Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kaldırım kabadayısı isim argo Basit, seviyesiz veya ucuz kahramanlık gösterisinde bulunan kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
stopaj Fransızca stoppage Ticarette "Ücretlerde, serbest meslek gelirlerinde ve sonraki yıllara devredilen taahhüt işlerinde ödemeler sırasında bu ödemelerin belirli bir kısmı ödemeyi yapanlarca tutulduktan sonra kişiler adına vergi dairelerine yatırılan miktar." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca ön kesinti karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, stopaj yerine ön kesinti sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve araya nokta konur: 1.000, 326.197, 49.750.812 vb.

Günün atasözü/deyimi :
kör pazara varmasın, pazar körsüz kalmasın
Alım satım bilmeyen kimseler alışverişe çıkmamalıdır ancak esnaf bu gibi insanlardan hoşlanır.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
fertik ünlem, argo Almanca fertig "Kaç, uzaklaş, sıvış; tamam, bitti" anlamlarında kullanılan bir seslenme sözü: "Bisiklete atlayınca haydi babam fertik!"- H. R. Gürpınar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
palyatif Fransızca palliatif "Kısa bir süre için etkisi olan, geçici, geçici tedbir." anlamlarına gelen bu söz için dilimizde geçici, anlık karşılıkları bulunmaktadır.

Bundan sonra demek ki, palyatif yerine geçici ve/veya anlık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvan, meslek, rütbe adları ile lakaplar, saygı sözleri büyük harfle başlar: Kaymakam Erol Bey; Mustafa Efendi; Doktor Behçet Uz; Mareşal Fevzi Çakmak; Mimar Sinan, Genç Osman, Deli Petro.

Günün atasözü/deyimi :
eski hayratı da berbat etmek
Bir işi daha iyi bir duruma sokmaya çalışırken büsbütün bozmak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
matriks isim, biyoloji Almanca Matrix İçinde birçok biyolojik olayın meydana geldiği, akıcılığı az, cansız bir sıvı ortam.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
metrik sıfat Fransızca métrigue "Metre veya metreyi temel olarak alan ölçülerle ilgili." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca ölçümlü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, metrik yerine ölçümlü sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak kullanılan kelimeler büyük harfle başlar: Baba Gündüz, Hala Sultan, Nene Hatun, Gül Baba, Susuz Dede, Telli Baba.

Günün atasözü/deyimi :
kirpiği kirpiğine değmemek
Uyuyamamak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
önsezi isim (ö'nsezi) 1. Hiçbir belirti yokken bir şeyin olacağını sezme, içe doğma, altıncı duyu veya his, hissikablelvuku: "Bir önsezi, benliğini derinden derine yokluyor kuruntusuna kapılmıştı."- T. Buğra. 2. felsefe Temellendirilmeyen duygu, verilmemiş olanın, bilinmeyenin, özellikle gelecekle ilgili olanın önceden duyulması.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
frikik İngilizce free-kick Sporda "Bir oyuncunun kural dışı davranışta bulunması üzerine, kural dışı davranışın yapıldığı noktadan karşı takım oyuncularının yaptığı vuruş." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca serbest vuruş karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, frikik yerine serbest vuruş sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılar metin içerisinde harflerle yazılır: bin yıldan beri, dört kardeş, haftanın beşinci günü, üç ayda bir, üçüncü sınıf.

Günün atasözü/deyimi :
su bulanmayınca durulmaz
Bir konu, türlü çekişmelerden sonra aydınlığa kavuşur.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/06/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sinema isim (sine'ma) Fransızca cinéma 1. Herhangi bir hareketi düzenli aralıklarla parçalara bölerek bunların resimlerini belirleme ve sonra bunları gösterici yardımıyla karanlık bir yerde, bir ekran veya perde üzerinde yansıtarak hareketi yeniden oluşturma işi. 2. Film göstermeye yarayan özel bir makineyle görüntülerin beyaz perdeye yansıtıldığı salon veya yapı: "Bir haber bırakıp mahallenin sinemasına girdi."- S. F. Abasıyanık. 3. Güzel sanatların dalı olarak yansıtılmaya uygun olan filmleri gerçekleştirme ve yaratma sanatı, beyaz perde, yedinci sanat: "Sinemanın zevkimizi dışarıdan idare ettiği devirde yaşıyoruz."- H. A. Yücel.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sneak preview İngilizce sneak preview "Yeni çekilmiş bir filmin gösterime girmeden önce seçilmiş bir seyirci grubuna izlettirilmesi." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca ön izleme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sneak preview yerine ön izleme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için virgül kullanılır: Bu gece, eğlenceleri içlerine sinmedi. (Reşat Nuri Güntekin)

Günün atasözü/deyimi :
perileri bağdaşmak
Uyuşup anlaşmak, yıldızları barışmak.
Deyim