Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 559087 defa)

0 Üye ve 4 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #820 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 01/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
gösterim isim sinema ve tiyatro 1. Görüntülerin gösterici yardımıyla bir yüzeye yansıtılması işi, projeksiyon. 2. Sinema salonlarında filmin gösterilmeye başlaması, vizyon. 3. Sinema, tiyatro, konser vb. sanat dallarında verilen gösterilerden her biri, seans. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
network İngilizce "Aynı bilgi kaynaklarını paylaşan çok sayıda iletişim hatlarıyla birbirine bağlı bilgisayar şebekesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca bilgisayar ağı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, network yerine, bilgisayar ağı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saat ve dakika bildiren sayılar metin içinde yazıyla da yazılabilir: saat dokuzu beş geçe, saat sekizi on dakika üç saniye geçe, mesela saat onda.

Günün atasözü/deyimi :
yer bakır gök demir kesilmek
Tamamen tükenmek, bitmek, yoksul duruma düşmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #821 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 02/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
dizim isim 1. Dizilme işi, dizme: Kitabın dizimi bitti. 2. dil bilimi Söz zincirinde birbirini izleyen ve belli bir birim oluşturan ögeler birleşimi, sentagma.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
new wave İngilizce "Herhangi bir ülkede belirli bir dönemde birdenbire ortaya çıkan genç yönetmenler topluluğu." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yeni dalga karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, new wave yerine, yeni dalga sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Hayvanlara verilen adlar büyük harfle başlar: Boncuk, Fındık, Minnoş, Pamuk.

Günün atasözü/deyimi :
kardeş kardeşi bıçaklamış, dönmüş yine kucaklamış
Kardeşler ne kadar geçimsiz olsalar da kötü durumlarda birbirlerine yardım ederler.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #822 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 03/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
bölmeç, -ci isim Ambalaj içinde bulunan malları birbirinden ayırmaya yarayan koruyucu parça.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
natürizm Fransızca naturisme "felsefe Toplumsal kuruşların ve yaşayış biçiminin doğaya dönük olmasını amaç edinen öğreti." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca doğacılık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, natürizm yerine, doğacılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yer (kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt, cadde, sokak vb.) adları büyük harfle başlar: Asya, Afrika; Güneydoğu Anadolu, Yakın Doğu; İstanbul; Ürgüp; Çayırbağı, Akçaköy; Bahçelievler; Atatürk Bulvarı; Sankiyedim Sokağı.

Günün atasözü/deyimi :
iftihara geçmek
Okuldaki başarısı ve iyi davranışları sebebiyle üstün öğrenci seçilmek, övünç çizelgesinde yer almak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #823 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 04/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
favori Fransızca sıfat 1. Herhangi bir iş veya yarışmada üstünlük sağlayacağına inanılan (kimse, taraf, takım vb.). 2. Benzerleri arasında nitelikleri sebebiyle üstün tutulan, beğenilen, önem verilen (kimse veya şey), gözde: Favori şarkınız hangisi? 3. isim Yüzün iki yanında, saçın devamı olarak bırakılan sakal demeti, duluk: "Her derste bu iki oğlancığın favorilerine yapışıp havaya kaldırmak ister gibi çekiyordu." -Ayla Kutlu. 

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
providansiyalizm Fransızca providentialisme "felsefe Evrendeki bütün olayları tanrısal sebebe dayandıran, insanların ancak Tanrı kayrasıyla, bağışıyla kurtulabileceğini ileri süren öğreti." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kayracılık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, providansiyalizm yerine, kayracılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Özel ada dâhil olmayan şehir, il, ilçe, bucak, belde, köy vb. sözler küçük harfle başlar: Sivas şehri, Konya ili, Etimesgut ilçesi, Uzungöl beldesi, Taflan köyü vb.

Günün atasözü/deyimi :
kırkından sonra at olup da kuyruk mu sallayacak
Vakti geçmiş, artık işe yaramayacak durumda.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #824 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
reyhani Arapça sıfat (reyha:ni:) eskimiş 1. İnce nakışlı. 2. isim Arap harfleriyle yazılan bir yazı türü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
provokasyon Fransızca provocation "Herhangi bir kişiye, gruba, kuruluşa veya devlete karşı girişilen ve onları sonradan ağır sonuçlar verecek bir karşı eylemde bulunmaya zorlayan, önceden tasarlanmış girişim." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kışkırtma karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, provokasyon yerine, kışkırtma sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Alıntı kelimelerin bazılarına ünlüyle başlayan ek getirildiğinde sonlarındaki ünsüzler yumuşamaz: ahlak / ahlakın, cumhuriyet / cumhuriyete, evrak / evrakı, hukuk / hukuku, ittifak / ittifaka, sepet / sepeti, tank / tankı.

Günün atasözü/deyimi :
alıp satmaz görünmek
İlgisiz görünmek veya davranmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #825 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
iç bölge isim coğrafya Bir limanı ithalat ve ihracat etkinlikleri bakımından besleyen, ona çeşitli ulaşım yollarıyla bağlı, dar veya geniş bölge, art bölge, hinterlant.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
psikolog Fransızca psychologue "Ruh bilimi ile uğraşan uzman." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ruh bilimci karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, psikolog yerine, ruh bilimci sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sonlarında p, ç, t, k ünsüzleri bulunan tek heceli kelimelere ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde genellikle yumuşama olmaz: ak / akı, at / atı, ek / eki, et / eti, göç / göçü, ip / ipi, kaç / kaçıncı, kök / kökü, ok / oku, ot / otu, saç / saçı, sap / sapı, suç / suçu, süt / sütü, bük / bükü.

Günün atasözü/deyimi :
iş anlatılıncaya kadar baş elden gider
Kızışmış bir kavgada veya herhangi bir olayda meram anlatmaya fırsat kalmadan olacak olur.
Atasözü 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #826 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
rafine Fransızca raffiné sıfat 1. İncelmiş, ince, arıtılmış, saflaştırılmış: Rafine yağ. 2. mecaz Hassas, duygulu, nazik, ince, seçkin: "Alabildiğine entelektüel, rafine, ayrıntılı bir duygululuk sahibi." -Haldun Taner.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
psikoloji Fransızca psychologie "Duyum, heyecan, düşünme vb. olguları ve bunların yasalarını inceleyen bilim." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ruh bilimi karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, psikoloji yerine, ruh bilimi sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için virgül konur: Fakat yol otomobillere yasak olduğundan o da herkes gibi tramvaya biner, kimse kendisine dikkat etmez. (Falih Rıfkı Atay)

Günün atasözü/deyimi :
ağırlığı olmak
Etkisi büyük olmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #827 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
anatomi Fransızca anatomie isim 1. tıp İnsan, hayvan ve bitkilerin yapısını ve organlarının birbiriyle olan ilgilerini inceleyen bilim, teşrih. 2. anatomi Beden yapısı, gövde yapısı. 3. mecaz Bir şeyin oluşumunda göze çarpan özel yapı: Toplumun anatomisi.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
psikolojizm Fransızca psychologisme "Ruh bilimiyle uğraşma." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca ruh bilimcilik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, psikolojizm yerine, ruh bilimcilik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Soru eki cümlede sorudan başka görevlerde kullanıldığı zaman da ayrı yazılır: Güzel mi güzel! Yağmur yağdı mı dışarı çıkamayız.

Günün atasözü/deyimi :
su yatağını bulur
Bir şeyi yapma isteği ve gücü bulunan kimse, uygun bir çalışma yönü ve alanı bulur.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #828 : 09 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
asalak, -ğı isim 1. biyoloji Bir canlıda sürekli veya geçici yaşayarak ona zarar veren başka canlı, parazit. 2. sıfat mecaz Başkalarının sırtından geçinen (kimse), abacı, ekti, otlakçı, tufeyli.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fagositoz Fransızca phagocytose "biyoloji Vücuda giren mikropların yutar hücreler tarafından yutulup yok edilmesi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca hücre yutarlığı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fagositoz yerine, hücre yutarlığı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
İken, ayrı yazılabildiği gibi ünlüyle biten kelimelere ek olarak getirildiğinde başındaki i ünlüsü düşer ve araya y ünsüzü girer: evdey-ken (evde iken), okulday-ken (okulda iken), yolday-ken (yolda iken).

Günün atasözü/deyimi :
kaldırım çiğnemek
Şehirde yaşayarak görgüsü artmak.
Deyim
 

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2199
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #829 : 11 Haziran 2012 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/06/2012

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
irfan Arapça isim (irfa:nı) 1. Bilme, anlama, sezme: "Zira onun irfan seviyesi hakkında malumatım pek azdır." -Refik Halit Karay. 2. Gerçeğe ulaştırıcı güçlü seziş. 3. mecaz Kültür: "En büyük emelim, maarif vekili olarak yurdumun irfanını yükseltmektir." -Atatürk.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fagosit Fransızca phagocyte "biyoloji Organik veya inorganik cisimcikleri içine alıp sindirebilen kan hücresi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yutar hücre karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fagosit yerine, yutar hücre sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Yüzde ve binde işaretleri yazılırken sayılarla işaret arasında boşluk bırakılmaz: %25, ‰50.

Günün atasözü/deyimi :
bin dost az, bir düşman çok
Dostun ne denli çok olursa olsun onlardan zarar gelmez ama bir tek düşmanın olsa hep zarar görme tehlikesi içerisinde yaşarsın.
Atasözü