Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 559586 defa)

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #130 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kongre isim (ko'ngre) Fransızca congrès 1. Çeşitli ülkelerden yöneticilerin, elçilerin, delegelerin katılmasıyla yapılan toplantı: "Sonradan öğrendim ki bu efendiler ticaret kongresine gelmiş delegelermiş."- M. Ş. Esendal. 2. Bir kuruluşun, gündemindeki sorunları, temel konuları konuşmak ve yeni kurullar seçmek üzere belli sürelerle veya gerektikçe yaptığı genel toplantı, kurultay. 3. Amerika Birleşik Devletlerinde Temsilciler Meclisi ile Senato'nun bir aradayken aldıkları ad.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ordövr Fransızca hors-d'oeuvre "Yemekten önce sofraya getirilen soğuk yiyecekler." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca yemekaltı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ordövr yerine yemekaltı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
-a, -e, -ı, -i, -u, -ü zarf-fiil eklerinin bilmek, vermek, kalmak, durmak, gelmek ve yazmak fiilleriyle oluşturduğu tasvirî fiiller bitişik yazılır: düşünebilmek, gelivermek, uyuyakalmak, gidedurmak, çıkagelmek, öleyazmak.

Günün atasözü/deyimi :
efendim nerede, ben nerede?
Ben ne diyorum, siz ne diyorsunuz?
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #131 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
Meşrutiyet özel, isim, tarih Osmanlı Devleti'nde 1876 Anayasasıyla başlayan ve 1918 Mondros Mütarekesine kadar süren, I. ve II. Meşrutiyet dönemi adlarıyla anılan süre.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
seans Fransızca séance "1. Bir işin yapılmasına ayrılan çalışma süresi." ve "2. Sinema, tiyatro, konser vb. sanat dallarında verilen gösterilerden her biri." anlamlarını taşımaktadır. Kurumumuzca sözün ilk anlamı için oturum; ikinci anlamı için de gösterim karşılıkları önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, seans yerine oturum ve/veya gösterim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılardan sonra sıra bildirmek için nokta konur: 3. (üçüncü), 15. (on beşinci); II. Mehmet, XIV. Louis, XV. yüzyıl; 2. Cadde, 20. Sokak, 4. Levent.

Günün atasözü/deyimi :
iki kulak bir dil için
Çok dinleyip az söylemeli.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #132 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 24/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
basın dünyası isim Görsel ve yazılı basın organları ile bunlarda görev yapanların tümü, medya camiası.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
standart Fransızca standard "1. Belli bir tipe göre yapılmış veya ayrılmış, 2. Belirli ölçülere, yasaya, kullanıma uygun olan, 3. Örnek veya temel olarak alınabilen." anlamlarında kullanılan bu söz için Kurumumuzca ölçünlü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, standart yerine ölçünlü sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Baş sözüyle oluşturulan sıfat tamlamaları bitişik yazılır: başağırlık, başbayan, başkahraman, başkent, başpehlivan, başrol.

Günün atasözü/deyimi :
eli aza varmamak
Bir şeyi gereğinden çok alma veya verme alışkanlığında olmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #133 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
klinik araştırma isim tıp Bir ilacın klinik etkilerini tanımlama veya doğrulama amacıyla yapılan, temel hedefi ilacın güvenirliliğini sorgulamak olan işlem.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
gusto İtalyanca "Herhangi bir alanda, güzel olanı güzel olmayandan ayırabilme yetisi." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca beğeni karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, gusto yerine beğeni sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Hitap için kullanılan kelimelerden sonra virgül konur: Efendiler, bilirsiniz ki hayat demek mücadele, müsademe demektir. (Mustafa Kemal Atatürk)

Günün atasözü/deyimi :
ağzı eğri, gözü şaşı ensesinden belli olur
Bir insanda bulunan eksikler, onun tutum ve davranışlarından belli olur.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #134 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
koreografi isim Fransızca choréographie 1. Dans adımlarının kâğıda geçirilmesi. 2. Defile, müzikli gösteri vb. gösterilerdeki programın genel hatları. 3. Bir baleyi oluşturan adım, figür ve anlatımların bütünü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
tandans Fransızca tendance "Bir şeyi sevmeye, istemeye veya yapmaya içten yönelme." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca eğilim karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, tandans yerine eğilim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Özne olarak kullanıldıklarında bu, şu, o işaret zamirlerinden sonra virgül konur: Bu, benim gibi yazarlar için hiç kolay olmaz.

Günün atasözü/deyimi :
endazeyi şaşırmak
Ne yapacağına bir türlü karar verememek, telaşlanmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #135 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
apolitik sıfat (a'politik) Fransızca apolitique Siyasi görüş ve olaylardan habersiz veya onlara kayıtsız kalan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
alivre Fransızca à livrer ekonomi "Ürünün üretim aşamasında, tamamlandığında teslim edilmek üzere önceden pey verilerek yapılan satış." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca önceden satış karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, alivre yerine önceden satış sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Şart ekinden sonra virgül konmaz: Tenha köşelerde ağız ağıza konuşurken yanlarına biri gelecek olursa hemen susuyorlardı. (Reşat Nuri Güntekin)

Günün atasözü/deyimi :
abliyi kaçırmak (bırakmak, koyuvermek)
1) Soğukkanlılığını yitirip davranışlarını denetleyememek. 2) Şaşırıp ne yapacağını bilememek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #136 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mansıp, -bı isim, eskimiş Makam, yüksek dereceli memuriyet: "Paraya pula, mevkiye, mansıba hiç mi hiç önem vermez."- H. Taner.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
viyadük Fransızca viaduc "Vadi, ırmak üstünden demir yolu veya kara yolunun geçişini sağlayan, ayaklar üzerine oturtulmuş yüksek ve uzun köprü." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca köprü yol karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, viyadük yerine köprü yol sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kendisinden sonra örnek verilecek cümlenin sonuna iki nokta konur: Yeni harfler alındıktan sonra eski yazı ile bir tek kelime bile yazmayan iki kişi görmüşümdür: Atatürk ve İnönü! (Falih Rıfkı Atay)

Günün atasözü/deyimi :
aç, yanından kaç
Aç insan tehlikeli olabileceği için ondan uzak durulmalıdır.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #137 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
peyzaj isim Fransızca paysage 1. Kır resmi. 2. Bir yerin doğal görünüşü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
plasman Fransızca placement ekonomi "Paranın gelir getirici, taşınır veya taşınmaz herhangi bir mala yatırılması." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca yatırım karşılığı önerilmiştir

Bundan sonra demek ki, plasman yerine yatırım sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna soru işareti konur: Ne zaman tükenecek bu yollar, arabacı? (Faruk Nafiz Çamlıbel)

Günün atasözü/deyimi :
engin dallardan murt yememek
Kibirlenmek, gururlanmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #138 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
grup, -bu isim Fransızca groupe 1. Küme: "Bir kadın grubu, gözleri komutanın penceresine dikili duruyor."- H. E. Adıvar. 2. Ortak özellikleri olan varlıklar, nesneler bütünü: "Lehçeler grubu." 3. mecaz Görüşleri, çıkarları bir olan kimseler bütünü, ekip. 4. askerlik Çeşitli sınıf veya birliklere bağlı elemanların, belirli bir taktik görevi gerçekleştirmek üzere, tek komutanın emri altında birleştirilmesinden oluşan kıta topluluğu: "Savaş grubu. Yürüyüş grubu. Savunma grubu."

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
emprovize Fransızca improvise "Birdenbire, içine doğduğu gibi." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca doğaçlama karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, emprovize yerine doğaçlama sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923, 28 Aralık 1982'de göreve başladı. Lale Festivali 25 Haziran’da başlayacak.

Günün atasözü/deyimi :
tıkırı yolunda olmak (gitmek)
Varlıklı olmak, parasal yönden sıkıntısı olmamak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrı Bey

  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 690
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #139 : 30 Mart 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 31/07/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
gurup, -bu isim, eskimiş (guru:bu) 1. Ay, güneş, yıldız vb. gök cisimlerinin ufkun altına inmesi. 2. Güneşin batması, batış:"Git bu mevsimde gurup vakti Cihangir'den bak."- Y. K. Beyatlı. 3. mecaz Çökmeye, yok olmaya yüz tutma: "Acaba bir medeniyetin gurubuna mı şahit oluyorduk?"- C. Meriç.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
bilanço İtalyanca bilancio "Bir kuruluşun, bir ticarethanenin belirli bir dönem sonundaki veya belirli bir gündeki taşınır ve taşınmaz varlıkları ile bunları sağlamak için kullanılan öz ve yabancı kaynakları dengeli olarak gösteren çizelge." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca dengelem karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, bilanço yerine dengelem sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar: Okullar genellikle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar. Yürütme Kurulu toplantılarını perşembe günleri yaparız.

Günün atasözü/deyimi :
çabalama kaptan ben gidemem
Bu işi yapacak güçte değilim, zorlamanın yararı yok.
Atasözü