Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 559181 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #700 : 09 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/02/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çörek otu isim bitki bilimi 1. Düğün çiçeğigillerden, çiçekleri sapının ucunda bulunan otsu bir bitki, karacaot (Nigella damascena). 2. Bu bitkinin hamur işlerine lezzet ve koku vermek için ekilen, susam iriliğindeki siyah tohumu.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
aromatik Fransızca aromatique "Hoş kokusu olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca hoş kokulu karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, aromatik yerine, hoş kokulu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Dolmabahçe Sarayı'nın, Çankaya Köşkü'ne, Sait Halim Paşa Yalısı'ndan, Ankara Kalesi'nden, Horozlu Han'ın, Galata Köprüsü'nün, Bilge Kağan Abidesi'nde, Çanakkale Şehitleri Anıtı'na

Günün atasözü/deyimi :
tutkuya kapılmak
Aşırı istek ve eğilim içinde olmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #701 : 10 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/02/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kımız isim Kısrak sütünün mayalanmasıyla yapılan, az alkollü, ekşi bir Türk içkisi: "Ey, sevincinden bir büyük geleceği / Muştulayan içki, bin yılın kımızı" -Ahmet Muhip Dranas.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
arter Fransızca artère "anatomi Kalbin sağ karıncığından akciğerlere, sol karıncığından vücudun diğer bölümlerine kan taşıyan damar." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca atardamar karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, arter yerine, atardamar sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kitap, dergi, gazete ve sanat eseri (tablo, heykel, müzik vb.) adlarına gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Nutuk'ta, Safahat'tan, Kiralık Konak'ta, Sinekli Bakkal'ı, Hürriyet'te, Resmî Gazete'de, Onuncu Yıl Marşı'nı, Yunus Emre Oratoryosu'nu, Atatürk Uluslararası Barış Ödülü'nü.

Günün atasözü/deyimi :
çiftçiye yağmur, yolcuya kurak; cümlenin muradını verecek Hak
Kullar Tanrı’dan kendilerine gerekli olan şeyleri dilerler, bu dilekleri kabul edecek olan Tanrı’dır.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #702 : 11 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/02/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çıkarım isim 1. Çıkarma işi. 2. mantık Belli önermelerin kabul edilen veya gerçek olan doğruluklarından, yanlışlıklarından, başka önermelerin kabul edilen veya gerçek olan doğruluklarını, yanlışlıklarını çıkarma, istidlal.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kornea Latince "anatomi Gözün ön bölümünde bulunan, ışığı geçiren küresel zar." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca saydam tabaka karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, kornea yerine, saydam tabaka sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
"Ya da" sözü ancak cümlede "ya" kullanımı varsa kullanılabilir, "veya" sözü yerine kullanılamaz.

Günün atasözü/deyimi :
(birinin) hatırı kalmak
Gücenmek, kırılmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #703 : 12 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/02/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
şırınga İtalyanca siringa isim (şırı'nga) 1. Havayı, sıvıları emmeye veya itmeye yarayan alet. 2. tıp Kas veya damar yoluyla vücuda sıvı bir ilacı basınçla vermek amacıyla enjektör ucuna takılan, boru biçiminde, ucu keskin metal araç, iğne.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
korona İtalyanca corona "gök bilimi Güneş atmosferinin yoğunluğu çok düşük ve çok sıcak en dış katmanı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca Güneş tacı karşılığı önerilmiştir. 

Bundan sonra demek ki, korona yerine, Güneş tacı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Belli bir kanun, tüzük, yönetmelik kastedildiğinde büyük harfle yazılan kanun, tüzük, yönetmelik sözlerinin ek alması durumunda kesme işareti kullanılır: Bu Kanun'un 17. maddesinin c bendi... Yukarıda adı geçen Yönetmelik'in 2'nci maddesine göre... vb.

Günün atasözü/deyimi :
birlikten kuvvet doğar
Topluca ve birlikte davranmak daha büyük güç sağlar.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #704 : 13 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/02/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çörten isim halk ağzında Dam çevresindeki yağmur sularını oluklardan alıp duvar temelinden uzağa akıtan, saçak kenarlarından dışarı doğru uzanmış ağaç oluk.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fenoloji Fransızca phénologie "Bitkilerin yıl içinde büyüme ve gelişmelerinde görülen değişikliklerle iklim olayları arasında ilgi kurarak bundan sonuç çıkaran bilim." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca belirti bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fenoloji yerine, belirti bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Hayvanlara verilen özel adlara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır: Sarıkız'ın, Karabaş'a, Pamuk'u, Minnoş'tan.

Günün atasözü/deyimi :
yerini bulmak
1. Uygun olan yerde olmak. 2. Kendine yakışan makamı, durumu bulmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #705 : 14 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/02/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
müze Fransızca musée isim (mü'ze) Sanat ve bilim eserlerinin veya sanat ve bilime yarayan nesnelerin saklandığı, halka gösterilmek için sergilendiği yer veya yapı: "O devirlere ait yatağanlar, baltalar paslanmamış çelikleriyle müzelerimizdedir." -Orhan Seyfi Orhon.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
feminen Fransızca féminin "Kadınsı özelliklere fazlasıyla sahip olan (kadın)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kadınsı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, feminen yerine, kadınsı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bağlaç olan ki ayrı yazılır: demek ki, kaldı ki, bilmem ki.

Günün atasözü/deyimi :
boyuma göre (boyumca) boy buldum, huyuma göre (huyumca) huy bulmadım
Bir kimse, beden yapısı, zenginlik vb. konularda kendisine uygun olanı bulabilir ama huyu kendisine uyan bir kimseyi kolay kolay bulamaz.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #706 : 15 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/02/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
turne Fransızca tournée isim Bulunduğu yerden başka yerlere gösteri yapmak amacıyla giden tiyatro veya müzik sanatçılarının gezisi: "O günlerde Anadolu'ya turneye çıkmak üzere hazırlanıyorduk." -Sait Faik Abasıyanık.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
demografi Fransızca démographie "İnsan nüfusunu yapı, gelişme ve dağılım açısından inceleyen bilim." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca nüfus bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, demografi yerine, nüfus bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bulunma durumu eki getirildiği kelimeye bitişik yazılır: yolda (yol-da) kalmak.

Günün atasözü/deyimi :
gölgesine yatmak
Daha önce elde edilen para, makam, ün vb.ne sığınarak zaman geçirmek veya bundan yararlanmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #707 : 17 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/02/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kerpiç, -ci isim 1. Duvar örmekte kullanılmak için kalıplara dökülüp güneşte kurutulmuş saman ve balçık karışımı ilkel tuğla. 2. sıfat Bu tuğladan yapılmış: "Kerpiç evler, ipe serili çamaşırlar gibi ay ışığında sallanıyorlar." -Peyami Safa.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
demografik Fransızca démographique "Nüfus bilimiyle ilgili." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca nüfus bilimsel karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, demografik yerine, nüfus bilimsel sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılara getirilen ekleri ayırmak için kesme işareti kullanılır: 1985'te, 8'inci madde, 2'nci kat; 7,65'lik, 9,65'lik.

Günün atasözü/deyimi :
can bostanda bitmez
İnsan, canının değerini bilmeli, onu yıpratmamalıdır.
Atasözü 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #708 : 17 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 17/02/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
Kervankıran Farsça + Türkçe özel isim (kerva'nkıran) gök bilimi Merkür'den sonra Güneş'e en yakın gezegen, Çoban Yıldızı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
aut İngilizce out "spor Bazı top oyunlarında karşı takım oyuncularının vuruşuyla topun kalenin bulunduğu taraftan dışarı çıkması." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dış karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, aut yerine, dış sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Birden fazla kelimeden oluşan sayılar ayrı yazılır: iki yüz, üç yüz altmış beş.

Günün atasözü/deyimi :
bir dikiş kaldı
Nerede ise, az kaldı.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #709 : 18 Şubat 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/02/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çapak, -ğı (I) isim 1. Göz pınarında ve kirpiklerde birikerek pıhtılaşan veya kuruyan akıntı. 2. Madenler dövülürken sıçrayan ince, ufak parça. 3. Metal veya toprak eşya kenarlarında bulunan pürüz.
(II) isim hayvan bilimi Sazan familyasından, vücudu yandan basık, 50 santimetre uzunluğunda, 4-5 kilogram ağırlığında, sarı pullu, eti tatsız, kılçıklı bir tatlı su balığı (Abramis brama).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
atraksiyon Fransızca attraction "Gazino, bar vb. yerlerde müşterileri oyalamak, eğlendirmek amacıyla yapılan ilgi çekici gösteri." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca eğlendiri karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, atraksiyon yerine, eğlendiri sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Para ile ilgili işlem ve senet, çek vb. ticari belgelerde geçen sayılar bitişik yazılır: 650,35 (altıyüzelliTLotuzbeşkr).

Günün atasözü/deyimi :
komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür
Başka bir kimsenin malı bize olduğundan daha değerli görünür.
Atasözü