Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/11/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bedhah Farsça sıfat eskimiş Başkasının kötülüğünü isteyen, kötü yürekli: "İstikbalde dahi seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhilî ve haricî bedhahların olacaktır." -Atatürk. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
amplifikatör Fransızca amplificateur "fizik Alçak veya yüksek frekanslı akımların yararlı etkilerini artırmaya yarayan araç." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yükselteç karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, amplifikatör yerine, yükselteç sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kitap, bildiri, makale vb.nde ana başlıktaki kelimelerin tamamı, alt başlıktaki kelimelerin ise yalnızca ilk harfleri büyük olarak yazılır.

Günün atasözü/deyimi :
elleri (ellerin) dert görmesin
"Ellerine sağlık" anlamında kullanılan bir iyi dilek sözü.
Deyim
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/11/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bilgisayar isim bilişim Çok sayıda aritmetiksel veya mantıksal işlemlerden oluşan bir işi, önceden verilmiş bir programa göre yapıp sonuçlandıran elektronik araç, elektronik beyin. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
anekdot Fransızca anecdote "Kısa veya özlü anlatımı olan hikâye." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca hikâyecik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, anekdot yerine, hikâyecik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Deyimler ayrı yazılır: akıntıya kürek çekmek, çam devirmek.

Günün atasözü/deyimi :
telleyip pullamak
1. Birçok süsle süslemek. 2. mecaz Değerinden çok övmek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 17/11/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
cıvıl cıvıl sıfat 1. Canlı, neşeli: "O oyunlar, o cıvıl cıvıl söyleyişler... Mezar derinliklerinden geliyordu onlar." -Tarık Buğra. 2. Hareketli, kalabalık: "Babam gençliğinde Viyana'da garson olarak çalışmış. Çok güzel, cıvıl cıvıl bir şehir olduğunu söylüyordu." -Nâzım Hikmet. 3. zarf Kuşlar cıvıltı ile ötüşerek: "Salon penceresinin önündeki kafesinde cıvıl cıvıl şakıyordu kanarya." -Elif Şafak. 4. zarf Canlı, hareketli olarak: "Cıvıl cıvıl söylediğin Türkü." -Cahit Sıtkı Tarancı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
animasyon Fransızca animation "sinema 1. Tek tek resimleri veya hareketsiz cisimleri gösterim sırasında hareket duygusu verebilecek bir biçimde düzenleme ve filme aktarma işi. 2. Otel, tatil köyü vb. turistik yerlerde konukları eğlendirmek için çeşitli oyunlar, gösteriler yapma." anlamlarındaki bu söz için Kurumumuzca canlandırma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, animasyon yerine, canlandırma sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki heceli bazı kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecelerindeki dar ünlüler düşer: bağır / bağrım, geniz / genzi; çevir- / çevril-.

Günün atasözü/deyimi :
kendi kabuğuna çekilmek
Dışarısı ile olan ilişkilerini kesmek, kimse ile görüşmemek.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 19/11/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çenek, -ği isim bitki bilimi 1. Tohumda embriyoyu kaplayan etli bölüm: Bakla, fasulye gibi bitkilerin tohumlarında ikişer çenek bulunur. 2. hayvan bilimi. Kuşların gagasını oluşturan alt ve üst bölümlerden her biri. 3. hayvan bilimi. Böceklerde ağzın iki yanında bulunan parçalayıcı sert organ.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kartografya Yunanca "Harita ve bu haritalarda kullanılan işaretlerin özelliklerini araştıran, haritanın tasarım, basım ve kullanım yöntemlerini geliştirmeye yönelik araştırmalar yapan bilim dalı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca haritacılık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kartografya yerine, haritacılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik bildiren kelimelerden sonra virgül konur: Peki, gideriz. Hayhay, memnun oluruz. Haydi, geç kalıyoruz.

Günün atasözü/deyimi :
soğukkanlı olmak
Kolayca, öfke, telaş ve heyecana kapılmamak.
Deyim
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 21/11/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
dişbudak, -ğı isim (di'şbudak) 1. bitki bilimi Zeytingillerden, kerestesi sert ve değerli bir ağaç, demircik (Fraxinus excelsior). 2. sıfat Bu ağaçtan yapılmış: "Radyo, dişbudak etajer, kırk beş milimetre plak pikabı bile alamam." -Haldun Taner.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
klimatolog Fransızca climatologue "İklim bilimi uzmanı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca iklim bilimci karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, klimatolog yerine, iklim bilimci sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
-mak, -mek ile biten mastarlardan sonra -a / -e / -ı / -i eklerinden biri geldiğinde k ünsüzü y'ye dönüşür: kazanmak-a > kazanma-y-a, aldanmak-ı > aldanma-y-ı, sevmek-e > sevme-y-e, görmek-i > görme-y-i.

Günün atasözü/deyimi :
açın uykusu gelmez
1. Aç olan kimse, kendisine ne kadar rahatlık sağlanırsa sağlansın, dinlendirilemez. 2. Bir şeye ihtiyaç duyan kimse, ancak onun giderilmesiyle rahata kavuşturulabilir.
Atasözü