Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/07/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kumuç, -cu isim halk ağzında 1. Sivrisineğe benzer çok küçük bir tür sinek. 2. İçine et veya peynir konarak yapılan bir çeşit sigara böreği. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sembolizm Fransızca symbolisme "edebiyat Sanat eserinin değerini, gerçeğin olduğu gibi aktarılmasında değil, duygu ve düşüncelerin, işaret ve biçimlerin uygunluk içinde düzenlenişinde gören, ayrıca kelimelerin müzik ve simge değerine dayanılarak en anlatılmaz duygu inceliklerinin bile sezdirilebileceğini savunan edebiyat ve sanat akımı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca simgecilik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sembolizm yerine, simgecilik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Rusça özel adlar yazılırken Rus harflerinin ses değerlerini karşılayan Türk harfleri kullanılır: Bolşevik, Brejnev, Çaykovski, Gogol, Gorbaçov, Tolstoy, Yeltsin; Moskova, Omsk, Orenburg, Petersburg, Volga, Yenisey.

Günün atasözü/deyimi :
toprağı işleyen, ekmeği dişler
İşini gerektiği biçimde yapan kişi, çalışmasının ürününü görür.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/07/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
papara isim eskimiş Orta oyununda zurna.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
semiyotik Fransızca sémiotique "İletişim amacıyla kullanılan her türlü gösterge dizgesinin yapısını, işleyişini inceleyen bilim, im bilimi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca gösterge bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, semiyotik yerine, gösterge bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bitki türlerinden birinin adıyla kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: ayrık otu, taşkıran otu; ateş çiçeği, mum çiçeği; dantel ağacı, süt ağacı; helvacı kökü, meyan kökü; at kestanesi, kuzu kestanesi; kuru incir, kuru soğan.

Günün atasözü/deyimi :
kitapta yeri olmak
Din veya yasa kitaplarında bulunmak, konusu geçmek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 31/07/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
tomurcuk, -ğu isim bitki bilimi 1. Bir bitkinin üzerinde bulunan ve ileride sap, çiçek veya yaprak verecek olan filiz. 2. Çiçek açacak gonca: "Birden yaban güllerinin dikenli dallarında tomurcuklar çatlıyor.” -Attila İlhan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
konformizm Fransızca conformisme "toplum bilimi Yürürlükteki kurum, ölçüt veya şartlara, kesin olmayan katı kalıplara, eleştirici bir değerlendirme yapmaksızın uyma." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca uymacılık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, konformizm yerine, uymacılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arapça kurala göre oluşturulan tamlamalar ve kalıplaşmış biçimler bitişik yazılır: aliyyülâlâ, fevkalade, hıfzıssıhha, şeyhülislam, tahtelbahir, tahteşşuur; âlemşümul, aleykümselam, fenafillah, maşallah, velhasılıkelam.

Günün atasözü/deyimi :
beraatizimmet asıldır
Tersi kanıtlanmadıkça insanların suçsuz sayılmaları gerekir anlamında kullanılan bir söz.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yalpa isim (ya'lpa) 1. denizcilik Rüzgâr veya dalgaların etkisiyle geminin bir sancağa, bir iskeleye yatıp kalkması. 2. İki yana sallanarak, eğilerek yürüme: "İkisi de yalpada; kol kola tutunmasalar yere yıkılacaklar." –Sermet Muhtar Alus.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
trafo Almanca "fizik Aynı frekansta fakat yoğunluğu, gerilimi genellikle farklı olan bir veya birçok değişik akım dizgesini, değişik bir akım dizgesine dönüştüren elektromanyetik indükleçli duruk araç." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dönüştürücü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, trafo yerine, dönüştürücü  sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Soru eki veya sözü bulunmamasına karşın soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna soru işareti konur: Gümrükteki memur başını kaldırdı:- Adınız?

Günün atasözü/deyimi :
işine koyulmak
İşini yapmayı sürdürmek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yahşi sıfat halk ağzında İyi, güzel, çok güzel.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
filogenez Fransızca phylogenèse "biyoloji Türlerin, ortaya çıktıkları zamandan bulundukları zamana kadar geçirdikleri gelişim evrelerinin tümü." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca soy oluş karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, filogenez yerine, soy oluş sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tırnak içinde verilen cümlenin içinde yeniden tırnağa alınması gereken bir sözü belirtmek için tek tırnak kullanılır: Edebiyat öğretmeni "Şiirler içinde ‘Han Duvarları’ gibisi var mı?" dedi ve Faruk Nafiz’in bu güzel şiirini okumaya başladı.

Günün atasözü/deyimi :
meslek edinmek
1. Bir işi meslek olarak yapacak bilgi ve beceriyi kazanmak; 2. mecaz Bir şeyi yapmayı alışkanlık hâline getirmek.
Deyim