Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 547067 defa)

0 Üye ve 6 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #100 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
hercai sıfat Far + Ar. (herca:i:) 1. Hiçbir şeyde kararlı olmayan veya konudan konuya geçiveren (kimse), yeltek, gelgeç. 2. Aşkta değişken olan, vefasız.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
dumping İngilizce "Ürünlerde yapılan genel ucuzluk." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca düşürüm karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, dumping yerine düşürüm sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sonlarında p, ç, t, k ünsüzleri bulunan tek heceli kelimelere ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde genellikle yumuşama olmaz: ak / akı, at / atı, ek / eki, et / eti, göç / göçü, ip / ipi, kaç / kaçıncı, kök / kökü, ok / oku, ot / otu, saç / saçı, sap / sapı, suç / suçu, süt / sütü, bük / bükü.

Günün atasözü/deyimi :
göz terazi, el mizan
Bir şeyin ağırlığını elle tartarak, hacmini de gözle bakarak tahmin edebiliriz.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #101 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ateş gecesi isim Hristiyanlarda 24 Haziran'a rastlayan Yahya Yortusu’nun, meydanlarda ateş yakılıp bu ateşin üstünden atlanarak ve çevresinde oynanarak kutlanan bir önceki gecesi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
matine Fransızca matinée "Gündüz yapılan sinema ve tiyatro gösterisi." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca gündüz gösterimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, matine yerine gündüz gösterimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için virgül konur: Fakat yol otomobillere yasak olduğundan o da herkes gibi tramvaya biner, kimse kendisine dikkat etmez. (Falih Rıfkı Atay)

Günün atasözü/deyimi :
deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun
Akılsız kimse iyi niyetli de olsa yaptığı işin ne gibi kötü sonuçlar doğuracağını düşünemediğinden dostuna bilmeyerek fenalık edebilir, akıllı düşmanın yapacağı kötülükler ise akıl yoluyla sezilip gereken tedbir alınabilir.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #102 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 24/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kör kadı isim, teklifsiz konuşmada Doğru bildiğini herkesin yüzüne çekinmeden söyleyen, sözünü esirgemeyen kimse: "Selamün aleyküm behey kör kadı!"- M. A. Ersoy.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
suare Fransızca soirée "Gece yapılan sinema veya tiyatro gösterisi" anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca gece gösterimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, suare yerine gece gösterimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Soru eki cümlede sorudan başka görevlerde kullanıldığı zaman da ayrı yazılır: Güzel mi güzel! Yağmur yağdı mı dışarı çıkamayız.

Günün atasözü/deyimi :
sokma akıl sekiz adım gider
Hep başkalarının verdiği akılla hareket eden kimse, bir yere kadar başarılı olur, daha sonra ne yapacağını bilemez.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #103 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
müstahkem mevki isim, askerlik Çeşitli savunma tesislerini kapsayan bölge.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
steril Fransızca stérile "1. tıp Her çeşit mikroptan arınmış, 2. biyoloji İçinde hiçbir üreme olayı geçmeyen (canlı hücre, çekirdek vb.)." anlamlarında kullanılan sözün birinci anlamı için arınık; ikinci anlamı için kısır karşılıkları önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, steril yerine birinci anlamı için arınık; ikinci anlamı için kısır sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İken, ayrı yazılabildiği gibi ünlüyle biten kelimelere ek olarak getirildiğinde başındaki i ünlüsü düşer ve araya y ünsüzü girer: evdey-ken (evde iken), okulday-ken (okulda iken), yolday-ken (yolda iken).

Günün atasözü/deyimi :
bizim gelin bizden kaçar, tutar ellere başını açar
Bize yabancı duran, bizimle ilgilenmeyen yakınımız, dostumuz, akrabamız başkalarına içtenlikle yardım eder.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #104 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
telif hakkı isim, hukuk Bir fikir veya sanat eserini ortaya koyan kişinin, bu eserden doğan haklarının tamamı, telif, yazar hakkı, röyalti.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
donör Fransızca donneur tıp "Başkasına aktarılmak üzere kan, doku veya organ veren kimse." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca verici karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, donör yerine verici sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz: %25, ‰50.

Günün atasözü/deyimi :
göle su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlar
Yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı içinde bırakır.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #105 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ay parçası sıfat Çok güzel (kadın veya kız).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
İnternet İngilizce International ve Network "Bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması sonucu ortaya çıkan, herhangi bir sınırlaması ve yöneticisi olmayan uluslararası bilgi iletişim ağı." anlamına gelen bu söz için genel ağ karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, internet yerine genel ağ sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılarda kesirler virgülle ayrılır: 15,2 (15 tam, onda 2); 5,26 (5 tam, yüzde 26).

Günün atasözü/deyimi :
kitabında yer almamak
Aklına ve mantığına aykırı düşmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #106 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kör ocak, -ğı isim Çocuksuz aile.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
extranet İngilizce "Yerel ağlarla birbirine bağlı birçok bilgisayarın Genel Ağ'ı kullanarak birbirleriyle iletişim kurduğu bilgi iletişim ağı." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca dış ağ karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, extranet yerine dış ağ sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar: "Menfaat sandalyeye benzer: Başında taşırsan seni küçültür, ayağının altına alırsan yükseltir." -Cenap Şahabettin

Günün atasözü/deyimi :
incir babadan, zeytin dededen
Meyve bahçesi bir nesillik zaman geçtikten sonra bol ürün verir, zeytinin bol ürün verebilmesi için en azından iki kuşaklık bir zaman geçmelidir.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #107 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yolbul isim Gidilecek yolu ve belirlenen yeri bulma işi, navigasyon.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
modem Fransızca modulateur ve demodulatör "Bilgisayar verilerini telefon hattı vb. iletişim hatları üzerinden gönderen elektronik araç." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca çevirge karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, modem yerine çevirge sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle başlar: Müslümanlık, Müslüman; Hristiyanlık, Hristiyan; Musevilik, Musevi; Budizm, Budist; Hanefilik, Hanefi; Katoliklik, Katolik.

Günün atasözü/deyimi :
bir çekirdek geri kalmamak
Tam anlamıyla denk olmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #108 : 25 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kabotaj isim, denizcilik Fransızca cabotage Bir ülkenin iskele veya limanları arasında gemi işletme işi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
server İngilizce "Bir ağda diğer kullanıcılar tarafından erişilen kaynakları barındıran bilgisayar." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca sunucu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, server yerine sunucu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen "mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak" kelimeleri büyük harfle başlar: Gazi Osmanpaşa Mahallesi, Karaköy Meydanı, Ziya Gökalp Bulvarı, Nene Hatun Caddesi, Reşat Nuri Sokağı.

Günün atasözü/deyimi :
akıl olmayınca ne yapsın sakal?
Kişi yaşlanmasına karşın olgunlaşmamışsa çocukça işler yapar.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #109 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 01/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
Kabotaj Bayramı özel, isim, denizcilik Deniz ticaretini teşvik amacıyla 1 Temmuz'da kutlanan bayram.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
mentor İngilizce "Herhangi bir iş yerinde farklı görevlerde çalışarak deneyim kazanmış, danışan kişinin hedefine ulaşmasını sağlayacak yolu bulmasına yardımcı kimse." anlamında kullanılmaya başlanan bu söz için Kurumumuzca yönder karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, mentor yerine yönder sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Gök cisimlerinin adları bitişik yazılır: Altıkardeş (yıldız kümesi), Arıkovanı (yıldız kümesi), Büyükayı (yıldız kümesi), Demirkazık (yıldız), Küçükayı (yıldız kümesi), Kervankıran (yıldız), Samanyolu (yıldız kümesi), Yedikardeş (yıldız kümesi).

Günün atasözü/deyimi :
taze bardağın suyu soğuk olur
Hayatına giren yeni şeyler, yeni dostlar kişiye hoş görünür.
Atasözü