« önceki sonraki »
Sayfa: 1 ... 62 63 64 65 66 [67] 68 69 70 71 72 ... 124   Aşağı git

Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 525348 defa)

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #660 : 02 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/01/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ayakçak, -ğı isim halk ağzında 1. Merdiven, merdiven basamağı. 2. Dokuma tezgâhı ayaklığı. 3. Çocukların, cambazların ayaklarına takıp yürüdükleri çifte sırık.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
aktivizm Fransızca activisme "felsefe 1. Toplumsal veya politik değişim meydana getirmek, belirli sorunlara dikkat çekmek için özel amaçlı etkinlik gerçekleştirme. 2. İnsan hayatı ve düşüncesinde başlıca gerçekliğin etki ve eylem olduğunu öne süren öğreti ve dünya görüşü." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca etkincilik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, aktivizm yerine, etkincilik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arka arkaya sıralandıkları için virgülle veya çizgiyle ayrılan rakamlardan yalnızca sonuncu rakamdan sonra nokta konur: 3, 4 ve 7. maddeler; XII - XIV. yüzyıllar arasında.

Günün atasözü/deyimi :
yerle gök bir olsa
"Sonu ne olursa olsun" anlamında kullanılan bir söz.
Deyim
 
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #661 : 03 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 03/01/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mahmuz çiçeği isim bitki bilimi İki çenekliler familyasından Akdeniz bölgesinde yetişen kırmızı, pembe veya beyaz çiçekler açan iki yıllık otsu bir bitki (Centranthus).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kaos Fransızca chaos "Kalabalık, düzensizlik vb.nin yol açtığı karışıklık." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kargaşa karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, kaos yerine, kargaşa sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.

Günün atasözü/deyimi :
aç ile dost olayım diyen peşin karnını doyursun
Yakınlık kurduğumuz kimsenin sağlama olanağı bulunmayan şeyi, ondan beklemeden kendimiz elde etmeye çalışmalıyız.
Atasözü
 
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #662 : 05 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/01/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
teşhis Arapça isim (teşhi:si) 1. Kim ve ne olduğunu anlama, tanıma, seçme. 2. Belirleme: "Bu teşhisi ister istemez kabul eden çağdaş Batılı, hastalığın sınırlarını daraltmak ister." -Cemil Meriç. 3. edebiyat Cansız varlıkları veya hayvanları insanmış gibi gösterme, canlandırma, kişileştirme. 4. tıp Hastalığın ne olduğunu araştırıp ortaya koyma, tanılama, tanı: "Önceden koyduğu nice teşhislerin doğruluğu sonradan kaç defa sabit olmuş." -Abdülhak Şinasi Hisar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kapora İtalyanca caparra "hukuk Sözleşme yapılırken, taraflardan birinin diğerine işten caymayacağını belirtmek amacıyla önceden verdiği güvence parası." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca güvenmelik karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, kapora yerine, güvenmelik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Türkçede kelime içinde iki ünlü arasındaki ünsüz, kendinden sonraki ünlüyle hece kurar: a-ra-ba, bi-çi-mi-ne.

Günün atasözü/deyimi :
hatırını sormak
Bir kimseye "nasılsınız, ne durumdasınız" anlamında nezaket sorusu yöneltmek, hâl hatır sormak
Deyim
 
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #663 : 05 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/01/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sedefli kalker isim jeoloji Süsleme işlerinde kullanılan, yumuşakçaların kavkılarının birbirleriyle kaynaşmasından oluşan bir mermer türü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kapüşon Fransızca capuchon "Üst giysilerinin yakalarına takılı başlık." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca başlık karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, kapüşon yerine, başlık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılmaz: vb.nin, Alm.dan; cm³e (santimetreküpe), 64ten (altı üssü dörtten)

Günün atasözü/deyimi :
martta yağmaz, nisanda dinmezse sabanlar altın olur
Kara kışta kar yağar, martta yağış olmaz, nisanda da çok yağmur yağarsa o yıl bol ürün alınır; çiftçinin yüzü güler.
Atasözü
 
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #664 : 08 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/01/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mavna Arapça isim (ma'vna) denizcilik 1. Gemilere ve yakın kıyılara yük taşıyan, güvertesiz büyük tekne: "Mavnalar kocaman gövdeleriyle sallanır." -Sait Faik Abasıyanık. 2. eskimiş Büyük, üç köşe yelkenli yük gemisi: "Köpüklü denizin üstünde serseri martılar uçuşuyor, yanımızdan yelkenli bir mavna geçiyordu." -Ömer Seyfettin.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
endoskop İngilizce endoscope "tıp İnsan vücudunun herhangi bir boşluğunu, muayeneyi kolaylaştırmak için aydınlatıp görünür duruma getiren alet." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca içgörür karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, endoskop yerine, içgörür sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
mı / mi eki -ınca / -ince anlamında zarf-fiil işleviyle kullanıldığında sonuna soru işareti konulmaz: Akşam oldu mu sürüler döner. Hava karardı mı eve gideriz.

Günün atasözü/deyimi :
top sürmek
Kısa vuruşlarla, topu kaçırmadan karşı takımın kalesine veya potasına doğru götürmek.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #665 : 08 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/01/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
titreşim isim fizik 1. Küçük ve hızlı salınım, ihtizaz, vibrasyon, rezonans. 2. Bir noktanın gözün göremeyeceği kadar kısaca kımıldanışı, ihtizaz: "Sorunları ve titreşimleriyle, çok gelişkin bir insan." -Selim İleri.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
endoskopi İngilizce endoscopy "tıp İnsan vücudunda, organ veya kovuk içlerinin endoskopla muayenesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca iç görüm karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, endoskopi yerine, iç görüm sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İçinde yan yana iki veya daha fazla ünsüz bulunan Batı kökenli alıntılar, ünsüzlerin arasına ünlü konulmadan yazılır: apartman, gangster, telgraf.

Günün atasözü/deyimi :
gönül kocamaz
İnsanlar yaşlansalar da gönüllerindeki sevgi ve istekler tazeliğini yitirmez.
Atasözü 
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #666 : 08 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/01/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yönelmeli tümleç, -ci isim dil bilimi Yapılan işin anlamını bütünleyen ve yönelme durumunda bulunan tümleç: Çocuklar eve geldi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
dijital Fransızca digital "Sayı ile ilgili, sayıya dayanan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca sayısal karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, dijital yerine, sayısal sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır: duman rengi, saman rengi; ateş kırmızısı, çivit mavisi, safra yeşili, süt kırı.

Günün atasözü/deyimi :
çamur gibi
1. Siyah unla yapılmış ve iyi pişmemiş (ekmek). 2. Herkese sataşıp tedirginlik veren (kimse).
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #667 : 09 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/01/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
uğur, -ğru (I) isim 1. Bazı olaylarda görülen ve insana iyilik getirdiğine inanılan belirti veya bazı nesnelerde var olduğuna inanılan iyilik kaynağı: "Onlar da uğurlar dilediler, aralarında konuşmaya başladılar." -Memduh Şevket Esendal. 2. Bu nitelikte olduğuna inanılan şey. 3. İyi nitelik, meymenet, kadem. 4. Talih, şans.
(II) isim Hedef, amaç, erek, gaye, yol: "Bu uğurda rahatlarını, servetlerini feda ederler; canlarını tehlikeye koyarlar." -Hüseyin Cahit Yalçın.
(III) isim halk ağzında Ön veya yan: "Evlerinin uğru bakla / Al beni koynunda sakla" -Halk Türküsü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
didaktik Fransızca didactique "Öğretme, yetiştirme ve açıklama niteliğinde olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca öğretici karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, didaktik yerine, öğretici sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Farsça kurala göre oluşturulan tamlamalar bitişik yazılır: gayrimenkul, gayrimeşru, hüsnükuruntu, suikast.

Günün atasözü/deyimi :
arsız neden arlanır, çul da giyer sallanır
Arsız hiçbir şeyden utanmadığı için elbise diye çul da giyse salına salına gezer.
Atasözü
 
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #668 : 10 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/01/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
gazolin Fransızca gazoline isim kimya Ham petrolün ilk damıtılmasında ayrılan çok uçucu, hafif akaryakıt.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
detay Fransızca détail "Bir bütünün önemce ikinci derecede olan ögelerinden her biri." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ayrıntı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, detay yerine, ayrıntı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar: Kurtuluş Savaşı, Cilalı Taş Devri, İlk Çağ, Servetifünun Dönemi, Tanzimat Dönemi.

Günün atasözü/deyimi :
ezbere yapmak
1. Bir yere bakmadan bellekte kalan biçimiyle yapmak, ezberden yapmak. 2. Model veya doğa karşısında durmayarak fikirden tasavvur ve tahayyül suretiyle resim yapmak.
Deyim
 
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2149
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #669 : 11 Ocak 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/01/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
keçitırnağı isim (keçi'tırnağı) Kesici ağzı üçgen biçiminde olan oyma kalemi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
detant Fransızca détente "Dünyada soğuk savaş döneminden sonra stratejik silahların geliştirilmesiyle başlayan siyasal gerginliğin ortadan kaldırılması siyaseti." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yumuşama karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, detant yerine, yumuşama sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde "doğu" ve "batı" sözlerinin ilk harfleri büyük yazılır: Batı medeniyeti, Doğu mistisizmi.

Günün atasözü/deyimi :
oldu olacak, kırıldı nacak
Her şey olup bitti, iş işten geçti.
Atasözü
 
Kayıtlı
Sayfa: 1 ... 62 63 64 65 66 [67] 68 69 70 71 72 ... 124   Yukarı git
« önceki sonraki »