Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 25/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
ahenk, -gi Farsça isim (a:henk) 1. Bir bütünün parçaları arasında bulunan uygunluk, uyum: "Sesi alaylı bir ahenkle kadının kulaklarına çarptı." -Mithat Cemal Kuntay. 2. mecaz Uzlaşma: "Biz bu işin içine girmeyelim. Ahengi bozarız." -Haldun Taner. 3. eskimiş Ezgi: "Tamtamların yeni ahengiyle raks başladı." -Necip Fazıl Kısakürek.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
sinyal Fransızca signal "Telefon numarasının aranmaya hazır olduğunu belirten ince ve monoton ses." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca çevir sesi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, sinyal yerine, çevir sesi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yiyecek, içecek adlarıyla kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: bohça böreği, kuyruk yağı, arpa suyu, beyaz peynir, Adana kebabı, İnegöl köftesi, acı badem kurabiyesi, lop yumurta.

Günün atasözü/deyimi :
çirkefe taş atmak (çirkefi üzerine sıçratmak)
Edepsiz bir kimsenin tepkisine yol açacak bir davranışta bulunmak.
Deyim
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 27/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
endemik İngilizce endemic sıfat bitki bilimi 1. Sadece bir bölgede yetişen veya yaşayan (bitki, hayvan). 2. tıp Belli bir bölgede salgın olmaksızın sık görülen (hastalık).

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
folk İngilizce "Aynı ülkede yaşayan, aynı kültür özelliklerine sahip olan, aynı uyruktaki insan topluluğu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca halk karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, folk yerine, halk sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Rusça özel adlar yazılırken Rus harflerinin ses değerlerini karşılayan Türk harfleri kullanılır: Bolşevik, Brejnev, Çaykovski, Gogol, Gorbaçov, Tolstoy, Yeltsin; Moskova, Omsk, Orenburg, Petersburg, Volga, Yenisey.

Günün atasözü/deyimi :
soluk aldırmamak
Ara vermeden çalıştırmak, vakit bırakmamak.
Deyim
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 29/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
söve (I) isim 1. Kapı ve pencerenin yerleştiği kasa, çerçeve: "Kendilerini ağaçlara, kapı sövelerine çarpmazlar." -Memduh Şevket Esendal. 2. Avlu kapısının iki yanına konan uzun taşlar: "Başını kapının taş sövesine koyup bir mektep çocuğu gibi bağıra bağıra ağlamak istiyordu." -Hüseyin Rahmi Gürpınar.
(II) Fransızca seuil isim mimarlık Pencere ve kapı kenarlarındaki süs kalıpları: "Cebinden çıkardığı yassı uçlu bir demiri söve ile çerçevenin arasına sokarak camı da yukarı sürdü ve rezeledi." -Hüseyin Rahmi Gürpınar.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fonoloji Fransızca phonologie "Sözlü dilde, anlam ayrımı oluşturan yakın ses birimlerini, dil yapısı bakımından inceleyen dil bilimi kolu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ses bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fonoloji yerine, ses bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bitki türlerinden birinin adıyla kurulan birleşik kelimeler ayrı yazılır: ayrık otu, taşkıran otu; ateş çiçeği, mum çiçeği; dantel ağacı, süt ağacı; helvacı kökü, meyan kökü; at kestanesi, kuzu kestanesi; kuru incir, kuru soğan.

Günün atasözü/deyimi :
leyleği havada görmek
şaka Çok gezmek.
Deyim
 

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 31/07/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
dingin sıfat 1. Sakin, durgun: "Çevredeki çınarlar, dingin bir gariplik içinde, ağır ağır, tek tek yapraklarını dökerdi." -Attila İlhan. 2. Hareket etmeyen, kımıldamayan. 3. mecaz Gücü tükenmiş, yorgun, mecalsiz: Dingin bir at. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
mineroloji Fransızca minéralogie "Mineral ve billurlarla, onların fiziksel ve kimyasal özelliklerini inceleyen bilim." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca mineral bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, mineroloji yerine, mineral bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Arapça kurala göre oluşturulan tamlamalar ve kalıplaşmış biçimler bitişik yazılır: aliyyülâlâ, fevkalade, hıfzıssıhha, şeyhülislam, tahtelbahir, tahteşşuur; âlemşümul, aleykümselam, fenafillah, maşallah, velhasılıkelam.

Günün atasözü/deyimi :
yaraya tuz biber ekmek
Bir derdin acısını çoğaltmak.
Deyim

Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/08/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
önsezi isim (ö'nsezi) 1. Hiçbir belirti yokken bir şeyin olacağını sezme, içe doğma, hissikablelvuku, basiret, altıncı duyu veya his: "Bir önsezi benliğini derinden derine yokluyor kuruntusuna kapılmıştı." -Tarık Buğra. 2. felsefe Temellendirilmeyen duygu, verilmemiş olanın, bilinmeyenin, özellikle gelecekle ilgili olanın önceden duyulması.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
radyoaktif Fransızca radioactif "fizik Işın etkinliği olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ışınetkin karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, radyoaktif yerine, ışınetkin sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Soru eki veya sözü bulunmamasına karşın soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna soru işareti konur: Gümrükteki memur başını kaldırdı:- Adınız?

Günün atasözü/deyimi :
karavanadan yemek
Toplu durumlarda aynı kaptan yemek.
Deyim