Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 559081 defa)

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #810 : 26 Mayıs 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/05/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
tekdüze sıfat 1. Değişmeksizin, düzenli, aynı biçimde tekrarlanan, sürüp giden, tek örnek, muttarit, yeknesak, monoton: "Yazıcı, tekdüze bir sesle çabuk çabuk okuyordu." -Yusuf Atılgan. 2. zarf (te'kdüze) Değişmeyerek, aynı biçimde tekrar edilerek, bitevi, biteviye.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
akronim İngilizce acronym "dil bilimi Kısaltması yapılacak kelime veya kelimelerin ünlü ve ünsüzlerinden yararlanarak gerektiğinde bir ünlü ekleyerek akılda kalabilecek bir söz oluşturma." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kısma ad karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, akronim yerine, kısma ad sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Sayılar metin içerisinde harflerle yazılır: bin yıldan beri, dört kardeş, haftanın beşinci günü, üç ayda bir, üçüncü sınıf.
 
Günün atasözü/deyimi :
akı karası geçitte belli olur
Bir iddianın doğruluğu ancak deney veya sınav sonucunda belli olur.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #811 : 26 Mayıs 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 24/05/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
zavallı sıfat (za'vallı) 1. Acınacak kadar kötü durumda bulunan: "Zavallı hekim kendisine zorla yutturulan afyonların tesiriyle yığıldığı yerden bir daha kalkamadı." -Necip Fazıl Kısakürek. 2. mecaz Gücü bir şeye yetmeyen, âciz: "Bunu idrak etmekten o kadar zavallı ve biçareydi ki." -Ahmet Hamdi Tanpınar.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
hidrosfer Fransızca hydrosphère "coğrafya Denizlerin yeryüzünde oluşturduğu yuvar." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca su yuvarı karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, hidrosfer yerine, su yuvarı sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
"İle" sözü kısaltmalara getirildiğinde ayrı yazılır: NATO ile ortak çalışma yapıyoruz. TDK ile TTK Atatürk'ün kurduğu kurumlardır.
 
Günün atasözü/deyimi :
içinin yağı erimek
Telaş veya kaygı ile üzülmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #812 : 26 Mayıs 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/05/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yürük, -ğü isim tarih 1. Osmanlı Devleti'nde otuzar kişilik ocaklar olarak Rumeli'ye yerleştirilen ve savaş zamanlarında geri hizmetlerde çalıştırılan tımarlı asker. 2. Göçebe: "Fakat göç ve yürük hayatı hareme ve kapalılığa gelmez." -Falih Rıfkı Atay.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
higrofil Fransızca hygrophile "bitki bilimi Nemden ve nemli yerden hoşlanan (bitki)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca nemcil karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, higrofil  yerine, nemcil sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime veya kelime gruplarıyla yapı ve anlam bakımından bağlantısı olmadığını göstermek ve anlam karışıklığını önlemek için virgül kullanılır: Bu gece, eğlenceleri içlerine sinmedi. (Reşat Nuri Güntekin)
 
Günün atasözü/deyimi :
doğan anası olma, doğuran anası ol
Bir çocuk, annesinin değerini ancak kendisi de çocuk sahibi olduktan sonra anlar.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #813 : 31 Mayıs 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26/05/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
zaruret Arapça isim (zaru:ret) 1. Olması gerekme, olduğundan başka olmama, zorunlu olma, zorunluluk: "Kültür hâkim olduktan sonra, sanat ve hayat, mazi ve yeni zaruretler ne güzel uyuşuyor." -Falih Rıfkı Atay. 2. Gereklilik: "Müspet ve realist ilmî araştırmaların meydana gelebilmesi için istatistik bir zarurettir." -Nâzım Hikmet. 3. Sıkıntı, yoksulluk, fakirlik: "Kıyafetinden dışarılıklı ve zarurette olduğu anlaşılan bir kadın ... kahvelerden birine girdi." -Yakup Kadri Karaosmanoğlu.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
higrotropizm Fransızca hygrotropisme "biyoloji Canlıların zorunlu olarak havanın nemine göre yönelmesi ve yer değiştirmesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca neme yönelim karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, higrotropizm yerine, neme yönelim sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Son kelimesi -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) kalıplaşmış belirli geçmiş zaman ekleriyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır: imambayıldı, hünkârbeğendi, gecekondu, gündöndü, albastı, serdengeçti, eltieltiyeküstü.
 
Günün atasözü/deyimi :
gitti de geldi
Yaşayabileceğinden umut kesilecek kadar ağır hastalık geçirip de iyi olanlar için söylenen bir söz.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #814 : 31 Mayıs 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/05/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
muhtelif Arapça sıfat 1. Çeşit çeşit, çeşitli: "Genç kız ve arabacı, birbirlerine muhtelif hislerle bakışarak beklediler." -Peyami Safa. 2. eskimiş Zıt, birbirini tutmayan.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
hipotetik Fransızca hypothétique "Bir varsayıma dayanan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca varsayımsal karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, hipotetik  yerine, varsayımsal sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Kanunda bitişik geçen veya bitişik olarak tescil ettirilmiş olan kuruluş adları bitişik yazılır: İçişleri, Dışişleri.

Günün atasözü/deyimi :
açık yaraya tuz ekilmez
Acısı henüz taze olan bir kimsenin üzüntüsü, birtakım söz ve davranışlarla artırılmamalıdır.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #815 : 03 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28/05/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
zıh Farsça isim 1. Giysilerin kol, yaka, etek vb. kenarlarına dikilen şerit veya kaytan: Pantolon zıhı. 2. Marangoz işlerinde ince kenar pervazı. 3. Sayfa çevresine çekilen çizgi.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
hipotez Fransızca hypothèse "Deneylerle henüz yeter derecede doğrulanmamış ancak doğrulanacağı umulan teorik düşünce." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca varsayım karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, hipotez yerine, varsayım sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar: Sayın Başkan, Sayın Hocam, Sayın Vali


Günün atasözü/deyimi :
kirada olmak
Kira karşılığında verilmiş olmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #816 : 03 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/05/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
topak, -ğı isim 1. Yufka açmak için avuç içinde yuvarlak bir biçim verilen hamur parçası. 2. Bu biçim verilmiş şey: "Daha gün doğmadan anası yayığın ilk tereyağı topağını ona verirdi." -Yahya Kemal. 3. Hayvanlarda, parmakların ardında topuğu andıran çıkıntı. 4. halk ağzında Şişe veya kadeh.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
neoplatonizm Fransızca néoplatonisme "felsefe İskenderiye'de milattan sonra III. yüzyılda ortaya çıkan ve VII. yüzyıla kadar okullarda okutulan felsefe öğretisi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yeni Platonculuk karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, neoplatonizm  yerine, yeni Platonculuksözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Sayılardan sonra sıra bildirmek için nokta konur: 3. (üçüncü), 15. (on beşinci); II. Mehmet, XV. yüzyıl; 4. Levent.

Günün atasözü/deyimi :
keçinin uyuzu, çeşmenin gözünden su içer
Değersiz kişiler kendilerini değerli ve en güzel şeye layık görürler.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #817 : 03 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/05/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
zırıltı isim 1. Zırıldama sırasında çıkan sesin adı. 2. argo Adı hatırlanmayan veya söylenmek istenmeyen ufak ve değersiz bir şeyi anlatmak için kullanılan bir söz, zımbırtı: "Bırak hırboluğu diyor, çıkar o yenindeki zırıltıyı." -Attila İlhan. 3. mecaz Can sıkan veya hoşa gitmeyen ses çıkaran nesne: Elindeki o zırıltıyı bırak. 4. mecaz Anlaşmazlık sebebiyle çıkan kavga, geçimsizlik.
 
Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
nevrasteni Fransızca neurasthénie "ruh bilimi Baş ağrıları, sindirim güçlükleri vb. fiziksel rahatsızlıklar ve ruhsal görevlerde gevşeme ve bitkinlik biçiminde görülen, sinirsel güçlerin zayıflamasından doğan nevroz." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca sinir argınlığı karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, nevrasteni yerine, sinir argınlığı sözcüğünü kullanacağız.
 
Bir yazım kuralı :
Örnek niteliğindeki kelimelerle başlayan cümlelerde de ilk harf büyük yazılır: "Et-, ol-" fiilleri, dilimizde en sık kullanılan yardımcı fiillerdir.
 
Günün atasözü/deyimi :
tetik üstünde beklemek
Hazır, dikkatli, uyanık bulunmak, tetikte olmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #818 : 07 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 31/05/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
psikoterapi Fransızca psycothérapie isim tıp Hekimin hastayı etkilemek için kullandığı psikolojik yöntemlerin bütünü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
nevropat Fransızca névropathe "ruh bilimi Sinir hastalığına tutulmuş olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca sinir hastası karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, nevropat yerine, sinir hastası sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Latin harflerini kullanan dillerdeki özel adlar dilimizde özgün biçimleriyle yazılır: Beethoven, Cervantes, Molière, Shakespeare; Bologna, Buenos Aires, New York, Rio de Janerio.

Günün atasözü/deyimi :
abdal düğünden, çocuk oyundan usanmaz
Bir kimse sevdiği işi sürekli olarak yapmaktan bıkmaz.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #819 : 07 Haziran 2012 »
Sayın Teknik Yönetici
Otağa ileti eklerken istemediğim görüntüler oluşuyor ve ne kadar uğraşsam da düzeltemiyorum ve de çoğu kez ileti eklemekten vazgeçiyorum.
İstediğim rengi vermek, dilediğim yazı büyüklüğünü seçmek eskiden çok kolaydı ama şimdi garip bir durumla karşı karşıyayım.
Sadece bana mahsus bir sorun mu yoksa herkeste aynı durum oluyor mu?
İlgilerinizi ve bilgilendirmenizi dilerim.
 
Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Saygılarımla..
Çağrıbey