Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/05/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
aile isim, toplum bilimi (a:ile) Arapça 1. Evlilik ve kan bağına dayanan, karı, koca, çocuklar, kardeşler arasındaki ilişkilerin oluşturduğu toplum içindeki en küçük birlik: "Birbirlerine nasıl tutkun, yangın bir aile olduklarını sayıp döktü."- L. Tekin. 2. Aynı soydan gelen veya aralarında akrabalık ilişkileri bulunan kimselerin tümü: "Kendilerinin hangi asil aileye mensup olduklarını bilmiyorum."- N. Hikmet. 3. Birlikte oturan hısım ve yakınların tümü. 4. Aynı gaye üzerinde anlaşan ve birlikte çalışan kimselerin bütünü. 5. Temel niteliği bir olan dil, hayvan veya bitki topluluğu, familya. 6. halk ağzında Eş, karı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
vizör : Fransızca viseur "Kamera, fotoğraf makinesi ve dürbünde bulunan, görüntüyü tam sınırlarıyla kesmeden veya taşırmadan alabilmeyi sağlayan düzenek." anlamına gelen bu söz yerine kullanılmak üzere Kurumumuzca bakaç karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, vizör yerine bakaç sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için eğik çizgi kullanılır: 18/11/1969, 15/IX/1994 vb.

Günün atasözü/deyimi :
aç aman bilmez, çocuk zaman bilmez
Aç hiçbir mazeret kabul etmez, çocuk da istediği şeyi hemen elde etmek ister.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/05/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
rayiç, -ci isim, Arapça Bir para biriminin veya malın satış ve sürüm değeri: "Türk lirasının rayicinin en yüksek olduğu bir dönemden söz ediyorum." -H. Taner.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
squash: İngilizce "Özel bir odada tek başına veya iki kişiyle oynanan, topu bir raketle duvardaki belirli bölgeye atıp dönüşte çizgilerle belirlenmiş oyun alanına düşürme esasına dayanan bir oyun." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca duvar topu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, squash yerine duvar topu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır: Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886-1973)] en güzel eserlerini Bodrum'da yazmıştır.

Günün atasözü/deyimi :
(birinin) eteğini toplamak
1) Birinin derli toplu olmasını sağlamak, birini düzenli yaşatmak. 2) Birinin yaptığı kötü işleri düzeltmek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/05/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
açık hava müzesi isim Açık havadan etkilenmeyecek etnografik eser, ev, işlik vb. sivil yapıların sergilendiği bir bölgede kurulan üstü açık müze.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
arketip: Fransızca archhtyphe "Bir nesnenin bilinen ilk ve en özgün biçimi." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca kök örnek karşılığı uygun görülmüştür.

Bundan sonra demek ki, arketip yerine kök örnek sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kelime içinde yan yana gelen iki ünsüzden ilki kendinden önceki ünlüyle, ikincisi kendinden sonraki ünlüyle hece kurar: al-dı, bir-lik, sev-mek.

Günün atasözü/deyimi :
bir evde iki kız, biri çuvaldız biri biz
Bir evde iki kız olursa bunlardan her biri aileyi sıkıştırıp giyim kuşam, çeyiz ister. Onlar istemese bile aile kendini böyle bir sorumluluk altında bilir ve bunun sıkıntısını çeker.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20/05/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
parmak alfabesi isim İşitme engellilerce kullanılmak üzere her harf için parmakların değişik durum alması ile oluşturulan alfabe.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
hat-trick: Sporda "Aynı oyuncunun bir maçta attığı üç gol." anlamında kullanılan bu terim için Kurumumuz üçleme karşılığını önermektedir.

Bundan sonra demek ki, hat-trick yerine üçleme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır: Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.

Günün atasözü/deyimi :
hâli tavrı yerinde
Durumu, görünüşü, davranışı düzgün.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/05/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
geri dönüşüm isim Atıkların yeniden değerlendirilmesi durumu.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ipotek: Fransızca hypothèque "Bir borcun ödeneceğine güvence olarak ödenince geri alınmak şartıyla borçlunun alacaklıya verdiği değerli şey." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca tutu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ipotek yerine tutu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Etmek, edilmek, eylemek, kılmak, kılınmak, olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle kurulan birleşik fiiller, ilk kelimelerinde herhangi bir ses düşmesi veya türemesi olmadığında ayrı yazılır: arz etmek, azat etmek, söz edilmek, asker eylemek, gerekli kılmak, namazı kılınmak, kul olmak, tebliğ olunmak.

Günün atasözü/deyimi :
el için kuyu kazan, evvela kendisi düşer
Başkasına tuzak hazırlayan kimse, bu tuzağa ondan önce kendisi düşer.
Atasözü