Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 559176 defa)

0 Üye ve 4 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #580 : 14 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/10/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kesedar Farsça isim (keseda:rı) eskimiş 1. Zengin kimselerin parasını yöneten ve gerekli harcamaları yapan kimse, vekilharç. 2. Esnafın gelirlerini toplayan kimse. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
broker İngilizce "ekonomi Müşteri ile borsa acenteleri arasında menkul değerlerin alım satımına aracılık eden gerçek veya tüzel kişi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca borsa simsarı karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, broker yerine, borsa simsarı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır: Bu Kanun'un 17. maddesinin c bendi... Yukarıda adı geçen Yönetmelik'in 2'nci maddesine göre... vb.

Günün atasözü/deyimi :
çarşaf gibi
Dalgasız, dümdüz ve durgun (deniz, göl).
Deyim 
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #581 : 16 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/10/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kovalamak (-i) 1. Kovmak. 2. Kaçanın arkasından koşmak, yakalamaya çalışmak: "Kendilerini kovalayanlardan kurtulmalarına rağmen tehlike henüz geçmiş değildi." -İhsan Oktay Anar. 3. mecaz Bir şeyin arkasına düşüp elde etmeye veya bir sonuca bağlamaya çalışmak, izlemek, takip etmek: "Olayların ardı arası kesilmez. Hepsi birbirini kovalar." -Necip Fazıl Kısakürek. 4. spor Yarışta, kaçmakta olan koşucu veya koşucuları yakalamaya çalışmak. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
check-in İngilizce "Otelde kalınacak odanın, uçakta oturulacak yerin belirlenmesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca giriş işlemi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, check-in yerine, giriş işlemi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Hayvanlara verilen özel adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Sarıkız'ın, Karabaş'a, Pamuk'u, Minnoş'tan.

Günün atasözü/deyimi :
hava değiştirmek
İklimi değişik bir yere gidip bir süre oturmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #582 : 16 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/10/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kuşku isim 1. Bir olguyla ilgili gerçeğin ne olduğunu kestirememekten doğan kararsızlık, kuruntu, işkil, şüphe, acaba: "Bütün bunlar hatırlanınca onun zaten bilinen ve kabul edilen samimiyeti kuşku konusu yapılmazdı." -Tarık Buğra. 2. ruh bilimi Başkalarının iyi niyet ve amaçlarını kötüye yorarak işkillenme duygusu. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
cheese cake İngilizce "İnce kek dilimi üzerine krem peynir ve kremayla hazırlanıp üzeri değişik malzemelerle süslenen bir tür tatlı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca peynirli kek karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, cheese cake yerine, peynirli kek sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bağlaç olan ki ayrı yazılır: demek ki, kaldı ki, bilmem ki.

Günün atasözü/deyimi :
kül ufak olmak
Çok küçük parçalara ayrılmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #583 : 17 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 17/10/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mitral darlığı isim tıp Kanın kulakçıktan karıncığa geçişini zorlaştıran mitral kapakçığının iki parçasının kısmen birbirine kaynaması. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
coffee shop İngilizce "Kahve içilen yer." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kahveevi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, coffee shop yerine, kahveevi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bulunma durumu eki getirildiği kelimeye bitişik yazılır: yolda (yol-da) kalmak.

Günün atasözü/deyimi :
iyiliğe iyilik her kişinin kârı, kötülüğe iyilik er kişinin kârı
İyiliğe karşı iyiliği herkes yapabilir, önemli olan kötülüğe karşı iyilik yapabilmektir.
Atasözü 
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #584 : 18 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/10/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
muris Arapça sıfat (mu:ris) eskimiş Miras bırakan. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
cohabitation Fransızca "Birlikte oturma, bir arada yaşama." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca birlikte yaşama karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, cohabitation yerine, birlikte yaşama sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılır: 1985'te, 8'inci madde, 2'nci kat; 7,65'lik, 9,65'lik.

Günün atasözü/deyimi :
elifi mertek sanmak
Çok cahil olmak.
Deyim 
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #585 : 19 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 19/10/2011
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yasama gücü isim hukuk Türkiye Büyük Millet Meclisinin yasa yapma, yasa koyma, değiştirme ve kaldırma yetkisi, yasama hakkı, yasama yetkisi, yasama kuvveti, teşrii kuvvet, teşri kuvveti: "Her devletin ilk ve temel yasası, yasama gücünü düzenleyen yasadır." -Cemil Meriç. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
data İngilizce "Bilgi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca veri karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, data yerine, veri sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır: iki yüz, üç yüz altmış beş.

Günün atasözü/deyimi :
tekerine (tekerinin önüne) taş koymak
Birinin yolunda giden işini aksatan, engelleyen davranışta bulunmak, tekere çomak sokmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #586 : 20 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20/10/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
semahane Arapça + Farsça isim (sema:ha:ne) Mevlevi tekkelerinde dervişlerin sema yaptıkları özel bölüm. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
dealing İngilizce "ticaret Satıcı ile alıcı arasında yapılan ve bir malın alıcıya verilmesi ve bunun karşılığında bir fiyat, bir değer alınması yoluyla yapılan işlem." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca satım karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, dealing yerine, satım sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Para ile ilgili işlem ve senet, çek vb. ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır: 650,35 (altıyüzelliTLotuzbeşkr).

Günün atasözü/deyimi :
bir kenarda durmak
Gerektiği zaman kullanmak üzere hazırda tutmak.
Deyim 
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #587 : 21 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 21/10/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
süzek, -ği isim 1. halk ağzında. Süzgeç. 2. sinema Işığın önüne konulan, ince kumaş veya tülden yarı saydam yayındırıcı. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
dedektör Fransızca détecteur "Gaz, mayın, radyoaktif mineral, manyetik dalga vb.ni bulmaya, tanımaya yarayan cihaz." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca algılayıcı karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, dedektör yerine, algılayıcı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Şiirde seslerin ölçü dolayısıyla düştüğünü göstermek için kesme işareti kullanılır: Bir ok attım karlı dağın ardına / Düştü n'ola sevdiğimin yurduna / İl yanmazken ben yanarım derdine / Engel aramızı açtı n'eyleyim (Karacaoğlan)

Günün atasözü/deyimi :
su götürür yeri olmamak
Başka türlü yorumlanacak bir yönü bulunmamak.
Deyim 
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #588 : 22 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/10/2011
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
şipşak zarf (şi'pşak) teklifsiz konuşmada. 1. Çabucak: "Eğer siz bana haftada iki defa gelseniz ikinci hafta şipşak kim olduğunuzu söylerim." -Burhan Felek. 2. Şipşakçı.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
mouse İngilizce "bilişim Düz bir yüzey üzerinde yuvarlanan bir top aracılığıyla imlecin hareketini sağlayan elektronik araç." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca fare karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, mouse yerine, fare sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Noktasız yapılan kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılır: TBMM'nin, TDK'nin, BM'de, ABD'de, TV'ye
 
Günün atasözü/deyimi :
yüzüne bakmaya kıyamamak
Biri çok güzel olmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #589 : 29 Ekim 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/10/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
uyum isim 1. Bir bütünün parçaları arasında bulunan uygunluk, ahenk: "Gerçekten de sonsuz bir sessizlik, bir uyum, bir şiir sarmıştı ortalığı." -Neziha Araz. 2. Toplumsal çevreye veya bir duruma uyma, uyum sağlama, intibak, entegrasyon. 3. biyoloji Bir cismin görüntüsünü tam ağ tabaka üzerine düşürebilmek için göz merceğinin dışbükeylik derecesini çoğaltıp azaltması olayı, mutabakat. 4. dil bilgisi Ortak özellikleri açısından sesler arasındaki uygunluk, harmoni.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
motivasyon Fransızca motivation "1. İsteklendirmek işi. 2. Güdülemek işi." anlamlarındaki bu söz için Kurumumuzca isteklendirme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, motivasyon yerine, isteklendirme sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Organ adlarıyla yapılan ikilemelerde kelimenin ikinci hecesindeki dar ünlü düşmez: ağız ağıza, omuz omuza.

Günün atasözü/deyimi :
gönül okşamak
Birini hoş bir söz veya davranışla sevindirmek, iltifat etmek.
Deyim