Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 558686 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #140 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 01/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
orman kanunu isim Yasaların uygulanamaması sonucu oluşan durum.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
agreman Fransızca agrément "Bir elçinin bir ülkeye atanmasından önce o ülkeden istenen uygun görme yazısı." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca uygunluk karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, agreman yerine uygunluk sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Para birimleri büyük harfle başlamaz: avro, dinar, dolar, lira, kuruş, liret.

Günün atasözü/deyimi :
herkesin ettiği yoluna gelir
Bir kimse başkasına ne yaparsa kendisi de aynı şeyle karşılaşır.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #141 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
semafor isim Fransızca sémaphore 1. Demir yollarında gündüz mekanik olarak kırmızı bir kol ile gece kırmızı ışıkla işaret veren alet. 2. İki gemi veya gemi ile kıyı istasyonu arasında haberleşmede kullanılan üç kollu işaret sütunu.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
underground İngilizce "1. Gizli ve zararlı, yasa dışı, 2. Alışılmışın dışında olan, aykırı." anlamlarında kullanılan bu söz için Kurumumuzca yeraltı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, underground yerine yeraltı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi, tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz: Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi, Halı Dokuyan Kızlar tablosu.

Günün atasözü/deyimi :
voli çevirmek
1) Balıkları avlamak için denize fırdolayı ağ salmak. 2) argo Tuzağa düşürmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #142 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 03/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
vergi dilimi isim Hangi gelir toplamının hangi oranda vergilendirileceğini gösteren dilimlerden her biri.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
refüj Fransızca refuge "Taşıt trafiğinin yoğun olduğu yollarda, yayaların karşıdan karşıya daha kolay geçmelerini sağlamak için yolun ortasında düzenlenmiş kaldırım." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca orta kaldırım karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, refüj yerine orta kaldırım sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak kelimeleri büyük harfle başlar: Gazi Osmanpaşa Mahallesi, Zafer Meydanı, Ziya Gökalp Bulvarı, Nene Hatun Caddesi, Fevzi Çakmak Sokağı.

Günün atasözü/deyimi :
yorgunu yokuşa sürmek
Yapılması zor bir işin, büsbütün güç şartlarda gerçekleştirilmesini istemek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #143 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
jargon isim Fransızca jargon Aynı meslek veya topluluktaki insanların kullandıkları özel dil veya söz dağarcığı: "Tıp jargonu."

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
hit İngilizce "En çok beğenilen, en çok tutulan kitap, şarkı vb." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca liste başı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, hit yerine liste başı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına nokta konur: 4.567, 326.197, 49.750.812, 28.434.250.310.500.

Günün atasözü/deyimi :
kedinin gideceği samanlığa kadar
Uygunsuz iş yapan kişi, ne kadar kaçarsa kaçsın, kısa zamanda yakayı ele verir.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #144 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kısa görüşlü sıfat Yeni ve değişik görüşleri benimsemeyen, anlayış göstermeyen (kimse), dar görüşlü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
korelasyon Fransızca corrélation "Bir nesneyi başka bir nesne ile uyarlı kılan bağ." biyolojide ise "Organizmanın değişik yapı, özellik ve olaylarında görülen karşılıklı ilgi." anlamına gelen bu söz için
Kurumumuzca bağıntı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, korelasyon yerine bağıntı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılarla oluşturulan iskambil oyunları bitişik yazılır: altmışaltı, ellibir, yirmibir.

Günün atasözü/deyimi :
sırtından atmak
1. Başından savmak. 2. Birinin, bir şeyin sorumluluğunu, yükünü üzerine almamak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #145 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kırtıpil sıfat, halk ağzında Değersiz, bayağı: "O, kırtıpil yazarların adlarını anmamakla onları kötülediğine inanır."- S. Birsel.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
hands free İngilizce "Dokunmadan, ele alınmadan kullanılabilen." anlamıyla çeşitli alanlarda, daha çok bu tür özelliğe sahip ürünler için kullanılan bu söz için Kurumumuzca dokunmasız karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, hands free yerine dokunmasız sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz: %25, ‰50.

Günün atasözü/deyimi :
mart dokuzunda çıra yak, bağ buda
Mart ayının dokuzunda bağlar kesinlikle budanmalıdır. Bu iş gündüz yetiştirilemezse gece çıra ışığında yapılmaya değecek kadar da önemlidir.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #146 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
lalanga isim (l'ler ince okunur) Rumca Yağda kızartılarak üzerine şeker veya şerbet dökülen bir tür hamur tatlısı: "Rana bir lalanga yapar, alimallah parmaklarını yalarsın."- E. E. Talu.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
amblem Fransızca emblème "Soyut bir şeyin, bir kavramın simgesi olan varlık veya eşya." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca belirtke karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, amblem yerine belirtke sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İmek fiili ünlüyle biten kelimelere eklendiğinde i ünlüsü düşer ve araya y ünsüzü girer: ne-y-se (ne ise), sonuncu-y-du (sonuncu idi), yabancı-y-mış (yabancı imiş).

Günün atasözü/deyimi :
öl dediği yerde ölmek, kal dediği yerde kalmak
Birinin sözünden çıkmamak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #147 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kazık marka sıfat, argo Çok pahalı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
prototip Fransızca prototype "Örneklik eden biçim veya nesne." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca ilk örnek karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, prototip yerine ilk örnek sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İmek fiili ünsüzle biten kelimelere eklendiğinde i ünlüsü düşer: gelir-se (gelir ise), güzel-miş (güzel imiş), yorgun-du (yorgun idi).

Günün atasözü/deyimi :
mazlumun ahı, indirir şahı
Zulüm gören kimsenin bedduası kesinlikle tutar.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #148 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
Latin harfleri çokluk, isim Eski Roma dönemindeki yazı sistemine dayanan harflerin her biri.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
agnosi Fransızca agnosie ruh bilimi "Tanınan, bilinen varlıkları; görme, işitme vb. duyu organları yoluyla algılayamama durumu." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca tanısızlık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, agnosi yerine tanısızlık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Organ adı veya organ adı yerine kullanılan sözlerden biriyle kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: aşık kemiği, azı dişi, patlak göz, yüzük parmağı.

Günün atasözü/deyimi :
erken kalktım işime, şeker kattım aşıma
İşlerine sabahleyin erken başlayanlar başarıyı kolaylıkla elde ederler.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #149 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yengi isim Birçok emek ve tehlikeli uğraşı sonucunda elde edilen mutlu sonuç, utku, galibiyet, galebe, zafer.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
agrandisman Fransızca agrandissement "Fotoğraf ve resimlere boyut kazandırma işlemi." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca büyültme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, agrandisman yerine büyültme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yiyecek, içecek adlarıyla kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: bohça böreği, kuyruk yağı, arpa suyu, beyaz peynir, Adana kebabı, İnegöl köftesi, acı badem kurabiyesi, lop yumurta.

Günün atasözü/deyimi :
köpeksiz köy bulmuş da çomaksız (değneksiz) geziyor
Kendisine engel olacak bir kimse olmadığı için istediği gibi davranıyor.
Atasözü