Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/01/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
han Farsça (I) isim tarih 1. Osmanlı padişahlarının adlarının sonuna getirilen unvan. 2. Doğu ülkelerinde yerli beyler ve Kırım girayları için kullanılan unvan: Kırım hanları. Altın Ordu hanları.
(II) isim eskimiş 1. Yol üzerinde veya kasabalarda yolcuların konaklamalarına yarayan yapı: "Bir handa, yorgun argın tatlı bir uykudaydık." -Faruk Nafiz Çamlıbel. 2. Büyükşehirlerde serbest mesleklerde çalışanların oda veya daire tutup çalıştıkları birkaç katlı yapı: "Ömer Abit hanında bir yazıhane kiralanmış, aylıkla bir otomobil tutulmuştu." -Ercüment Ekrem Talu.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
dikte Fransızca dictée "Bir başkasına o anda söyleyerek yazdırma." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yazdırım karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, dikte yerine, yazdırım sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Romen rakamları ancak yüzyıllarda, hükümdar adlarında, tarihlerdeki ayların yazılışında, kitapların ve dergilerin cilt sayılarında, kitapların asıl bölümlerinden önceki sayfaların numaralandırılmasında, maddelerin sıralandırılmasında kullanılabilir: XX. yüzyıl, III. Selim, XIV. Louis, 1.XI.1928, I. Cilt, I)... II) ...

Günün atasözü/deyimi :
(birinin) sözünü tutmak
Öğüdüne uymak.
Deyim 
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/01/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
şahsiyet Arapça isim 1. Kişilik, belirgin özellik: "Ben birer şahsiyetleri olan bu yalıların çoğunu dostlarım gibi tanırım." -Abdülhak Şinasi Hisar. 2. Kişi: "Artık okuyucular için mühim bir şahsiyet olmaya başlamıştım." -Halide Edip Adıvar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sansasyonel Fransızca sensationnel "Etkili, dikkat çeken." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca çarpıcı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sansasyonel yerine, çarpıcı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Cümlede da / de bağlacından sonra virgül konmaz: İmlamız lisanımız düzelince, lisanımız da kafamız düzelince düzelecek, çünkü o da ancak onlar kadar bozuktur, fazla değil! (Yahya Kemal Beyatlı)

Günün atasözü/deyimi :
yengeç gibi
Yan yan yürüyen (kimse).
Deyim
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/01/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
geçiş üstünlüğü isim Cankurtaran, itfaiye ve güvenlik araçlarına tanınan yolu öncelikle kullanma hakkı, geçiş önceliği.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
konsensüs Fransızca consensus "Uzlaşmak durumu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca uzlaşma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, konsensüs yerine, uzlaşma sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır: Halikarnas Balıkçısı [Cevat Şakir Kabaağaçlı (1886-1973)] en güzel eserlerini Bodrum'da yazmıştır.

Günün atasözü/deyimi :
altı kaval, üstü şişhane (şeşhane)
Giysilerini birbirine uygun düşüremeyen, yakıştıramayanlar için söylenen bir söz.
Deyim
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/01/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
nekahet Arapça isim (neka:het) 1. Hastalıktan yeni kurtulmuş zayıf ve hâlsiz olan kimsenin durumu: "His var mı bu âlemde nekahet gibi tatlı." -Yahya Kemal Beyatlı. 2. mecaz Durgunluk.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
pesimist Fransızca pesimiste "felsefe Her şeyi kötü yanıyla ele alan, hep en kötüyü bekleyen, kötüye yorumlayan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kötümser karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, pesimist yerine, kötümser sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kelime içinde yan yana gelen iki ünsüzden ilki kendinden önceki ünlüyle, ikincisi kendinden sonraki ünlüyle hece kurar: al-dı, bir-lik, sev-mek.

Günün atasözü/deyimi :
(birinin) iştahı açılmak
Yemek isteği artmak.
Deyim
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20/01/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
göz bebeği isim 1. anatomi Gözde irisin ortasında bulunan, ışığın azlığına veya çokluğuna göre büyüyüp küçülen yuvarlak delik: "Göz bebeklerinde o ara beliriveren pırıltıyı, acaba neye yormalı?" -Attila İlhan. 2. mecaz Çok sevilen, önem verilen kimse vb: "Şimdi yirmi yaşında, koca hastanenin göz bebeği." -Necip Fazıl Kısakürek.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
pik İngilizce peak "ekonomi İktisadi çevrimdeki genişlemenin en üst noktaya ulaşması, genişlemeden tekrar daralmaya geçişi gösteren dönüş noktası." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca değer bakımından yükselme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, pik yerine, değer bakımından yükselme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Alay, kinaye veya küçümseme anlamı kazandırılmak istenen sözden hemen sonra yay ayraç içinde ünlem işareti kullanılır: Adam, akıllı (!) olduğunu söylüyor.

Günün atasözü/deyimi :
(bir şeyin) izini düşürmek
İz düşümünü çıkarmak.
Deyim