Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 559022 defa)

0 Üye ve 2 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #860 : 14 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çetrefil sıfat 1. Karışıklığı dolayısıyla, anlaşılması veya sonuca bağlanması güç: "Çetrefil siyasete aklım ermez." -Attila İlhan. 2. Yapı ve ses kurallarına aykırı kullanılan (dil): Onun çetrefil bir dili var. 3. Sarp, engelli ve engebeli (yer): "Bu engebeli, orasından burasından kayalıklı sel yataklarıyla kesilmiş çetrefil arazide, yönlerini bulmalarını kolaylaştıracak bir harita..." -Attila İlhan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
avantür Fransızca aventure "Baştan geçen ilginç olay veya olaylar zinciri." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca macera karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, avantür yerine, macera sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Soru eki veya sözü içeren cümle veya sözlerin sonuna soru işareti konur: Ne zaman tükenecek bu yollar, arabacı? (Faruk Nafiz Çamlıbel)

Günün atasözü/deyimi :
vurduğu yerden ses gelmek
Çok kuvvetli vurmak, eli ağır olmak.
Deyim
 


Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #861 : 14 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
beşerî Arapça sıfat (beşeri:) 1. İnsanoğlu ile ilgili: Beşerî ilişkiler. 2. mecaz Bedensel, bedenle ilgili: "O kadar fena başım ağrıyordu ki beşerî kısmını hissedemez gibiyim." -Halide Edip Adıvar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
barkod Fransızca barcode "Malın değişik özelliklerini ve fiyatını belirten, elektronik aygıtların okuyabileceği biçimde düzenlenmiş etiket." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca çizgi im karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, barkod yerine, çizgi im sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923, 28 Aralık 1982'de göreve başladı. Lale Festivali 25 Haziran’da başlayacak.

Günün atasözü/deyimi :
zemheride sür de çalı sür
İyi verim alabilmek için üstünkörü de olsa tarlayı kışın en şiddetli zamanında sürmek gerekir.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #862 : 25 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 15/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
elektrik santrali isim Daha az donanımlı küçük elektrik fabrikası: "Bu mumlar, şehrin elektrik santrali yıkılmadıkça sönmeyecek galiba?" -Aka Gündüz. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
barometre Fransızca baromètre "fizik Hava basıncını ölçerek yer yükseltilerini ve hava değişimlerini tespit etmek için kullanılan alet." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca basınçölçer karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, barometre yerine, basınçölçer sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar: Okullar genellikle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar. Yürütme Kurulu toplantılarını perşembe günleri yaparız.

Günün atasözü/deyimi :
içi titremek
1. Özen göstermek. 2. Çok üşümek. 3. Duygulanmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #863 : 25 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 16/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
elektrik sayacı isim Kullanılan elektrik enerjisinin miktarını gösteren araç, elektrik saati. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kolektivizm Fransızca collectivisme "toplum bilimi Üretim araçlarından kişisel sahipliği kaldırıp ortak kullanmayı ve toplum içinde her türlü harekette ortak davranışı savunan öğreti." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ortaklaşacılık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kolektivizm yerine, ortaklaşacılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Para birimleri büyük harfle başlamaz: avro, dinar, dolar, lira, kuruş, liret.

Günün atasözü/deyimi :
herkes aklını pazara çıkarmış, yine kendi aklını almış
İnsanlar kendi akıllarını başkalarının aklından her zaman üstün görürler.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #864 : 25 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 17/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
feci Arapça sıfat (feci:) Acıklı, çok acıklı, yürekler acısı, trajik: "İkimiz de feci bir akıbete doğru yuvarlanıyoruz." -Aka Gündüz.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
bandrol Fransızca banderole "1. Paketlerin, şişelerin ağızlarına konulan şerit veya etiket. 2. Devletçe verginin kesildiğini gösteren etiket." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca denetim pulu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, bandrol yerine, denetim pulu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi, tablo vb. sözler büyük harfle başlamaz: Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi, Halı Dokuyan Kızlar tablosu.

Günün atasözü/deyimi :
karara bağlamak
Bir davayı, bir sorunu çözümlemek, sonuçlandırmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #865 : 25 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 18/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
çığralık, -ğı isim 1. Karda kürekle, dallarla açılan dar yol. 2. Bir tür çalılık: "İzleri takip ettiler, Çadırtepe'ye doğru çığralık içinde kayboldular." -Memduh Şevket Esendal.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
oportünist Fransızca opportuniste "Duruma göre davranan, içinde bulunduğu şartları değerlendirmeyi bilen kimse." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca fırsatçı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, oportünist yerine, fırsatçı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak kelimeleri büyük harfle başlar: Gazi Osmanpaşa Mahallesi, Zafer Meydanı, Ziya Gökalp Bulvarı, Nene Hatun Caddesi, Fevzi Çakmak Sokağı.

Günün atasözü/deyimi :
balın âlâsı (tazesi) oğlun tazesinden
Ana baba için en tatlı şey, çocuklarıdır.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #866 : 25 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 19/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
tuzak, -ğı isim 1. Kuş veya yaban hayvanlarını yakalamaya yarayan araç veya düzenek. 2. mecaz Birini güç ve tehlikeli bir duruma düşürmek için kurulan düzen, komplo: "Onun bana gönderdiği mektuplar filan hep tuzak, hep birer şantajdan ibaretti." -Osman Cemal Kaygılı. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
optimal Fransızca optimal "ekonomi En iyi, en uygun, en yüksek" anlamlarında kullanılan bir söz." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca en uygun karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, optimal yerine, en uygun sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Dört ve dörtten çok rakamlı sayılar sondan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılır ve aralarına nokta konur: 4.567, 326.197, 49.750.812, 28.434.250.310.500.

Günün atasözü/deyimi :
ilişiği kalmamak
Var olan ilgisi, bağlılığı artık olmamak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #867 : 25 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 20/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
telif hakkı isim hukuk Bir fikir veya sanat eserini yaratan kişinin, bu eserden doğan haklarının hepsi, telif, yazar hakkı, röyalti.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
organizatör Fransızca organisateur "Herhangi bir işi, kuruluşu gerçekleştirip düzenli sonuç alınmasını üstlenen kimse." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca düzenleyici karşılığı önerilmiştir.
 
Bundan sonra demek ki, organizatör yerine, düzenleyici sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sayılarla oluşturulan iskambil oyunları bitişik yazılır: altmışaltı, ellibir, yirmibir.

Günün atasözü/deyimi :
taş yerinde ağırdır
Kişinin değerini ancak kendi çevresinde bulunanlar iyi anlayabilir.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #868 : 25 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
somak, -ğı isim halk ağzında 1. Hayvanlarda yüzün çıkıntılı ve az çok sivri olan ön bölümü. 2. Taneleri alınmış mısır koçanı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
optimum Fransızca "Bir amaca ulaşabilmek için bir değişkenin alabileceği en elverişli, en iyi durum." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca uygun değer karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, optimum yerine, uygun değer sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İmek fiili ünlüyle biten kelimelere eklendiğinde i ünlüsü düşer ve araya y ünsüzü girer: ne-y-se (ne ise), sonuncu-y-du (sonuncu idi), yabancı-y-mış (yabancı imiş).

Günün atasözü/deyimi :
ananın bastığı yavru (civciv) incinmez (ölmez)
Annenin acı sözü çocuğuna ağır gelmez.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #869 : 25 Temmuz 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/07/2012
 
Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
raspa İtalyanca isim (ra'spa) 1. Demir, tahta yüzeylerdeki boya, pas vb.ni çıkarma, pürüzleri gidermek amacıyla kullanılan iri dişli bir törpü. 2. Kunduracılıkta köselenin yüzünü sıyırmaya ve perdahlamaya yarayan alet.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
simetrik Fransızca symétrique "matematik Bakışımı olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca bakışımlı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, simetrik yerine, bakışımlı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İmek fiili ünsüzle biten kelimelere eklendiğinde i ünlüsü düşer: gelir-se (gelir ise), güzel-miş (güzel imiş), yorgun-du (yorgun idi).
 
Günün atasözü/deyimi :
başına taç etmek
Çok değer vermek, ilgi göstermek.
Deyim