Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 558968 defa)

0 Üye ve 1 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #930 : 22 Eylül 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 22/09/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
serencam Farsça isim (serenca:mı) eskimiş 1. Bir işin, bir olayın sonu, akıbet: "Olsun deminiz, olmasın gamınız, hayra dönsün serencamınız." -Yahya Kemal Beyatlı. 2. Başa gelen bir durum veya olay.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
orijinalite Fransızca originalité "Özgün olma durumu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca özgünlük karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, orijinalite yerine, özgünlük sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Batı kökenli kelimeler, Türkçenin hece yapısına göre hecelere ayrılır: band-rol, kont-rol, port-re, prog-ram, sant-ral, sürp-riz, tund-ra, volf-ram.

Günün atasözü/deyimi :
utanma pazar, mideyi bozar
Taraflar birbirine ne denli yakın da olsalar bir alışverişte açıkça konuşup anlaşmaları gerekir, "ayıp olur" kaygısıyla başta değinilmeyen konular yüzünden sonradan araya soğukluk, kırgınlık girer.
Atasözü 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #931 : 23 Eylül 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 23/09/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
gafilane Arapça + Farsça zarf (ga:fila:ne, l ince okunur) Dikkatsizlikle, gaflet içinde bulunan kimseye yakışan bir biçimde.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
osteolog Fransızca ostéologue "Kemik bilimi uzmanı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kemik bilimci karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, osteolog yerine, kemik bilimci sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kesme işareti satır sonuna geldiğinde ayrıca çizgi kullanılmaz.

Günün atasözü/deyimi :
haber atlamak
Gazetecilikte bir haberi vaktinde yayımlayamamak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #932 : 24 Eylül 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 24/09/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
verimlilik, -ği isim 1. Verimli olma durumu: "Bilakis onun derdi, verimliliğine uygun bir çerçeve bulamayışında." -Nâzım Hikmet. 2. ekonomi Yatırılmış sermayenin, bir kuruluşun veya bir yatırımın gelir sağlayabilme olanağı, rantabilite.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
otokton Fransızca autochtone "Bir yerin ilk sakini olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yerli karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, otokton yerine, yerli sözcüğünü kullanacağız.


Bir yazım kuralı :
Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları genellikle her kelimenin ilk harfinin büyük yazılmasıyla yapılır: TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi), TDK (Türk Dil Kurumu), ABD (Amerika Birleşik Devletleri); KB (Kutadgu Bilig); TD (Türk Dili); B (batı), D (doğu), KB (kuzeybatı).

Günün atasözü/deyimi :
harmanda dirgen yiyen sıpa, yılına kadar acısını unutmaz
Uygunsuz davranışlarından dolayı cezalandırılanlar uzun süre aynı davranışı göstermezler.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #933 : 27 Eylül 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/09/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
seyyal Arapça sıfat (l ince okunur) fizik eskimiş Akış özellikleri gözlenebilen (sıvı veya gaz), akışkan: "Masallar folklor bakımından da Türkülerden daha seyyal ve ekseriya daha renkli olurlar." -Asaf Hâlet Çelebi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
otokritik Fransızca autocritique "Bir kişinin kendi davranışları üzerine yönelttiği yargı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca öz eleştiri karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, otokritik yerine, öz eleştiri sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.

Günün atasözü/deyimi :
boşa gitmek
Harcanan emek, para hiçbir işe yaramamak, olumlu bir sonuca ulaşamamak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #934 : 27 Eylül 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 26/09/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
Güneş Dil Teorisi özel isim dil bilimi Dilin türeyişi, felsefesi, psikolojisi ve sosyolojisi alanında Atatürk döneminde ortaya atılan bir kuram.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
reform Fransızca réforme "Daha iyi duruma getirmek için yapılan değişiklik." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca düzeltme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, reform yerine, düzeltme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tırnak içinde verilen cümlenin içinde yeniden tırnağa alınması gereken bir sözü göstermek için tek tırnak kullanılır: Edebiyat öğretmeni "Şiirler içinde 'Han Duvarları' gibisi var mı?" dedi ve Faruk Nafiz'in bu güzel şiirini okumaya başladı.

Günün atasözü/deyimi :
az yiyen az uyur, çok yiyen güç uyur
Kişi iyi uyuyabilmek için pek az da yememeli, pek çok da.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #935 : 27 Eylül 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/09/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
pazar Farsça isim 1. Satıcıların belirli günlerde mallarını satmak için sergiledikleri belirli geçici yer: Perşembe pazarı. Salı pazarı. 2. Belli bir şeyin satıldığı yer: Balık pazarı. 3. Alım satım, alışveriş: Allah hayırlı pazar versin. 4. Cumartesi ile pazartesi arasındaki gün: "Pazar sabahı odalarına çay istemişlerdi." -Yusuf Atılgan.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
rejisör Fransızca régisseur "sinema Tiyatro ve sinema oyunlarında oyuncuların rollerini dağıtıp oyunu düzenleyen, metin, yorum, dekor, müzik vb. ögeler arasında birlik sağlamaya çalışan kimse." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yönetmen karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, rejisör yerine, yönetmen sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bilimsel çalışmaların kaynaklar bölümünde makale başlıkları tırnak içinde yazılır.

Günün atasözü/deyimi :
mukavemet etmek (göstermek)
Direnmek, dayanmak, karşı koymak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #936 : 28 Eylül 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 28/09/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
muteber Arapça sıfat (mu:teber) 1. Saygın, itibarı olan, hatırı sayılır, sözü geçer: "Selanik'in en varlıklı, en muteber, en güzide ailelerinden sayılıyor." -Attila İlhan. 2. İnanılır, güvenilir. 3. Değerli: "Halk içinde muteber bir nesne yok devlet gibi / Olmaya devlet cihanda bir nefes sıhhat gibi" -Muhibbi. 4. hukuk Geçerli.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
developer İngilizce "Fotokopi makinelerinde veya fotoğraf basımı işinde kullanılan yıkama aleti." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yıkamaç karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, developer yerine, yıkamaç sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kitap adları ve yazı başlıkları cümle içerisinde tırnak içine alınır: Yahya Kemal'in bazı şiirleri "Kendi Gök Kubbemiz" adı altında çıktı. (Ahmet Hamdi Tanpınar)

Günün atasözü/deyimi :
köpeğin ahmağı baklavadan pay umar
Aptal kişi, eline geçme olasılığı bulunmayan bir nimeti bekler.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #937 : 29 Eylül 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/09/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
aşevi isim (a'şevi) 1. Lokanta: "Şimdi her sokakta bir tavukçu aşevi var. Tavuğun çorbasını, söğüşünü, suyuna pilavını satıyor." -Nâzım Hikmet. 2. Yoksullara parasız yemek yedirilen veya dağıtılan yer, aşhane. 3. Düğün, nişan vb. toplantılarda, verilecek yemekleri hazırlamak için geçici olarak mutfak gibi kullanılan yer. 4. eskimiş Tekkelerde yemek pişirilen yer.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
diftong Fransızca diphtongue "dil bilimi Çeşitli ses olayları sonunda söyleyişte yan yana gelen iki ünlü." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ikiz ünlü karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, diftong yerine, ikiz ünlü sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Fizik, matematik vb. alanlarda birimler arası orantıları gösterirken eğik çizgi kullanılır: g/sn (gram/saniye)

Günün atasözü/deyimi :
dalgınlığına gelmek
Dalgınlık dolayısıyla fark edememek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #938 : 29 Eylül 2012 »


Bu başlık an itibariyle 55555 izlenme/okunma rakamlarına ulaşmış.
Türk Diline küçük bir katkı yapabilmiş olmak kıvanç verici.

Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Saygılarımla..
Çağrıbey

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #939 : 01 Ekim 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 30/09/2012
Sayın Çağrıbey

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mükemmel Arapça sıfat 1. Eksiksiz, kusursuz, tam, yetkin, şahane: "Sesinizin tonalitesi mükemmel." -Nâzım Hikmet. 2. zarf Eksiksiz, kusursuz, tam, yetkin, şahane bir biçimde: "Birbirinizin yüzüne karşı canciğer olursunuz fakat sekiz on adım ayrıldığınız gibi başka birine mükemmel çekiştirirsiniz." -Reşat Nuri Güntekin.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
difüzyon Fransızca diffusion "fizik Moleküllerin kinetik enerjileri sebebiyle çok yoğun bir bölgeden az yoğun bir bölgeye hareketleri." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca geçişme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, difüzyon yerine, geçişme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için uzun çizgi kullanılır: Frankfurt'a gelene herkesin sorduğu şunlardır:— Eski şehri gezdin mi?— Rothschild'in evine gittin mi?— Goethe'nin evini gezdin mi? (Ahmet Haşim)

Günün atasözü/deyimi :
zayi olan koyunun kuyruğu büyük olur
Elden kaçırılan fırsat gözde büyütülür.
Atasözü