Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 556901 defa)

0 Üye ve 3 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #550 : 14 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
buluş isim 1. Bulma işi: "Dün, o evi güzel buluşum bir gerçekti." -Adalet Ağaoğlu. 2. İlk defa yeni bir şey yaratma, icat. 3. Bilinen bilgilerden yararlanarak daha önce bilinmeyen yeni bir bulguya ulaşma veya yöntem geliştirme, icat: "Bu orijinal buluşu Vali beye borçluyuz." -Sait Faik Abasıyanık. 4. edebiyat Konu, duygu, düşünce ve hayalde başkalarının etkisinden sıyrılarak bunların işlenişinde yeni bir yol tutma: Yazarın güzel buluşları var.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
eritrosit Fransızca érythrocyte "anatomi Kana al rengini veren, çekirdeksiz, yuvarlak, küçük hücre." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca alyuvar karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, eritrosit yerine, alyuvar sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Ağa, baba, bey, efendi, hanım, nine vb. sözlerle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: ağababa, ağabey, beyefendi, efendibaba, hanımanne, hanımefendi, hacıağa, kadınnine, paşababa.

Günün atasözü/deyimi :
alçak yerde yatma sel alır, yüksek yerde yatma yel alır
İnsan kendi durumuna göre bir yaşam tarzı benimsemeli, arkadaşlarını da ona göre seçmelidir.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #551 : 15 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
pekent, -di isim jeoloji Kolayca geçit vermeyen, aşılması çok güç doğal engel: Toros pekendi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
lümpen Almanca Lumpen "1. Görgüsüzlükleri veya bilgisizlikleri dolayısıyla toplum içinde aşağı durumda olan kişiler. 2. Toplum içinde belli bir sınıfa girmeyen." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ayaktakımı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, lümpen yerine, ayaktakımı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Latin harflerini kullanan dillerdeki özel adlar özgün biçimleriyle yazılır: Beethoven, Molière, Puccini, Rousseau, Shakespeare; Bologna, Buenos Aires, Rio de Janerio, Vaasa, Wuppertal. Ancak Batı dillerinde kullanılan adların okunuşları ayraç içinde gösterilebilir: Shakespeare (Şekspir) vb.

Günün atasözü/deyimi :
göz önüne getirmek
Zihinde canlandırmak, tasarlamak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #552 : 16 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
matla isim Arapça (matla:) eskimiş 1. Gök cisimlerinin doğması. 2. Gök cisimlerinin doğduğu yer. 3. edebiyat Divan edebiyatında kaside veya gazelin ilk beyti.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
lökosit Fransızca leucocyte "anatomi Kan, lenf vb. vücut sıvılarında bulunan çekirdekli, yuvarlak hücre." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca akyuvar karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, lökosit yerine, akyuvar sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Matematikte çarpma işareti yerine nokta da kullanılabilir: 4.5=20, 12.6=72 vb.

Günün atasözü/deyimi :
yürek soğutmak
Hoşlanmadığı bir kimsenin bir felakete uğramasına sevinmek.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #553 : 17 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 17/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
büküntü isim 1. Bükme sonucu oluşan biçim veya iz. 2. Bağırsakta olan ağrı. 3. halk ağzında Dönemeç, viraj.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
manipülatör Fransızca manipulateur "İnsanları kendi bilgileri dışında veya istemedikleri hâlde bilinçli ve amaçlı olarak etkileyen." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yönlendirici karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, manipülatör yerine, yönlendirici sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Özel adlardan türetilen kelimeler büyük harfle başlar: Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Avrupalı, Avrupalılaşmak, Asyalılık, Darvinci, Konyalı, Bursalı.

Günün atasözü/deyimi :
yola getirmek
Birinin bir konudaki ters tutumunu düzeltmek.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #554 : 19 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bayati isim Farsça + Arapça (baya:ti:) müzik Klasik Türk müziğinde uşşak dörtlüsüne buselik beşlisi katılmasıyla yapılmış eski bir makam.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
mantalite Fransızca mentalité "Bir toplum veya topluluktaki bireylerde görüş ve inanış etmenlerinin etkisiyle beliren düşünme yolu, düşünüş biçimi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca anlayış karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, mantalite yerine, anlayış sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Anlama güç kazandırmak için tekrarlanan kelimeler arasına virgül konur: "Akşam, yine akşam, yine akşam,Göllerde bu dem bir kamış olsam!" -Ahmet Haşim.

Günün atasözü/deyimi :
başını sokmak
Barınacak bir yer bulmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #555 : 19 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 19/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
açık piyasa isim ekonomi Fiyatların tamamen arz ve talebe göre belirlendiği piyasa.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
marina İtalyanca "denizcilik Küçük teknelerin ve yatların barınabilmeleri için özel bir mendirekle çevrilen veya bir liman içinde ayrılan deniz alanı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yat limanı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, marina yerine, yat limanı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Künyelerde yazarın soyadı önce yazıldığında soyadından sonra virgül konur: Ergin, Muharrem, Dede Korkut Kitabı, Ankara, 1958.

Günün atasözü/deyimi :
çene yormak
Boşuna söyleyip durmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #556 : 21 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mahsur Arapça sıfat Kuşatılmış, sarılmış, çevrilmiş.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
psikolojik Fransızca psychologique "1. Ruh bilimi ile ilgili olan. 2. Ruhla ilgili olan." anlamlarındaki sözün ilk anlamı için Kurumumuzca ruh bilimsel; ikinci anlamı için de ruhsal karşılıkları önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, psikolojik yerine, ruh bilimsel ve/veya ruhsal sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Soru ifadesi taşıyan sıralı ve bağlı cümlelerde soru işareti en sona konur: "Çok yakından mı bu sesler, çok uzaklardan mı? / Üsküdar'dan mı, Hisar'dan mı, Kavaklar'dan mı? " -Yahya Kemal Beyatlı.

Günün atasözü/deyimi :
lâm elif çevirmek (çizmek)
Kısa bir süre dolaşıp gelmek.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #557 : 21 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 21/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
cevap , -bı isim Arapça (ceva:bı) Bir soruya, bir isteğe, bir söz veya yazıya verilen karşılık, yanıt: "Çocuklara verecek cevabı her zaman vardı." -Ayla Kutlu.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
jeolog Fransızca géologue "Yer bilimi uzmanı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yer bilimci karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, jeolog yerine, yer bilimci sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Özel adlara getirilen iyelik, durum ve bildirme ekleri kesme işaretiyle ayrılır: Atatürk'üm, Muhibbi'nin, Gül Baba'ya, Ziya Gökalp'tan, Refik Halit Karay'mış, Ahmet Cevat Emre'dir, Namık Kemal'se, Şinasi'yle, Alman'sınız, Osmanlı Devleti'ndeki, Millî Eğitim Temel Kanunu'na, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği'ni.

Günün atasözü/deyimi :
ekmeğine yağ sürmek
İstemediği hâlde birinin işine yarayacak biçimde davranmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #558 : 22 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
Küçükayı özel isim (küçü'kayı) gök bilimi Göğün Kuzey Kutbu bölgesinde, Büyükayı'nın tersi durumda bir takımyıldız, Dübbüasgar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
debi Fransızca débit "coğrafya Bir akarsuyun herhangi bir kesiminden saniyede geçen suyun hacmi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca akım karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, debi yerine, akım sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Batı kökenli kelimeler, Türkçenin hece yapısına göre hecelere ayrılır: band-rol, kont-rol, port-re, prog-ram, sant-ral, sürp-riz, tund-ra, volf-ram.

Günün atasözü/deyimi :
mesnetsiz atmak
Dayanağı olmadan konuşmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #559 : 24 Eylül 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/09/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kaydıhayat isim Arapça (ka'ydıhaya:tı) eskimiş Kaydıhayatla ve kaydıhayat şartıyla sözlerinde "yaşadığı kadar, yaşadığı sürece" anlamında kullanılan bir söz.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
defans Fransızca défense "spor Bir takımın, kalesini korumak için gösterdiği çaba." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca savunma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, defans yerine, savunma sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kesme işareti satır sonuna geldiğinde ayrıca çizgi kullanılmaz.

Günün atasözü/deyimi :
yakasına sarılmak
İstediği şeyi almak veya dövüşmek için birini bırakmamak, zorlamak.
Deyim