Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 558758 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #160 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 21/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
içi çıfıt çarşısı sıfat Her işte aklından kötülük geçiren (kimse).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
afoni Fransızca aphonie "Ses kirişlerinin çeşitli sebeplerle işleyememesi yüzünden sesin kısılıp yok olması" anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca ses yitimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, afoni yerine ses yitimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Farklı kelimelerden oluşan renk adları bitişik yazılır: baklaçiçeği, balköpüğü, camgöbeği, devetüyü, fildişi, gülkurusu, kavuniçi, narçiçeği, ördekbaşı, ördekgagası, tavşanağzı, tavşankanı, turnagözü, vapurdumanı, vişneçürüğü, yavruağzı

Günün atasözü/deyimi :
cumartesi kibarı gibi süslenmek
Özentili fakat zevksiz bir biçimde süslenmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #161 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
asalak, -ğı isim, biyoloji 1. Bir canlıda sürekli veya geçici olarak yaşayıp ona zarar veren başka canlı, parazit. 2. sıfat, mecaz Başkalarının sırtından geçinmeyi alışkanlık edinen (kimse), abacı, ekti, otlakçı, parazit, tufeyli.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
agnostik Fransızca agnostique fel. "Tanrı'nın ve evrenin nereden türediğinin bilinmediğini ve bilinemeyeceğini ileri süren öğretiyi benimseyen (kimse)." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca bilinemezci karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, agnostik yerine bilinemezci sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki başı sözüyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları bitişik yazılır: aşçıbaşı, binbaşı, çarkçıbaşı, çeribaşı, elebaşı, mehterbaşı, onbaşı, ustabaşı, yüzbaşı.


Günün atasözü/deyimi :
ha Hoca Ali ha Ali Hoca
Değişik gibi gösterilen iki şeyin, gerçekte aynı olduğunu anlatan bir söz.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #162 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
şapka isim (şa'pka) Rusça 1. Keçe, hasır, kumaş, ip vb. ile yapılan başlık: "Türkler başlık olarak 1925'te şapkayı kabul ettiler." 2. Boru, baca, direk vb. şeylerin açık olan üst bölümünü havanın etkisinden korumak için takılan başlık: "Soba borusu şapkası. Lamba şapkası." 3. bitki bilimi Bazı bitkilerde, özellikle mantarlarda sapın üstünde bulunan, üreme organlarını taşıyan şapka biçimindeki organ. 4. dil bilgisi Düzeltme işareti.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
epilog Fransızca épilogue ed. "Bazı edebî eserlerde yer alan son söz niteliğindeki bölüm." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca son söz karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, epilog yerine son söz sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle başlar: Giriş, Çıkış, Müdür, Vezne, Başkan, Doktor, Otobüs Durağı, Dolmuş Durağı, III. Kat, IV. Sınıf, I. Blok.

Günün atasözü/deyimi :
terlemeden para kazanılmaz, solumadan can verilmez
Emek harcanmadan para kazanılması mümkün değildir
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #163 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 24/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bungalov isim Fransızca bungalow 1. Hindistan'da tek katlı, genellikle tahtadan yapılmış, veranda ile çevrili ev: "Onun hafıza ve hatırasında artık Seylan Yaylası'ndaki kırmızı bungalov yok."- R. H. Karay. 2. Genellikle tahtadan yapılmış, tek katlı ev

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
flaşör Fransızca flasheur "Taşıtlarda uyarı için dört sinyal lambasının aynı anda yanıp sönmesini sağlayan düzen." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca dörtlü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, flaşör yerine dörtlü sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar: Topkapı Sarayı, İshakpaşa Sarayı, Çankaya Köşkü, Horozlu Han, Ankara Kalesi, Alanya Kalesi, Galata Köprüsü, Mostar Köprüsü, Beyazıt Kulesi, Zafer Abidesi, Bilge Kağan Anıtı.

Günün atasözü/deyimi :
tazı o tazı ama çulu değişmiş
1) Tanıdığımız sıradan kişi işbaşına geçmiş. 2) Giyim kuşamını düzelttiği için tanınamaz olmuş.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #164 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kör kurşun isim Rastgele veya bir başkasına atıldığı hâlde diğer bir kimsenin ölmesine, yaralanmasına neden olan kurşun, serseri kurşun.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
printer İngilizce "Bilgisayarda hazırlanan metnin yazılı sayfa hâlinde dökümünü veren araç." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca yazıcı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, printer yerine yazıcı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar: Mustafa Kemal Atatürk, Ahmet Haşim, Sait Faik Abasıyanık, Yunus Emre, Necip Fazıl Kısakürek, Vilhelm Thomsen.

Günün atasözü/deyimi :
eme seme yaramamak
1) Bir işe yaramamak. 2) Beğenilmemek, takdir edilmemek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #165 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
taarruz isim Arapça Saldırı: "Herhangi bir devletin İstanbul'a taarruzu artık hatırından geçmiyordu."- Y. K. Beyatlı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
stator Fransızca fiz. "Dalgalı akımlı elektrik motor veya üreteçlerinde hareketsiz bölüm." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca duruk karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, stator yerine duruk sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Resmî yazışmaların imza bölümünde soyadları büyük harfle yazılır: Ahmet KEMALOĞLU, Zeynep ÖZGÜR, Aliye SUNGUR.

Günün atasözü/deyimi :
tek kürekle mehtaba çıkmak
1) Tam olarak hazırlanmadan bir işe kalkışmak. 2) Beceriksizce alay etmeye çalışmak
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #166 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mehil, -hli isim, eskimiş, hukuk Arapça mehl 1. Bir işin tamamlanması için tanınan ek süre, önel. 2. İş sözleşmesine göre işçinin işine son verileceğinin işten çıkarılmadan önce işveren tarafından kendisine bildirilme süresi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
hedging İngilizce eko. "Bankacılık alanında, bir malda veya bir menkulde gelecekte ortaya çıkacak fiyat değişikliklerine karşı korunmak amacıyla vadeli bir sözleşme yapılması." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca koruma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, hedging yerine koruma sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: Halley, Merkür, Neptün, Satürn vb. Ancak Dünya, Güneş, Ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldığında küçük harfle başlar.

Günün atasözü/deyimi :
zarf atmak
1) Dolandırıcı zarf vb. kullanarak bir tür para sızdırmak veya çarpmak. 2) Karşısındakinin duygu ve düşüncelerini öğrenmek amacıyla uygun sözler söylemek veya bazı davranışlarda bulunmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #167 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mehil müddeti isim Önceden tanınan ek süre.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
instant coffee İngilizce "Granül hâline getirilen kahveye sıcak su veya süt eklenerek hazırlanan içecek." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca hazır kahve karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, instant coffee yerine hazır kahve sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır.

Günün atasözü/deyimi :
ya devlet başa ya kuzgun leşe
Büyük bir başarıya ulaşmak için yok olma tehlikesi bile göze alınır.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #168 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
salamanje isim Fransızca salle à manger Yemek yenilen oda, yemek odası, yemek salonu.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
izolatör Fransızca isolateur fiz. "Elektrik iletkenliği sıfır veya çok zayıf olan (cisim veya madde)." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca yalıtkan karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, izolatör yerine yalıtkan sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır: Ulu önderin "Ne mutlu Türk’üm diyene!" sözü her Türk'ü duygulandırır.

Günün atasözü/deyimi :
bağ babadan, zeytin dededen kalmalı
Bağ bir kuşaklık, zeytin ise en azından iki kuşaklık bir zaman geçtikten sonra bol ürün verir.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #169 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
Zafer Bayramı özel, isim 30 Ağustos 1922'de kazanılan büyük zaferi kutlamak üzere yasayla kabul edilmiş olan resmî bayram.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
koordinasyon Fransızca coordination "Belli bir amaca ulaşmak için türlü işler arasında bağlantı, ilişki, düzen ve uyum sağlama." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca eş güdüm karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, koordinasyon yerine eş güdüm sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna kısa çizgi konur.

Günün atasözü/deyimi :
güzele kırk günde doyulur, iyi huyluya kırk yılda doyulmaz
Yüz güzelliğinden ziyade huy güzelliği daha değerlidir.
Atasözü