« önceki sonraki »
Sayfa: 1 ... 72 73 74 75 76 [77] 78 79 80 81 82 ... 124   Aşağı git

Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 559129 defa)

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #760 : 04 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
arpacık, -ğı isim 1. tıp Göz kapağının kenarında çıkan küçük çıban, it dirseği. 2. Tüfek, tabanca vb. ateşli silahlarda namlunun en ileri bölümünde bulunan ve nişan alırken gezle birlikte göz ile hedef arasında aynı çizgi üzerine getirilen küçük çıkıntı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
pres Fransızca presse "spor Top oyunlarında karşı takım oyuncusunun hareketini ve sonuç almasını engellemek amacıyla uygulanan yakın savunma durumu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca baskı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, pres yerine, baskı sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Nispet i'sinin, belirtme durumu ve iyelik ekiyle karışmasını önlemek için düzeltme işareti kullanılır: (Türk) askeri ve askerî (okul), (Atatürk'ün) resmi ve resmî (kuruluşlar).

Günün atasözü/deyimi :
ev tutmak
Ev kiralamak.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #761 : 05 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
arşın isim eskimiş Yaklaşık 68 santimetreye eşit olan uzunluk ölçüsü: "Bu duvarlar yerden bir arşın kadar yüksek, üstünde güzel bir parmaklığı olan duvarlardı." -Memduh Şevket Esendal.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
şnorkel Almanca Schnorchel "denizcilik Başı su altında tutarak yüzmeyi sağlayan soluk alma borusu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca solukluk karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, şnorkel yerine, solukluk sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Nispet i'si alan kelimelere Türkçe ekler getirildiğinde düzeltme işareti olduğu gibi kalır: millîleştirmek, millîlik, resmîleştirmek, resmîlik.

Günün atasözü/deyimi :
ata malı mal olmaz, kendin kazanmak gerek
Babadan kalan mal kalıcı değildir, çabuk biter; kişinin gerçek malı, kendi çalışmasıyla elde ettiği maldır.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #762 : 06 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
atom çekirdeği isim fizik Atomun çekim kuvvetinin etkisiyle, çevresinde elektronlar dolaşan, proton ve nötronlardan oluşan pozitif elektron yüklü merkez bölümü, çekirdek.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
takigraf Fransızca tachygraphe "fizik Motorlu araçlarda hız ölçüm aygıtı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca hızölçer karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, takigraf yerine, hızölçer sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Türkçede a, e ünlüleri ile biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, söyleyişte de, yazımda da a ünlüsü ı, u; e ünlüsü i, ü olur: başlıyor (<başla-yor), izliyor (<izle-yor).

Günün atasözü/deyimi :
yeis duymak
Üzüntü çekmek, kahrolmak.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #763 : 07 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ayırtaç, -cı isim fizik Bir dalga biçimindeki sıklık veya evre değişmelerini genlik değişmeleri olarak ortaya çıkaran alet.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
tekst Fransızca texte "Basılı veya el yazması parça." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca metin karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, tekst yerine, metin sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arapçadan dilimize girmiş olan ve sonunda ikiz ünsüz bulunan kelimeler yalın durumunda tek ünsüzle kullanılırken ünlüyle başlayan ek aldığında veya ünlüyle başlayan yardımcı fiil aldıklarında ikiz ünsüz ortaya çıkar: hak (hakkı), ret (reddi), tıp (tıbbı), zan (zannı); af (affetmek), his (hissetmek).

Günün atasözü/deyimi :
aç elini kora sokar
Aç insan, geçimini sağlamak için kendisini her türlü tehlikeye atar.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #764 : 08 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
aynabakar Arapça isim (a'ynabakar) bitki bilimi Büyük, yumurtamsı, kırmızımsı mavi renkli bir erik türü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fototropizm Fransızca phototropisme "bitki bilimi Işık etkisiyle bir bitkinin büyüme hareketi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ışığa doğrulum karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fototropizm yerine, ışığa doğrulum sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Şüphe ve pekiştirme göreviyle kullanılan ki sözü ayrı yazılır: Babam geldi mi ki? Başkan konuşacak mı ki?

Günün atasözü/deyimi :
fark etmez
"Önemi yok, etkisi olmaz, değişmez" anlamında kullanılan bir söz.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #765 : 09 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bağıl nem isim meteoroloji Bir metreküp hava içinde bulunan su buharı ağırlığının, aynı şartlardaki havanın doymuş su buharının ağırlığına oranı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fragman Fransızca fragment "sinema Bir sinemada bir sonraki programı veya filmi tanıtmak için filmden önce gösterilen örnek parçalar." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca tanıtma filmi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fragman yerine, tanıtma filmi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Rakamla başlayan cümlelerde rakamdan sonra gelen kelime özel ad olmadıktan sonra büyük harfle başlamaz: 2005 yılında Türk Dil Kurumunun 73. yılını kutladık.

Günün atasözü/deyimi :
ağacı kurt, insanı dert yer
Bir ağacı kurt nasıl içten içe kemirirse dert de insanı içten içe yiyip bitirir.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #766 : 10 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bakaya Arapça çoğul isim (baka:ya:) 1. Askerlik çağına girenlerden son yoklamalarını yaptırarak askerlik kararı aldırdıkları hâlde çağrıldıklarında gelmeyen veya gelip de kıtalarına gitmeden toplandıkları yerlerden ayrılanlar. 2. ekonomi Ait olduğu yıl içinde toplanamayıp ertesi yıla kalan vergiler. 3. eskimiş Kalıntılar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
miyokart Fransızca myocarde "anatomi Kalbin ana duvarını çeviren ve düzenli hareket edebilen kas örgüsü." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kalp kası karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, miyokart yerine, kalp kası sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır: kaynana (< kayın ana), nasıl (< ne asıl), niçin (< ne için), sütlaç (< sütlü aş), birbiri (< biri biri).

Günün atasözü/deyimi :
geri durmak
Bir iş yapmaktan kaçınmak.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #767 : 11 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bere Fransızca béret (I) isim 1. Bir yere çarpma, incitme veya vurma sonucu vücudun herhangi bir yerinde oluşan çürük. 2. Herhangi bir şeyde görülen ezik, çizik.
(II) isim Yuvarlak, yassı ve sipersiz başlık: "Lacivert beresini sallayarak bir fırtına gibi içeriye girdi." -Abdülhak Şinasi Hisar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
minimal Fransızca "En az, en küçük, en düşük." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca en az karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, minimal yerine, en az sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Takma adlar büyük harfle başlar: Tarhan (Ömer Seyfettin), Kirpi (Refik Halit Karay), Deli Ozan (Faruk Nafiz Çamlıbel).
 
Günün atasözü/deyimi :
it ürür, kervan yürür
Gerçekleşmesi doğal olan işler hiçbir şekilde engellenemez.
Atasözü
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #768 : 12 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bluz Fransızca blouse isim (l ince okunur) Vücudun üst bölümüne giyilen, genellikle ince kumaştan yapılan veya iplikten örülen kadın giysisi: "Sarı renkte incecik bir örme bluz giymiş." -Refik Halit Karay.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
modern Fransızca moderne "Bulunulan çağın anlayışına, şartlarına uygun olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca çağdaş karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, modern yerine, çağdaş sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İkilemeler ayrı yazılır: allak bullak, aval aval (bakmak), cır cır (ötmek), gide gide, sere serpe, tak tak (vurmak), yana yakıla.

Günün atasözü/deyimi :
dünyayı ben yarattım demek
Aşırı mağrur olmak, büyüklenmek.
Deyim
Kayıtlı

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #769 : 13 Nisan 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/04/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bornoz Arapça isim 1. Banyodan çıkarken kurulanmak için kullanılan, önden açık, havludan yapılmış giyecek: "Ilık bir duş alarak bornozla odasına döndü." -Halide Edip Adıvar. 2. Kuzey Afrika'da Berberilerin giydikleri başlıklı, geniş, kısa kollu bir üstlük.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
dekoratör Fransızca décorateur "Bir yapıyı, kullanım ve estetik bakımından ele alıp insanın fiziksel ve ruhsal özelliklerine uygun olarak tasarlayan kimse." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca iç mimar karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, dekoratör yerine, iç mimar sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İki ünsüzle biten Batı kökenli alıntılar, ünsüzler arasına ünlü konmadan yazılır: film, lüks, psikiyatr, teyp.

Günün atasözü/deyimi :
hâl hâlin yoldaşıdır
Aynı durumdaki kimseler, birbirlerinin hâlini daha iyi anlarlar.
Atasözü
Kayıtlı
Sayfa: 1 ... 72 73 74 75 76 [77] 78 79 80 81 82 ... 124   Yukarı git
« önceki sonraki »