« önceki sonraki »
Sayfa: 1 ... 34 35 36 37 38 [39] 40 41 42 43 44 ... 124   Aşağı git

Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 552483 defa)

0 Üye ve 4 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #380 : 19 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/03/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
reddihâkim isim, hukuk (re'ddihâkim) Arapça Hâkimi istememe, kabul etmeme, reddetme.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ice-tea İngilizce "Soğuk olarak ikram edilen bir tür çay." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca buzlu çay karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ice-tea yerine buzlu çay sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için araya nokta konur: Tren 09.15'te kalktı. Toplantı 13.00'te başladı.

Günün atasözü/deyimi :
her çok azdan olur
Çoğu elde etmek için azları biriktirmek gerekir.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #381 : 19 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/03/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
savaş isim, askerlik 1. Devletlerin diplomatik ilişkilerini keserek giriştikleri silahlı mücadele, harp, cenk, cidal: "Savaş yıllarıydı. Orta hâllilerin bile doğru dürüst yiyeceği yoktu."- A. Kutlu. 2. Uğraşma, kavga, mücadele. 3. Bir şeyi ortadan kaldırmak, yok etmek amacıyla girişilen mücadele: "Veremle savaş."

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
indikatör Fransızca indicateur "fizik Bir aracın işlemesiyle ilgili bazı ölçümlerin sonucunu kendiliğinden gösteren araç." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca gösterge karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, indikatör yerine gösterge sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Birden fazla heceli kelimelerin sonunda bulunan p, ç, t, k ünsüzleri ünlüyle başlayan bir ek aldığında yumuşayarak b, c, d, ğ'ye dönüşür: kelep / kelebi, kazanç / kazancı, geçit / geçidi, başak / başağı.

Günün atasözü/deyimi :
barut kokusu gelmek
Savaş tehlikesi sezilmek.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ.
« Yanıtla #382 : 19 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 31/03/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
muharebe isim, askerlik (muha:rebe) Arapça 1. Savaşta yapılan çarpışmalardan her biri: "Geceleri bazen öyle bir sessizlik çöküyor ki muharebenin bu yerlerde olduğuna insanın inanamayacağı geliyor."- N. F. Kısakürek. 2. mecaz Güçlü tartışma.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
direktif Fransızca directive "Herhangi bir konuda tutulacak yol için üst makamlardan alt makamlara belli bir esasa dayanarak verilen buyruk." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yönerge karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, direktif yerine yönerge sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi adları ve unvanlarından oluşmuş mahalle, meydan, köy vb. yer ve kuruluş adlarında, unvan kelimesi sonda ise gelenekleşmiş olarak bitişik yazılır: Abidinpaşa, Ertuğrulgazi (ilçe), Necatibey (Caddesi), Gazi Osmanpaşa Üniversitesi.

Günün atasözü/deyimi :
garibe bir selam bin altın değer
Yabancı yerde tek başına kalan kimseye karşı gösterilecek küçük bir ilgi, en büyük iyilik yerine geçer.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #383 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 01/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
nisan yağmuru isim Nisan ayında yağan ve bereketine inanılan yağmur.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
free-lance İngilizce "1. Davranışlarını, tutumunu, girişimlerini herhangi bir gücün etkisinde kalmadan düzenleyebilen. 2. Herhangi bir kuruluşa, partiye bağlı olmayan (kimse)." anlamlarındaki bu söz için Kurumumuzca bağımsız karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, free-lance yerine bağımsız sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yazılışları bir, anlamları ve okunuşları ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için okunuşları uzun olan ünlülerin üzerine düzeltme işareti konur: adet (sayı), âdet (gelenek, alışkanlık); aşık (eklem kemiği), âşık (vurgun, tutkun); şura (şu yer), şûra (danışma kurulu).

Günün atasözü/deyimi :
kaş yıkmak
Kızmak, öfkelenmek.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #384 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
dimyat (I) isim, bitki bilimi Seyrek ve yuvarlak taneli bir tür üzüm.
Dimyat (II) özel, isim (di'myat) (Kuzey Mısır'da bir yer adından) "Aşırı hırs göstererek elindekini de yitirmek" anlamındaki Dimyat'a pirince giderken evdeki bulgurdan olmak deyiminde geçen bir söz.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
immünoloji Fransızca immunologie "Bağışıklık olaylarının ortaya çıkma şartlarını, gelişimini, alınabilecek önlemleri ve yapılabilecek tedaviyi inceleyen tıp dalı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca bağışıklık bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, immünoloji yerine bağışıklık bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arapça ve Farsçadan dilimize giren bazı kelimelerle özel adlarda bulunan ince g, k ünsüzlerinden sonra gelen a ve u ünlüleri üzerine düzeltme işareti konur: tezgâh, yadigâr, Nigâr; dükkân, kâğıt, Hakkâri, Kâzım; mahkûm, sükût.

Günün atasözü/deyimi :
baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş
Babalar çocukları için büyük fedakârlıklara katlanırlar ancak çocuklar babaları için fedakârlıkta bulunmazlar.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #385 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 03/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
tuba (I) isim (tu'ba) Fransızca tuba Üzerinde pistonlar bulunan, bakırdan nefesli çalgı.
Tuba (II) özel, isim (tu:ba:) Arapça Cennette bulunduğuna inanılan, kökü yukarıda, dalları aşağıda büyük bir ağaç.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
anemon Fransızca anémone "bitki bilimi Düğün çiçeğigillerden, mor renkli, çan biçimli tüylü çiçekleri olan otsu bir bitki." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dağ lalesi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, anemon yerine dağ lalesi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi ve yer adlarında ince l ünsüzünden sonra gelen a ve u ünlüleri düzeltme işareti ile yazılır: Lâle, Nalân; Balâ, Elâzığ, İslâhiye.

Günün atasözü/deyimi :
al giymedim ki alınayım
"Bu işle hiçbir ilgim olmadığı için söylenen sözleri kendi üzerime almadım" anlamında kullanılan bir söz.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #386 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ukde isim, eskimiş Arapça 1. Düğüm, yumru. 2. mecaz İçe dert olan şey: "Geceleri bilhassa yatsı namazından sonra seccadede oturmuş, çocuk dilimle, içimde ukde olan meseleler hakkında Allah’la konuşur dururdum."- H. E. Adıvar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
agresif Fransızca agresif "Başkasına saldıran, yapısında saldırma özelliği olan (devlet, kimse, hayvan)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca saldırgan karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, agresif yerine saldırgan sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Nispet i'sinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için düzeltme işareti kullanılır: (Türk) askeri ve askerî (okul), (Atatürk'ün) resmi ve resmî (kuruluşlar).

Günün atasözü/deyimi :
komşu boncuğunu çalan gece takınır
Hırsızlık malı, sahibinin göremeyeceği yer ve zamanda kullanılır.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #387 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ekalliyet isim, eskimiş Arapça 1. Azınlık. 2. toplum bilimi Azınlık.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
aktivist Fransızca activiste "Toplumsal veya politik değişim meydana getirmek, belirli sorunlara dikkat çekmek için özel amaçlı etkinlik gerçekleştiren kimse." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca etkinci karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, aktivist yerine etkinci sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Nispet i'si alan kelimelere Türkçe ekler getirildiğinde düzeltme işareti olduğu gibi kalır: millîleştirmek, millîlik, resmîleştirmek, resmîlik.

Günün atasözü/deyimi :
dünür gezmek
Evlenecek erkek için kız aramaya çıkmak.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #388 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mahzun sıfat Arapça Üzgün: "Bir gün gayet mağmum ve mahzun, bir gün de son derece neşeli ve uçarı."- N. F. Kısakürek.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
apostrof Fransızca apostrophe "dil bilimi Özel adlara, kısaltmalara ve sayılara getirilen ekleri, iki sözün birleşmesi sırasında ortaya çıkan ses düşmesini belirtmek için kullanılan noktalama işaretinin adı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kesme işareti karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, apostrof yerine kesme işareti sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de, yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (<başla-yor), izliyor (<izle-yor).

Günün atasözü/deyimi :
mürüvvete endaze olmaz
Yardım ve iyiliğin sınırı yoktur.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2157
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #389 : 20 Nisan 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/04/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sağlık bilimi isim, tıp Sağlık konularını inceleyen ve araştıran bilim dalı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
banliyö Fransızca banlieue "Genellikle oturma alanı niteliğinde olan, şehir merkezinden uzakta veya sınırlarına yakın yerlerde bulunan şehir yöresi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yörekent karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, banliyö yerine yörekent sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arapçadan dilimize girmiş olan ve sonunda ikiz ünsüz bulunan kelimeler yalın durumunda tek ünsüzle kullanılırken ünlüyle başlayan ek aldığında veya ünlüyle başlayan yardımcı fiil aldıklarında ikiz ünsüz ortaya çıkar: hak (hakkı), ret (reddi), tıp (tıbbı), zan (zannı); af (affetmek), his (hissetmek).

Günün atasözü/deyimi :
kenar gezmek
Bir şeyden uzaklaşmış olmak.
Deyim
Kayıtlı
Sayfa: 1 ... 34 35 36 37 38 [39] 40 41 42 43 44 ... 124   Yukarı git
« önceki sonraki »