınmışlardır.
111-8267