Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 558972 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #390 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
okapi isim, hayvan bilimi Fransızca okapi Geviş getirenlerden, Kongo'da bataklık ormanlarda yaşayan, büyük bir antilop boyunda, gövdesi kızıl kestane renginde, bacakları beyaz çizgili bir memeli hayvan (Okapia johnstoni).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
bienal Fransızca biennal "Bir yıl ara ile, iki yılda bir." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yılaşırı karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, bienal yerine yılaşırı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki sözü ayrı yazılır: Babam geldi mi ki? Başkan konuşacak mı ki?

Günün atasözü/deyimi :
öksüz oğlan (çocuk) göbeğini kendi keser
Koruyanı, yardım edeni bulunmayan kişi, işini kendi başına görmek zorunda kalır.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #391 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ok meydanı isim, tarih Ok atma ustalığı edinilen veya ok atma yarışı yapılan alan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
bilanço İtalyanca bilancio "ekonomi Bir kuruluşun, bir ticarethanenin belirli bir dönem sonundaki veya belirli bir gündeki taşınır ve taşınmaz varlıkları ile bunları sağlamak için kullanılan öz ve yabancı kaynakları dengeli olarak gösteren çizelge." anlamındaki bu söz için
Kurumumuzca dengelem karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, bilanço yerine dengelem sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime özel ad olmadıktan sonra büyük harfle başlamaz: 2005 yılında Türk Dil Kurumunun 73. yılını kutladık.

Günün atasözü/deyimi :
(bir yerde) içecek suyu olmak
O yere gitmesi kısmet olmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #392 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
adli polis isim, hukuk Adliye içerisinde güvenliği sağlayıp cumhuriyet savcısına bağlı olarak çalışan kolluk gücü:"İçeri girerek bir kapının önünde 'adli polis' yazısını okudu."- S. F. Abasıyanık.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
catering İngilizce "Bir kuruluş tarafından yemeğin hazırlanması ve dağıtılması işi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yemek hizmeti karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, catering yerine yemek hizmeti sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır: kaynana (< kayın ana), nasıl (< ne asıl), niçin (< ne için), sütlaç (< sütlü aş), birbiri (< biri biri).

Günün atasözü/deyimi :
suç samur kürk olsa kimse üstüne almaz
Hiç kimse suçlu olduğunu kabul etmek istemez.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #393 : 21 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
tefekkür isim, eskimiş Arapça Düşünme, düşünüş: "Her şeyden evvel kendisinde tefekkürle hissin yüksek bir imtizacı fark ediliyordu."- A. H. Çelebi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
çip İngilizce chip "bilişim Milimetrik yüzeyler üzerinde on binlerce devre elemanından oluşan ve son derece karmaşık elektronik devrelerin yerleştirildiği, genellikle silikon benzeri yarı iletken malzeme." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yonga karşılığı önerilmiştir.  

Bundan sonra demek ki, çip yerine yonga sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Takma adlar büyük harfle başlar: Tarhan (Ömer Seyfettin), Kirpi (Refik Halit Karay), Deli Ozan (Faruk Nafiz Çamlıbel).

Günün atasözü/deyimi :
gafile kelam, nafile kelam
Aymazlık içinde olan kişiye söz kâr etmez.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #394 : 21 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kokoş isim Aşırı süslü, birbirine uyumsuz giysiler giymeyi seven kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
dedüksiyon Fransızca déduction "felsefe Tümel bir önermeden tikel bir önermeye, yasalardan olaylara, etkenden etkiye geçme yolu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca tümdengelim karşılığı önerilmiştir.  

Bundan sonra demek ki, dedüksiyon yerine tümdengelim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İkilemeler ayrı yazılır: allak bullak, aval aval (bakmak), cır cır (ötmek), gide gide, sere serpe, tak tak (vurmak), yana yakıla.

Günün atasözü/deyimi :
içi alaylı, dışı kalaylı
"Dışı süslü, güzel görünüşlü ancak içi berbat" anlamında kullanılan bir söz.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #395 : 21 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
muhabere isim (muha:bere) Arapça 1. Haberleşme. 2. Yazışma: "Mektupçu evrak okur, cevap yazar, muhabere işlerini idare ederdi."- S. Ayverdi. 3. teknik İletişim.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fast break İngilizce "spor Takım sporlarında karşı tarafın toparlanmasına fırsat vermeden, paslaşarak yapılan hücum." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca hızlı hücum karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, fast break yerine hızlı hücum sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki ünsüzle biten Batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır: film, lüks, psikiyatr, teyp.

Günün atasözü/deyimi :
gelene git denilmez
Kendiliğinden gelen bir konuk geri çevrilmez.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #396 : 21 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
helikopter pisti isim Helikopterin iniş kalkış yaptığı özel alan, heliport.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fizibilite İngilizce feasibility "Herhangi bir girişimin işletme ve ekonomi yönlerinden durumunu önceden tespit etme." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yapılabilirlik karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, fizibilite yerine yapılabilirlik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur: 3, 4 ve 7. maddeler; XII - XIV. yüzyıllar arasında.

Günün atasözü/deyimi :
kurşun dokunmak
Mermi isabet etmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #397 : 21 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kitle turizmi isim Eğlenmek, gezmek amacıyla gruplar hâlinde yapılan gezi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
formalizm Fransızca formalisme "felsefe Özü, içeriği yeterince önemsemeden yalnız biçim üzerinde duran, biçime ağırlık veren görüş." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca biçimcilik karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, formalizm yerine biçimcilik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Türkçede kelime içinde iki ünlü arasındaki ünsüz, kendinden sonraki ünlüyle hece kurar: a-ra-ba, bi-çi-mi-ne.

Günün atasözü/deyimi :
er oyunu üçe kadar
Birinci ve ikinci denemede başarılamayan iş için son kez üçüncü deneme yapılmalıdır.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #398 : 21 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
nazım, -zmı isim, edebiyat Arapça Şiir.
nâzım sıfat (na:zım) Arapça 1. Düzenleyen, düzene koyan, tertip eden. 2. isim, edebiyat Manzume yazan kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
anchorman İngilizce "Toplanan haberleri önem derecesine göre değerlendiren ve yayımlayan yetkili sunucu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ana haber sunucusu karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, anchorman yerine sunucusu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz: vb.nin, Alm.dan; cm³e (santimetreküpe), 64ten (altı üssü dörtten)

Günün atasözü/deyimi :
mürekkebi kurumadan bozmak
Kararı, sözleşmeyi, anlaşmayı yazılmasından çok kısa süre sonra bozmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #399 : 21 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 17/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
nâzım plan isim, mimarlık Bir yerleşim bölgesinin bütün bayındırlık işlerinde göz önünde tutulmak için hazırlanmış plan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
pedagoji Fransızca pédagogie "1. Öğretim ve eğitimi kurallara bağlayan bilim kolu, 2. Öğretmenlik sanatı, uygulaması veya mesleği için gerekli bilgi ve becerileri kazandıran bilim dalı." anlamlarındaki bu söz için Kurumumuzca eğitim bilimi karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, pedagoji yerine eğitim bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
mı / mi eki -ınca / -ince anlamında zarf-fiil işleviyle kullanıldığında sonuna soru işareti konulmaz: Akşam oldu mu sürüler döner. Hava karardı mı eve gideriz.

Günün atasözü/deyimi :
elden vefa, zehirden şifa
Zehirden şifa beklenilmeyeceği gibi yabancılardan da yardım ve iyilik beklenmez.
Atasözü