Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26.04.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ayrıklık, -ğı isim 1. Ayrıklı olma durumu, ayrı tutma, ayrı tutulma, istisna. 2. gök bilimi Elips, daire, parabol, hiperbol vb. bir konik üzerinde hareket eden cismi, odağa veya merkeze birleştiren doğrunun büyük eksen ile yaptığı açı. 3. felsefe Kaplamları birbirinden ayrı olmakla birlikte aynı yakın cinsin kaplamına giren kavramlar arasındaki bağlantı: “Kedi, köpek: Memeliler.” 4. hukuk Genel kuraldan ayrılma, derogasyon. 5. mantık Önermelerin birbirine bağlanması işleminde ya ... ya ... ve ya da ile gösterilen ilişki: “Şimdi ya gündüzdür ya gece.”

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
puzzle: Özgün yazımıyla dilimizde kullanılmaya başlanan İngilizce puzzle sözü, “bilmece, muamma” temel anlamlarına gelmektedir.
Kurumumuz, sözün dilimizdeki kullanılışını göz önüne alarak bu söz için yapboz karşılığını önermektedir.

Bundan sonra demek ki, puzzle yerine yapboz sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki sözü ayrı yazılır: Babam geldi mi ki? Başkan konuşacak mı ki?

Günün atasözü/deyimi :
başını duman almak
Efkârlanmak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28.04.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
eser miktarda zarf Belli belirsiz miktarda, çok az ölçüde.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kupür: Fransızca kupür (coupure) sözü gazete ve dergilerden kesilmiş yazılar için kullanılmaktadır.
Bu söz için Kurumumuz kesik karşılığının uygun olduğu görüşündedir.

Bundan sonra demek ki, kupür yerine kesik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır: kaynana (< kayın ana), nasıl (< ne asıl), niçin (< ne için), sütlaç (< sütlü aş), birbiri (< biri biri).

Günün atasözü/deyimi :
bir yakadan baş çıkarmak
Bir çatı altında dirlik düzenlik içinde yaşamak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30.04.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
madrabaz isim Farsça madarabāz 1. Hayvan, balık, sebze, meyve vb. yiyecekleri yerinden getirerek toptan satan kimse. 2. sıfat, mecaz Hile yapan, hileci.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
enterkonnekte: Batı kökenli bu söz, “Bir elektrik veya makine güçleri taşıyanlar arasında bağ kuran şebeke.” anlamına gelmektedir.
Kurumumuz bu söz için bağlaşımlı karşılığını önermektedir.

Bundan sonra demek ki, enterkonnekte yerine bağlaşımlı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İkilemeler ayrı yazılır: allak bullak, aval aval (bakmak), cır cır (ötmek), gide gide, sere serpe, tak tak (vurmak), yana yakıla.

Günün atasözü/deyimi :
el elin nesine, gülerek gider yasına
Bir kimsenin acısı, başkalarının umurunda değildir.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 03.05.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
basın özgürlüğü isim Görüş ve düşünceleri basın ve yayın yoluyla açıklayabilme ve yayabilme hakkı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
medya: İngilizce medya (media) sözü “Toplumda sözlü veya yazılı haber alma imkânını sağlayan teknik araçlar.” anlamına gelmektedir.
Bu yabancı söz için dilimizde iletişim araçları karşılığı bulunmaktadır.

Bundan sonra demek ki, medya yerine iletişim araçları sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.

Günün atasözü/deyimi :
aslan kükrerse atın ayağı kösteklenir
Güçlü kimsenin korkutucu sözleri, güçsüzü kıpırdayamayacak duruma getirir.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02.05.2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
halk sağlığı isim Bireylerin sağlığının korunmasını konu edinen bilim dalı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
simultane: Fransızca simultane (simultané) sözü “eş zamanlı, aynı anda olan” anlamlarına gelmektedir. Son zamanlarda daha çok, “Anında yapılan sözlü çeviriler.” için kullanılmaya başlanan sözün bu kullanımı yerine Kurumumuzca anında karşılığı önerilmektedir.

Bundan sonra demek ki, simultane yerine anında sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur: 3, 4 ve 7. maddeler; XII - XIV. yüzyıllar arasında.

Günün atasözü/deyimi :
ağaç yaprağıyla gürler (güzeldir)
İnsan önemli işleri akrabasından, yakınlarından güç alarak daha kolay yapar.
Atasözü