Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26/03/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
burçak, -ğı isim bitki bilimi 1. Baklagillerden, taneleri hayvan yemi olarak kullanılan yıllık bir yem bitkisi (Vicia ervilia). 2. Bu bitkinin mercimeğe benzeyen ve genellikle hayvan yemi olarak kullanılan tanesi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
transparan Fransızca transparent "İçinden ışığın geçmesine ve arkasındaki şeylerin görülmesine engel olmayan (cisim), şeffaf." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca saydam karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, transparan yerine, saydam sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle birleşirken ses düşmesine, ses değişmesine veya ses türemesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır: emretmek, darbetmek, dercetmek, reddetmek.

Günün atasözü/deyimi :
testiyi kıran da bir, suyu getiren de
Görevini iyi yapanla kötüye kullanan arasında bir fark gözetilmemektedir.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28/03/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
makûs Arapça sıfat (ma:kûs) eskimiş 1. Ters çevrilmiş, baş aşağı getirilmiş. 2. mecaz Uğursuz, kötü: "Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makûs talihini de yendiniz." -Atatürk.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ekinoks Fransızca équinoxe "gök bilimi Gece ile gündüzün eşit olması." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca gün tün eşitliği karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ekinoks yerine, gün tün eşitliği sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İsim durum ekleri ve iyelik ekiyle yapılan ikilemeler ayrı yazılır: omuz omuza, yan yana; günden güne, içten içe; göze göz, teke tek; boşu boşuna, peşi peşine.

Günün atasözü/deyimi :
kendi düşen ağlamaz
Kendi zararına kendisi neden olanın yakınmaya hakkı olmaz.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/03/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
abani isim (a:ba:ni) 1. Genellikle sarık, bohça, kundak ve yorgan yüzü yapımında kullanılan, zemini beyaz, üzerinde safran renginde nakışlar bulunan ipek kumaş: Bursa abanisi. 2. sıfat Bu kumaştan yapılmış: "Yalnız sarı cübbeli, abani sarıklı, peykede bağdaş kurmuş bir cüce vardı ki onu tanımadı." -Halide Edip Adıvar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kompetan Fransızca compétent "Belli bir işte, belli bir konuda bilgi, görüş ve becerisi çok olan (kimse)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca uzman karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kompetan yerine, uzman sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Birden fazla heceli kelimelerin sonunda bulunan p, ç, t, k ünsüzleri ünlüyle başlayan bir ek aldığında yumuşayarak b, c, d, ğ'ye dönüşür: kelep / kelebi, kazanç / kazancı, geçit / geçidi, başak / başağı.

Günün atasözü/deyimi :
meramın elinden bir şey kurtulmaz
Bir şey yapmaya azmeden ve ona dört elle sarılan kişi, kesinlikle başarıya ulaşır.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 01/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ala sıfat 1. Karışık renkli, çok renkli, alaca: Ala kilim eskimiş. 2. isim Alabalıkgillerden, soğuk ve duru sularda yaşayan, eti turuncu ve lezzetli bir tatlı su balığı, alabalık. 3. halk ağzında Açık kestane renginde olan, ela (göz). 4. isim halk ağzında Kekliğin boynundaki siyah halka.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
komplike Fransızca complique "Ögelerinin veya gerekli işlemlerin sayısının çokluğu, çeşitliliği yüzünden anlaşılması, yapılması güç olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca karmaşık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, komplike yerine, karmaşık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yazılışları bir, anlamları ve okunuşları ayrı olan kelimeleri ayırt etmek için okunuşları uzun olan ünlülerin üzerine düzeltme işareti konur: adet (sayı), âdet (gelenek, alışkanlık); aşık (eklem kemiği), âşık (vurgun, tutkun); şura (şu yer), şûra (danışma kurulu).

Günün atasözü/deyimi :
borç iyi güne kalmaz
Borcu ilk fırsatta ödemek gerekir.
Atasözü

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 03/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
apiko İtalyanca a picco isim 1. denizcilik Geminin, zinciri toplayıp demirini kaldırmaya hazır olması. 2. sıfat argo Hazır, tetik. 3. sıfat argo Derli toplu, süslü, şık: "Apiko bir genç gelir." -Hüseyin Rahmi Gürpınar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
prese Fransızca pressé "Bir alet yardımıyla birbirine yaklaştırılarak sıkı duruma getirilmiş." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca sıkıştırılmış karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, prese yerine, sıkıştırılmış sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi ve yer adlarında ince l ünsüzünden sonra gelen a ve u ünlüleri düzeltme işareti ile yazılır: Lâle, Nalân; Balâ, Elâzığ, İslâhiye.

Günün atasözü/deyimi :
bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı (hakkı) vardır
İyilik çok az da olsa unutulmaz.
Atasözü