Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 569596 defa)

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #430 : 18 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
müze isim (mü'ze) Fransızca musée Sanat ve bilim eserlerinin veya sanat ve bilime yarayan nesnelerin saklandığı, halka gösterilmek için sergilendiği yer veya yapı: "O devirlere ait yatağanlar, baltalar, karabinalar, paslanmamış çelikleriyle müzelerimizdedir."- Orhan Seyfi Orhon.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kur Fransızca cours "Bir kursun basamaklarından her biri." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca düzey karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kur yerine, düzey sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tırnak içinde olmayan aktarma cümlelerinden sonra virgül konur: Datça'ya yarın gideceğim, dedi.

Günün atasözü/deyimi :
ıstılah paralamak
Ağdalı, hiç kimsenin anlamadığı bir biçimde konuşmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #431 : 19 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 19/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
gençlik, -ği isim 1. Genç olma durumu: "İlk gençliğinde at delisiydi."- Necati Cumalı. 2. İnsan hayatının ergenlikle orta yaş arasındaki dönemi: "Hemen Yunus’un gençliğinde yavuklusu iken kaybettiği güzel kızı hatırladım."- Ahmet Kabaklı. 3. Genç insanların bütünü: "O gençliğin politikaya katılması yüzünden Balkan Harbi’ne girmişiz."- Falih Rıfkı Atay. 4. mecaz Genç bir kimsenin tutumu, toyluk, deneyimsizlik: "Gençliğimi kapının eşiğinde bırakıp eve giriyorum."- Yusuf Ziya Ortaç.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
larva Latince hayvan bilimi "Bazı hayvanların, özellikle böceklerin yumurtadan çıktıktan sonra, krizalit veya ergin karakterlerini kazanmadan önceki evresi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kurtçuk karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, larva yerine, kurtçuk sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvan, meslek, rütbe adları ile lakaplar, saygı sözleri büyük harfle başlar: Kaymakam Erol Bey; Mustafa Efendi; Doktor Behçet Uz; Mareşal Fevzi Çakmak; Mimar Sinan, Genç Osman, Deli Petro.

Günün atasözü/deyimi :
insan kendini beğenmezse çatlar (ölür)
Herkes kendini beğenir; bu, kendi aklını beğenmesinin sonucudur.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #432 : 20 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
fileto isim (file'to) İtalyanca filato Kasaplık hayvanların sırtında, dikensi çıkıntı boyunca iki yandaki et.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sponsor İngilizce "Bilim, sanat, kültür veya spor alanlarında yapılacak herhangi bir etkinliğin maddi yönünü üstlenen kimse veya kurum." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca destekleyici karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sponsor yerine, destekleyici sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Her iki kelimesi de -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) veya -r /-ar /-er eklerini almış birleşik kelimeler bitişik yazılır: dedikodu, kaptıkaçtı, oldubitti, uçtuuçtu (oyun); kazaratar, konargöçer, okuryazar.

Günün atasözü/deyimi :
hak söz ağıdan acıdır
Eksikleri, yanlışları, yolsuzlukları bütün çıplaklığıyla ortaya koyan ve eleştiren söz, bu işi yapanlara acı gelir.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #433 : 27 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 21/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
süt çocuğu isim 1. Sütle beslenen çocuk. 2. mecaz Davranışları dolayısıyla küçük olduğu düşünülen kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
zooloji Fransızca zoologie "Biyolojinin, hayvanların yapı, görev, davranış ve sınıflandırmaları, yeryüzündeki dağılışlarıyla uğraşan bilim dalı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca hayvan bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, zooloji yerine, hayvan bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak kullanılan kelimeler büyük harfle başlar: Baba Gündüz, Hala Sultan, Nene Hatun, Gül Baba, Susuz Dede, Telli Baba.

Günün atasözü/deyimi :
ev sahibinin bir evi, kiracının bin evi var
Evi olan yalnızca kendi evinde oturur, evi olmayan ise beğendiği evde oturur.
Atasözü


Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #434 : 27 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çapanoğlu isim 1. Bir işte gizli kalmış kötü ve aksak yan, kuşkulu durum. 2. argo Hileli, kuşkulu, karışık durum.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
jet-lag İngilizce "Uçuş sırasında kıtalar arası zaman farkından oluşan biyolojik ritim bozukluğu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca jet yorgunluğu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, jet-lag yerine, jet yorgunluğu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle başlamaz: Tülay ablama gittim. Ayşe teyzemin keki çok güzel.

Günün atasözü/deyimi :
sepet havası çalmak
1) İşinden çıkarmak, sepetlemek. 2) Yanından uzaklaştırmak, gitmesini sağlamak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #435 : 27 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
fağfur isim, eskimiş (fağfu:ru) Farsça 1. Çin imparatorlarına verilen unvan. 2. Çin'de yapılmış kâse, tabak, vazo vb. porselen eşya.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
transfüzyon Fransızca transfusion tıp "Hasta veya yaralıya, kendi veya uygun bir kan grubundan damar yoluyla kan verme." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kan aktarımı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, transfüzyon yerine, kan aktarımı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılar metin içerisinde harflerle yazılır: bin yıldan beri, dört kardeş, haftanın beşinci günü, üç ayda bir, üçüncü sınıf.

Günün atasözü/deyimi :
suya salmak
Boşuna harcamak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #436 : 27 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 24/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sekter sıfat Fransızca sectaire 1. Başkalarının siyasi, dinî vb. düşüncelerine, inançlarına karşı çıkan, katı ve hoşgörüsüz davranan (kimse). 2. Katı, hoşgörüsüz (düşünce, tutum).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
higroskopik Fransızca hygroscopique "Havadaki nemi emme özelliği olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca nemçeker karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, higroskopik yerine, nemçeker sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
"İle" sözü kısaltmalara getirildiğinde ayrı yazılır: NATO ile ortak çalışma yapıyoruz. TDK ile TTK Atatürk'ün kurduğu kurumlardır.

Günün atasözü/deyimi :
evimiz bezden, ne umarsın bizden
Kendisi yardıma muhtaç olandan yardım beklemek boşuna umutlanmaktır.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #437 : 27 Mayıs 2011 »

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
müfit sıfat, eskimiş Arapça 1. Yararlı, faydalı: "Müfit vatandaş yetiştirmenin kutsi zevki de her rütbenin, her zevkin fevkinde değil midir?"- Ethem İzzet Benice. 2. Anlatan, ifade eden.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
higroskop Fransızca hygroscop "Havadaki nemin niceliğini ölçüp gösteren alet." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca nemçeker karşılığı önerilmiştir

Bundan sonra demek ki, higroskop yerine, nemçeker sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için virgül kullanılır: Bu gece, eğlenceleri içlerine sinmedi. (Reşat Nuri Güntekin)

Günün atasözü/deyimi :
el yumruğu yemeyen kendi yumruğunu değirmen taşı sanır
Deneyimsiz kişi kendisinin herkesten üstün olduğunu, her işi yapabileceğini sanır
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #438 : 27 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mikado isim (mika'do) Japonca 1. Japon imparatorlarına verilen unvan. 2. Fil dişi, tahta veya kemikten yapılmış küçük çubuklarla oynanan bir oyun.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
terapist Fransızca thérapist tıp "Tedavi eden kimse." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca tedavici karşılığı önerilmiştir

Bundan sonra demek ki, terapist yerine, tedavici sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Son kelimesi -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) kalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: imambayıldı, hünkârbeğendi, gecekondu, gündöndü, albastı, serdengeçti, eltieltiyeküstü..

Günün atasözü/deyimi :
civcivde gözün, et yemeye yüzün olsun
Kişi, karşılık beklediği işten istediğini alabilmek için gereken harcamaları yapmalıdır.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2202
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #439 : 27 Mayıs 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/05/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
otacı isim, halk ağzında Çeşitli bitkilerle tedavi uygulayan kişiler için halk arasında hekim veya eczacı anlamında kullanılan bir unvan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
termik Fransızca thermique fizik "Isı ile, sıcaklıkla ilgili." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ısıl karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, termik yerine, ısıl sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik yazılır: İçişleri, Dışişleri.

Günün atasözü/deyimi :
teptim keçe oldu, sivrilttim külah oldu
Bir şeyi işine geldiği gibi gösterenler veya yorumlayanlar için söylenen bir söz.
Deyim