Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü:
ulusal dil isim Bilinen bir tarihten beri bir ulusun bireyleri arasında kullandıkları iletişim aracı, millî dil.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık:
charter İngilizce "Belirli merkezler arasında, belli bir tarifeye bağlı olmaksızın sefer yapan, ucuz tarifeli uçak." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca dolmuş uçak karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, charter yerine dolmuş uçak sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı:
Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, üç, dört, tek, çok, çift sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: alt yazı, üst küme, ana bilim dalı, ön söz, art niyet, arka plan, yan etki, karşı oy, iç tüzük, dış hat, orta oyunu, büyük defter, küçük parmak, sağ açık, sol açık, peşin fikir, bir hücreli, iki eşeyli, üç parmaklı, dört ayaklılar, tek hücreli, çok düzlemli, çift kanatlılar.

Günün atasözü/deyimi:
hırkayı başına çekmek
Bir köşeye çekilip çevresiyle ilgisini kesmek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sarı sıcak, -ğı isim Türkiye'nin güney illerindeki yakıcı, çok bunaltıcı güneş sıcaklığı: "Bakın şu sarı sıcağa, bir çökmüş ki insanın kemiklerini kavuruyor, eritiyor."- Y. Kemal.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fauna Latince "Belli bir bölgede yaşayan hayvanların tümü." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca direy karşılığı uygun görülmüştür.

Bundan sonra demek ki, fauna yerine direy sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz: Hem gider hem ağlar. Ya bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli. Gerek nesirde gerek nazımda yeni bir söyleyişe ulaşılmıştır. İster gitsin ister kalsın. Ne kız verir ne dünürü küstürür.

Günün atasözü/deyimi :
el el ile, değirmen yel ile
Bir değirmenin çalışabilmesi için rüzgâr ne kadar zorunlu ise insanların başarıya ulaşabilmeleri için birbirlerine yardımcı olmaları da o kadar gereklidir.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sıra işi sıfat Fazlaca bir özelliği ve değeri olmayan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
diaspora Yunanca "Herhangi bir ulusun yurdundan ayrılmış kolu." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca kopuntu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, diaspora yerine kopuntu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Cümlede -ınca / -ince anlamında zarf-fiil görevinde kullanılan mı / mi ekinden sonra virgül konmaz: Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. (Orhan Kemal)

Günün atasözü/deyimi:
hop oturup hop kalkmak
Öfke, heyecan vb. duygular sebebiyle yerinde duramaz olmak, kalkıp kalkıp oturmak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mütevazı sıfat (müteva:zı) Arapça1. Kendi değerini olduğundan aşağı gösteren, başkalarını küçük görmeyen, büyüklenmeyen (kimse), alçak gönüllü, tevazulu: "Sakin, mütevazı ve kalabalıktan kaçan ruhunu incitmemek için onu, birkaç kişi ile sırtımda ebedî makamına ben götürdüm."- A. H. Müftüoğlu. 2. Gösterişsiz, iddiasız: "Düğün sahibinin bütçesi ne kadar dar ve mütevazı olursa olsun, hokkabaz şarttı."- S. Ayverdi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
inovatif İngilizce innovative "Değişen koşullara uyabilmek için toplumsal, kültürel ve yönetimsel ortamlarda yeni yöntemleri kullanan kimse." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca yenileşimci karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, inovatif yerine yenileşimci sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Millî ve dinî bayramlarla özel günlerin adları büyük harfle başlar: Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, Ramazan Bayramı, Nevruz Bayramı, Anneler Günü, Öğretmenler Günü, Dünya Tiyatrolar Günü, 14 Mart Tıp Bayramı, Hıdırellez.

Günün atasözü/deyimi :
(birinin) kazanı kapalı kaynamak
1. Ne yaptığı, nelerle uğraştığı anlaşılamamak. 2. İçyüzü bilinmemek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
üç aylar çokluk, isim, din b. Ay takviminde recep, şaban ve ramazan aylarına verilen toplu ad.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fitness İngilizce "Sağlık kurallarına dikkat ederek sürdürülen hayat." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca sağlıklı yaşam karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fitness yerine sağlıklı yaşam sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su, çay vb. kelimelerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır: Akşehir, Atakent, Çengelköy, Yenimahalle, Karadağ, Kocatepe, Karadeniz, Acıgöl, Yeşilırmak, Karasu, Akçay.

Günün atasözü/deyimi :
gümüş sağ olsun, altın gidekosun
Elde bulunan değersiz bir şey, elde edilmesi güç olan daha değerli bir şeyden üstün tutulmalıdır.
Atasözü