Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 31/08/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
motor yenileme isim Motorun aşınmış veya bozulmuş silindir, piston, krank mili vb. parçalarının çeşitli işlemler uygulanarak veya değiştirilerek çalışır duruma getirilmesi, rektifiye.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kontratak Fransızca contre-attaque spor "Karşı takımın yaptığı bir akını durdurup hemen akına geçme." anlamına gelen bu söz için Kurumumuzca karşı akın karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kontratak yerine karşı akın sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sevinç, kıvanç, acı, korku, şaşma vb.duyguları anlatan cümlelerin sonuna ünlem konur: Hava ne kadar da sıcak! Aşk olsun! Ne kadar akıllı adamlar var!

Günün atasözü/deyimi :
altın leğene kan kusmak
Varlık içinde sıkıntı çekerek yaşamak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/09/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
tekke isim, tarih Arapça 1. Tarikattan olanların barındıkları, ibadet ve tören yaptıkları yer, dergâh: "Hemen her ev yarı saray ve yarı tekke gibi bir şeydi."- A. Ş. Hisar. 2. İşsiz güçsüz kimselerin buluşup sığındıkları yer. 3. argo Esrar içilen üstü kapalı yer. 4. argo Hapishane: "Bakıyorum, tekke sana yaramış, dedi. Ne zaman çıktın?"- T. Yücel.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
metatez Fansızca métathèse db. "Bir kelime içinde birbirini izleyen iki ünsüzün yer değiştirmesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca göçüşme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, metatez yerine göçüşme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kendisinden sonra açıklama yapılan cümlenin sonuna iki nokta konur: Bu kararın istinat ettiği en kuvvetli muhakeme ve mantık şu idi: Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. (Mustafa Kemal Atatürk)

Günün atasözü/deyimi :
söz var dağa çıkarır, söz var dağdan indirir
Sözün insanlar üzerinde etkisi büyüktür; yerinde söylenen sözler işlerin yoluna girmesini sağlar, ölçüsüz ve sert söylenen sözler ise karşıdakini öfkelendirir, kötü sonuçlara yol açabilir.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/09/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
dahi bağlaç 1. Da, de: "Ben dahi başka bir diyara gitmek için izin talep ederim."- A. Kabaklı. 2. Bile: "Oysa bu arada o, sizi hiç tanımıyor dahi olabilir."- E. Şafak.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
multivizyon Fansızca multivision "Görsel veya işitsel iletişim araçlarını bir arada kullanarak herhangi bir konuyu daha yönlü tanıtma." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca çoklu gösterim karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, multivizyon yerine çoklu gösterim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Birden çok heceli olup a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında bu fiillerdeki a, e ünlülerinde söyleyişte yaygın bir daralma (ı ve i'ye dönüşme) eğilimi görülür. Ancak bunlar yazıya geçirilmez: başlayan, atlayarak, saklayalı, atmayalım, izlemeyecek.

Günün atasözü/deyimi :
maça beyi gibi kurulmak
Bir yere saygısızca yayılıp oturmak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/09/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
küheylan isim (küheyla:nı, l ince okunur) Arapça Soylu Arap atı: "Dağın ardında bir nazlı sultanım / Tavlamda doru bir küheylanım"- A. M. Dranas.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
asparagas İngilizce asparagus "Gerçek olmayan, gerçekmiş gibi gösterilen haber." anlamında kullanılan bu söz için Kurumumuzca uydurma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, asparagas yerine uydurma sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Devlet adları büyük harfle başlar: Türkiye Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri, Suudi Arabistan, Azerbaycan Cumhuriyeti.

Günün atasözü/deyimi :
Arap'ın yalellisi gibi
Usanç verecek biçimde sürüp giden (iş, konuşma vb.).
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/09/2010

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
okuryazar sıfat (oku'ryazar) Okuma yazması olan, öğrenim görmüş (kimse): "Şimdi Diyarbakır'ın okuryazar gençlerinin hepsi beni tanıyor."- H. E. Adıvar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
in-line skate İngilizce "Özel olarak yapılmış ayakkabıların altına yerleştirilmiş krampona benzeyen bir dizi tekerlekle kayılarak yapılan bir spor dalı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kaykaç karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, in-line skate yerine kaykaç sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
"Arasında, ve, ile, ila, ...-den ...-e" anlamlarını vermek için kelimeler veya sayılar arasında kısa çizgi kullanılır: Aydın-İzmir yolu, Türk-Alman ilişkileri, Ural-Altay dil grubu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, 09.30-10.30, Beşiktaş-Fenerbahçe karşılaşması, Manas Destanı'nda soy-dil-din üçgeni, 1914-1918 Birinci Dünya Savaşı, Türkçe-Fransızca Sözlük.

Günün atasözü/deyimi :
(birinde) hoşafın yağı kesilmek
Söz söyleyemeyecek, karşılık veremeyecek, bir şey yapamayacak bir duruma düşmek.
Deyim