Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16.04.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
nokta turizmi isim Gezi, ziyaret ve alışveriş programı önceden belirlenen varış noktasında yapılan turistik düzenleme, destinasyon turizmi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
etimoloji: Fransızca etimoloji (étymologie) sözü “bir dildeki sözlerin kaynağını gösteren, ne zaman ortaya çıktıklarını, nereden geldiklerini, hangi evrelerden geçtiklerini araştıran; sözlerin hem biçim hem anlam tarihini ele alan dil bilimi dalı” anlamına gelmektedir.
Bu söz için dilimizde köken bilimi karşılığı bulunmaktadır.

Bundan sonra demek ki, etimoloji yerine köken bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için araya nokta konur: Tren 09.15'te kalktı. Toplantı 13.00’te başladı.

Günün atasözü/deyimi :
varsa (var mı) pulun herkes kulun; yoksa (yok mu) pulun dardır yolun
Zengin olana herkes hizmet eder, fakir olana ise kimse yüz vermez.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18.04.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
maraz isim, eskimiş Arapça maraz 1. Hastalık. 2. mecaz Dayanılması güç durum. 3. sıfat, mecaz Huysuzluğu ve titizliği ile can sıkan: Aman ne maraz adamsın!

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
patchwork: İngilizce bu söz “kumaş artıklarını birleştirerek örtü, yorgan yüzü vb.ni yapma işi” anlamına gelmektedir.
Dilimizde bu söz yerine kullanılabilecek kırkyama gibi güzel bir karşılık bulunmaktadır.

Bundan sonra demek ki, patchwork yerine kırkyama sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarında, unvan kelimesi sonda ise gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır: Abidinpaşa, Ertuğrulgazi (ilçe), Necatibey (Caddesi), Gazi Osmanpaşa Üniversitesi.

Günün atasözü/deyimi :
nazire yapmak
Bir söze, bir davranışa benzeriyle karşılık vermek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20.04.2010

Türkçe Sözlük’ten günün sözü:
kamu denetçisi isim, hukuk Parlamento tarafından görevlendirilen, vatandaşları resmî makamların keyfî ve yasa dışı davranışlarına karşı korumakla görevli kişi veya kurum.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık:
konvertibl: Fransızca kökenli (convertible) bu söz, “Serbestçe dövize çevrilebilir para.” anlamında kullanılmaktadır.
Bu yabancı söz için TDK İktisat Terimleri Çalışma Grubunca çevrilgen karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, konvertibl yerine çevrilgen sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı:
Arapça ve Farsçadan dilimize giren bazı kelimelerle özel adlarda bulunan ince g, k ünsüzlerinden sonra gelen a ve u ünlüleri üzerine düzeltme işareti konur: tezgâh, yadigâr, Nigâr; dükkân, kâğıt, Hakkâri, Kâzım; mahkûm, sükût.

Günün atasözü/deyimi:
(birinin) üstüne güneş doğmamak
Güneş doğmadan önce kalkmak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22.04.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çocuk, -ğu isim 1. Küçük yaştaki oğlan veya kız: “Çocuğun bir sütninesi vardı.”- R. H. Karay. 2. Soy bakımından oğul veya kız, evlat: “Anası olacak bir kadın çocuğu omuzundan yakalamış.”- B. R. Eyuboğlu. 3. Bebeklik ile erginlik arasındaki gelişme döneminde bulunan oğlan veya kız, uşak: “Çocuk köşeyi dönerken ana arkasından su içmeye gitti.”- B. R. Eyuboğlu. 4. Genç erkek. 5. mecaz Büyükler arasında daha az yaşlı olan kişi. 6. mecaz Büyüklere yakışmayacak, daha çok küçüklerin yapabileceği gibi davranan kimse: “Otuz yaşında ama hâlâ çocuk.” 7. mecaz Belli bir işte yeteri kadar deneyimi ve yeteneği olmayan kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
teenager: İngilizce teen-ager sözü “On üç ile on dokuz yaşları arasındaki kimse.” anlamında kullanılmaktadır.
Türkçede uzun zamandan beri var olan ve kullanılan ergen sözü teenager için uygun bir karşılıktır.

Bundan sonra demek ki, teenager yerine ergen sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Nispet i'sinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için düzeltme işareti kullanılır: (Türk) askeri ve askerî (okul), (Atatürk'ün) resmi ve resmî (kuruluşlar).

Günün atasözü/deyimi :
pencere açmak
Görüş açısı kazandırmak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 24.04.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kuple isim, müzik Fransızca couplet Bir şarkıyı meydana getiren ve bir nakaratla sona eren bölümlerden her biri.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
catering: İngilizce catering sözü, “Yiyecek tedarik etme, yemeklerin hazırlanmasını ve hizmetini üstüne alma.” anlamında kullanılmaktadır.
Sözün bu anlamı için Kurumumuzca yemek hizmeti karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, catering yerine yemek hizmeti sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de, yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (<başla-yor), izliyor (<izle-yor).

Günün atasözü/deyimi :
gel demesi kolay ama git demesi güçtür
Bir kimseyi işe almak, bir misafir çağırmak kolaydır ancak bir kimsenin işine son vermek, misafire git demek zordur.
Atasözü