Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 559028 defa)

0 Üye ve 3 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #880 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 03/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
dalamak (-i) 1. Köpek, kurt vb. hayvanlar dişlemek, ısırmak: "Köpek mi daladı seni?" -Hüseyin Rahmi Gürpınar. 2. Zehirli böcek, ısırgan otu, sert kumaş dokunarak teni acıtmak veya kaşındırmak.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
radyasyon Fransızca radiation "fizik 1. Işın veya tanecik yayımı. 2. Uzayda yayılan bir dalgayı oluşturan ögelerin bütünü. 3. Bir enerjinin ışık demeti durumunda yayılması. 4. Isının, bir kaynaktan ışın ve dalga hareketi yoluyla yayılması." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ışınım karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, radyasyon yerine, ışınım sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Adres yazılırken apartman numarası ile daire numarası arasına ve semt ile şehir arasına eğik çizgi konulur: Altay Sokağı No. 21/6 Kurtuluş / ANKARA

Günün atasözü/deyimi :
yerde yatan yumurta, gökte uçan kuş olur
Bugün beğenmediğiniz, kendisinde yetenek bulmadığınız çocuğun bilgisi, görgüsü zamanla artar, toplumda önemli bir yeri olur.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #881 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
konsolos Rumca isim Yabancı ülkelerde, orada bulunan yurttaşlarının haklarını koruyan, bağlı bulunduğu hükûmete siyasal ve ticari bilgileri veren dış işleri görevlisi, şehbender: "Konsolosların her biri bağımsız bir vali gibi davranırdı." -Necati Cumalı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
radyoaktivite Fransızca radioactivité "fizik Alfa, beta veya gama ışınlarını yayma özelliği." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ışınetkinlik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, radyoaktivite yerine, ışınetkinlik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tırnak içinde verilen cümlenin içinde yeniden tırnağa alınması gereken bir sözü belirtmek için tek tırnak kullanılır: Edebiyat öğretmeni "Şiirler içinde 'Han Duvarları' gibisi var mı?" dedi ve Faruk Nafiz'in bu güzel şiirini okumaya başladı.

Günün atasözü/deyimi :
davul gibi
Şiş ve gergin.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #882 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kabarcık, -ğı isim 1. İçi su, hava dolu ufak kabartı veya kürecik: "Bardağın içindeki maden suyu kabarcıklarının pıtır pıtır söndüğü bile duyuluyordu." -Haldun Taner. 2. Vücutta oluşan sivilce gibi küçük şişkinlik. 3. Kabartı: "Köy, dağın ortasında, toprak kabarcıkları gibi dizilen evleriyle bir mezarlığa benziyordu." -Halide Edip Adıvar. 4. fizik Metal biliminde sıvı veya katıların içinde oluşan gaz hacmi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
epizot Fransızca épisode "edebiyat Değişik anlatı türü, masal, efsane, bilmece vb. bir metnin, bir eserin aslından az çok ayrılan değişik biçimli olanı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca dilim karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, epizot yerine, dilim sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Farklı kelimelerden oluşan renk adları bitişik yazılır: baklaçiçeği, balköpüğü, camgöbeği, devetüyü, fildişi, gülkurusu, kavuniçi, narçiçeği, ördekbaşı, ördekgagası, tavşanağzı, tavşankanı, turnagözü, vapurdumanı, vişneçürüğü, yavruağzı

Günün atasözü/deyimi :
borçtan korkan kapısını büyük açmaz (küçük açar)
Borçlanmak istemeyen fazla açılmaz, giderlerini kısar, kendi durumuna uygun bir yaşama yolu tutar.
Atasözü
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #883 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kuburluk, -ğu isim 1. Tabanca kılıfı. 2. Kuburun konduğu yer: "Gözlerini eyerin kuburluklarıyla atın doru boynunda hasıl olan gölgeli çizgiye dikmişti." -Ömer Seyfettin.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
eskrim Fransızca escrime "spor Dürtücü kılıç, kesici kılıç ve delici kılıç adı verilen silahlarla yapılan spor." anlamındaki bu söz için
Kurumumuzca kılıç oyunu karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, eskrim yerine, kılıç oyunu sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki başı sözüyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları bitişik yazılır: aşçıbaşı, binbaşı, çarkçıbaşı, çeribaşı, elebaşı, mehterbaşı, onbaşı, ustabaşı, yüzbaşı.

Günün atasözü/deyimi :
cirit oynamak
1. Cirit oyununu oynamak. 2. mecaz İstediği biçimde, keyfince davranmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #884 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ispiralya İtalyanca spiraglio isim (ispira'lya) Gemi kamaralarını aydınlatmak için güvertelerde açılan küçük yuvarlak camlı kaporta.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
deşarj Fransızca décharge "fizik Elektrik yükünün başka bir iletkene geçişi veya sıfıra düşmesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca boşalma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, deşarj yerine, boşalma sözcüğünü kullanacağız

Bir yazım kuralı :
Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle başlar: Giriş, Çıkış, Müdür, Vezne, Başkan, Doktor, Otobüs Durağı, Dolmuş Durağı, III. Kat, IV. Sınıf, I. Blok.

Günün atasözü/deyimi :
top otu beylikten olunca, güllesi Bağdat’a gider
Yararlandığı gereci bedava elde eden ve bol bol kullananla yarışılmaz.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #885 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
taşıntı isim coğrafya Sel ile taşınmış taş, toprak.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
deşifre Fransızca déchiffré "Bir sözün, bir yazının ne anlatmak istediği ortaya konmuş." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca çözülmüş karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, deşifre yerine, çözülmüş sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar: Topkapı Sarayı, İshakpaşa Sarayı, Çankaya Köşkü, Horozlu Han, Ankara Kalesi, Alanya Kalesi, Galata Köprüsü, Mostar Köprüsü, Beyazıt Kulesi, Zafer Abidesi, Bilge Kağan Anıtı.

Günün atasözü/deyimi :
hava yapmak
1. Kalorifer peteğinde sıvının yerine hava dolmak. 2. mecaz Üstünlük taslamak, övünerek kabarmak, böbürlenmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #886 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kürtün (I) isim halk ağzında Yük hayvanlarına vurulan semer, palan.
(II) isim halk ağzında Rüzgârın etkisiyle kuytu yerlere toplanmış kar yığını. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
dekadans Fransızca décadence "Devletlerin veya uygarlıkların son bulması, mahvolması." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca çöküş karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, dekadans yerine, çöküş sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar: Mustafa Kemal Atatürk, Ahmet Haşim, Sait Faik Abasıyanık, Yunus Emre, Necip Fazıl Kısakürek.

Günün atasözü/deyimi :
tamah varken müflis acından ölür
Elinde avucunda bir şey bulunmamasına karşın küçük kazançları beğenmeyen kişi büyük kazanç hayaliyle ömrünü geçirir.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #887 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
reddiye Arapça isim eskimiş Bir düşünceyi, bir öğretiyi çürütmek için yazılan yazı.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
eradikasyon Fransızca éradication "Ortadan kaldırma." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yok etme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, eradikasyon yerine, yok etme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Resmî yazışmaların imza bölümünde soyadları büyük harfle yazılır: Ahmet KEMALOĞLU, Zeynep ÖZGÜR, Aliye SUNGUR.

Günün atasözü/deyimi :
dal sürmek
Yayılmak, kaplamak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #888 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
kethüda Farsça isim (kethüda:) tarih Zengin kimselerin ve devlet büyüklerinin buyruğunda çalışan, onların birtakım işlerini gören kimse, kâhya.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
ergonomi Fransızca ergonomie "İnsanın, makinenin ve çevrenin bir arada uyumlu ve verimli bir biçimde çalışmasını inceleyen bilim dalı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca iş bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, ergonomi yerine, iş bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: Halley, Merkür, Neptün, Satürn vb. Ancak Dünya, Güneş, Ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldıklarında küçük harfle başlarlar.

Günün atasözü/deyimi :
çobanın yağı çok olursa çarığına sürer
Varlıklı ama akılsız ve hesapsız kişi malını gereksiz yerlere harcar, telef eder.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #889 : 12 Ağustos 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
meşk Arapça isim eskimiş 1. Bir öğretmenin, aynısını yazmaları için öğrencilerine verdiği yazı örneği. 2. Yazı veya müzikte alışmak ve öğrenmek için yapılan çalışma, el alıştırması. 3. Yazı veya müzik dersi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
erozyon Fransızca érosion "jeoloji Yer kabuğunu oluşturan kayaçların, başta akarsular olmak üzere türlü dış etmenlerle yıpratılıp yerinden koparılarak eritilmeleri veya bir yerden başka bir yere taşınması olayı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca aşınma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, erozyon yerine, aşınma sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır.

Günün atasözü/deyimi :
para çıkışmamak
Para yetişmemek.
Deyim