Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
Koh basili isim tıp Alman hekimi R. Koch'un bulduğu verem hastalığına yol açan bir basil.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
likit Fransızca liquide "1. fizik Bulunduğu kabın biçimini alabilen ve üstü yatay bir düzlem durumuna gelebilen akışkan cisim. 2. ekonomi Kullanılması hemen mümkün olan para." anlamlarındaki sözün ilk anlamı için Kurumumuzca sıvı; ikinci anlamı için de nakit karşılıkları önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, likit yerine, sıvı ve/veya nakit sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Alt, üst, ana, ön, art, arka, yan, karşı, iç, dış, orta, büyük, küçük, sağ, sol, peşin, bir, iki, üç, dört, tek, çok, çift sözlerinin başa getirilmesiyle oluşturulan birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır: alt yazı, üst küme, ana bilim dalı, ön söz, art niyet, arka plan, yan etki, karşı oy, iç tüzük, dış hat, orta oyunu, büyük defter, küçük parmak, sağ açık, sol açık, peşin fikir, bir hücreli, iki eşeyli, üç parmaklı, dört ayaklılar, tek hücreli, çok düzlemli, çift kanatlılar.

Günün atasözü/deyimi :
gözleri çukura gitmek (kaçmak)
Aşırı yorgunluktan göz çevresi kararmak veya çökmek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
lehtar isim Arapça + Farsça (lehta:rı) eskimiş 1. Yandaş, taraftar. 2. ekonomi Senet metninde, senet bedelinin kendisine ödenmesi yazılı olan kişi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
paradoks Fransızca paradoxe "1. Kökleşmiş inanışlara aykırı olarak ileri sürülen düşünce. 2. Söylenilen sözlerin, yapılan davranışların birbirini tutmaması." anlamlarındaki sözün ilk anlamı için Kurumumuzca aykırı düşünce; ikinci anlamı için de çelişki karşılıkları önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, paradoks yerine, aykırı düşünce ve/veya çelişki sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz: Hem gider hem ağlar. Ya bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli. Gerek nesirde gerek nazımda yeni bir söyleyişe ulaşılmıştır. İster gitsin ister kalsın. Ne kız verir ne dünürü küstürür.

Günün atasözü/deyimi :
tur bindirmek
1. spor Uzun mesafeli pist yarışlarında hızlı olanlar, yavaş olanları bir veya daha fazla tur geride bırakmak. 2. mecaz Üstün gelmek, fark atmak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/06/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
müteşekkil sıfat Arapça eskimiş Oluşmuş, meydana gelmiş: "Etrafımda uçları birbirine temas etmiş hilallerden müteşekkil bir daire vardı." -Ömer Seyfettin.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
parapent Fransızca parapante "spor Rüzgârın yardımıyla yüksek tepe veya yar başlarından boşluğa uçurulmak üzere yapılan paraşüt." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yamaç paraşütü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, parapent yerine, yamaç paraşütü sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Cümlede -ınca / -ince anlamında zarf-fiil görevinde kullanılan mı / mi ekinden sonra virgül konmaz: Ben aç yattım mı kötü kötü rüyalar görürüm nedense. (Orhan Kemal)

Günün atasözü/deyimi :
saf dışı olmak
1. Dizinin dışına çıkmak. 2. mecaz İlgisi kesilmek, işin gereğinden alıkonulmak, işlemez duruma getirilmek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/07/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
akkaraman isim (a'kkaraman) hayvan bilimi Orta ve Doğu Anadolu'nun batı kesimlerinde yaygın olarak yetiştirilen, vücudu beyaz, ağız, burun, göz etrafı, kulak ve ayaklarında siyah lekeler bulunabilen, kaba karışık yapağılı, yerli bir tür koyun.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kantitatif Fransızca quantitatif "Nicelik bakımından, nicelikle ilgili." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca nicel karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kantitatif yerine, nicel sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Millî ve dinî bayramlarla özel günlerin adları büyük harfle başlar: Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı, Ramazan Bayramı, Nevruz Bayramı, Anneler Günü, Öğretmenler Günü, Dünya Tiyatrolar Günü, 14 Mart Tıp Bayramı, Hıdırellez.

Günün atasözü/deyimi :
analı kuzu, kınalı kuzu
1. Her işi yolunda giden. 2. Annesi sağ olan çocukların mutluluğunu anlatan bir söz.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/07/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yengeçvari zarf Türkçe + Farsça (yengeçva:ri) Yengeç yürüyüşüne benzer bir biçimde: "Sübekten çarpık kalan bacaklarını yanlara atar gibi yengeçvari yürümeye başladı."-Ömer Seyfettin.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kapitalist Fransızca capitaliste "ekonomi 1. Üretim araçlarını özel mülkiyetinde bulunduran kimse. 2. Anamalcılık düzenini benimsemiş kimse." anlamlarındaki bu söz için Kurumumuzca anamalcı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kapitalist yerine, anamalcı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Şehir, kent, köy, mahalle, dağ, tepe, deniz, göl, ırmak, su, çay vb. kelimelerle kurulmuş sıfat tamlaması ve belirtisiz isim tamlaması kalıbındaki yer adları bitişik yazılır: Akşehir, Atakent, Çengelköy, Yenimahalle, Karadağ, Kocatepe, Karadeniz, Acıgöl, Yeşilırmak, Karasu, Akçay.

Günün atasözü/deyimi :
davulun sesi uzaktan hoş gelir
İşin içinde olmayanlar o işi kolay veya kârlı sanırlar.
Atasözü