Gönderen Konu: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ  (Okunma sayısı 556903 defa)

0 Üye ve 4 Ziyaretçi konuyu incelemekte.

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #510 : 05 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 05/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
yetenek , -ği isim 1. Bir kimsenin bir şeyi anlama veya yapabilme niteliği, kabiliyet, istidat: "Her bir dönemin incelenmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi ulusal yeteneklerimizi, eksiklerimizi anlamak bakımından uyarıcıdır." -Metin And. 2. Bir duruma uyma konusunda organizmada bulunan ve doğuştan gelen güç, kapasite. 3. eğitim Kişinin kalıtıma dayanan ve öğrenmesini çerçeveleyen sınır. 4. eğitim Dışarıdan gelen etkiyi alabilme gücü.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
filateli Fransızca philatélie "Pul derleyiciliği veya derleyenlere satma işi." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca pulculuk karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, filateli yerine, pulculuk sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Farklı kelimelerden oluşan renk adları bitişik yazılır: baklaçiçeği, balköpüğü, camgöbeği, devetüyü, fildişi, gülkurusu, kavuniçi, narçiçeği, ördekbaşı, ördekgagası, tavşanağzı, tavşankanı, turnagözü, vapurdumanı, vişneçürüğü, yavruağzı

Günün atasözü/deyimi :
sessizliğe gömülmek
Sessiz duruma gelmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #511 : 06 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 06/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
temsilci isim 1. Hak ve görev bakımından birinin veya bir topluluğun adına davranan kimse, mümessil: "Demokrasinin en basit ve en açık tarifi halkın kendi temsilcilerini gizli oy ile seçmesidir." -Mehmet Kaplan. 2. Benzerlerine örnek olan kimse veya şey: "Toplumumuzda çizgileri belirlenmiş bir tipin temsilcisiydi." -Necati Cumalı. 3. ticaret Aracı olarak başkasına mal satmakla görevlendirilen ve çoğunlukla yasal çalışma yeri ve elinde malı olmayan kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
fiktif Fransızca fictif "Gerçekten öyle olmadığı hâlde öyle sayılan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca itibari karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, fiktif yerine, itibari sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir topluluğun yöneticisi anlamındaki başı sözüyle oluşturulan belirtisiz isim tamlamaları bitişik yazılır: aşçıbaşı, binbaşı, çarkçıbaşı, çeribaşı, elebaşı, mehterbaşı, onbaşı, ustabaşı, yüzbaşı.

Günün atasözü/deyimi :
âşığın gözü kördür
Kendisini aşka kaptıran kimse, sevgilisinin kusurlarını görmediği gibi çevresinde olup bitenle de ilgilenmez.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #512 : 07 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 07/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
tartı isim 1. Ağırlık: Bunun tartısı belli değil. 2. Tartma aleti, çeki. 3. mecaz Oran, ölçü, karar. 4. denizcilik Yelkenleri indirip kaldırmaya yarayan ip.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
filtre Fransızca "Bir akışkandaki yabancı maddeleri süzüp ayıran alet veya aletlerden oluşan düzenek." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca süzgeç karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, filtre yerine, süzgeç sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle başlar: Giriş, Çıkış, Müdür, Vezne, Başkan, Doktor, Otobüs Durağı, Dolmuş Durağı, III. Kat, IV. Sınıf, I. Blok.

Günün atasözü/deyimi :
ar ve hayâ perdesi yırtılmak
1. Utanmamak, utanç duymamak. 2. Yüzsüzlük etmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #513 : 08 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 08/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sunilik, -ği isim Yapaylık, yapay olma durumu: "Tam çıkıp gideceği zaman da, asla sunilik göstermeden, kabaca dedi ki..." Necip Fazıl Kısakürek.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
optimizasyon Fransızca optimisation "matematik Mümkün olan en iyi duruma getirme." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca en uygun duruma getirme karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, optimizasyon yerine, en uygun duruma getirme sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Saray, köşk, han, kale, köprü, anıt vb. yapı adlarının bütün kelimeleri büyük harfle başlar: Topkapı Sarayı, İshakpaşa Sarayı, Çankaya Köşkü, Horozlu Han, Ankara Kalesi, Alanya Kalesi, Galata Köprüsü, Mostar Köprüsü, Beyazıt Kulesi, Zafer Abidesi, Bilge Kağan Anıtı.

Günün atasözü/deyimi :
dünya başına yıkılmak
1. Çok sıkılmak. 2. Umutlarını yitirmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #514 : 09 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 09/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sıtma isim tıp Anofel türü sivrisineğin sokmasıyla insandan insana bulaşan, titreme, ateş ve ter nöbetleriyle kendini gösteren bir hastalık, ısıtma, malarya: "Sıtma, bir on beş gün içinde beni çocuğa döndürmüştü." –Sait Faik Abasıyanık.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
optimizm Fransızca optimisme "felsefe 1. Genellikle her düşünce ve işi iyi olarak değerlendiren bir tutum veya kişilik özelliği. 2. Her şeyi en iyi yanından gören, her durumda iyi bir çıkış yolu uman dünya görüşü. 3. İnsanlığın ilerlemesine, bütün durum ve şartların iyiye gideceğine inanan öğretilerin genel adı." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca iyimserlik karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, optimizm yerine, iyimserlik sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar: Mustafa Kemal Atatürk, Ahmet Haşim, Sait Faik Abasıyanık, Yunus Emre, Necip Fazıl Kısakürek.

Günün atasözü/deyimi :
kişinin kendine ettiğini kimse edemez
Bir kimse kimi zaman tedbirsizliği yüzünden öylesine yanlış iş yapar, başını öylesine derde sokar ki böyle bir kötülüğü başkaları ona yapamaz.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #515 : 10 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 10/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
sağır duvar isim 1. Ses geçirmeyen duvar. 2. mecaz Gerekli alakayı göstermeyen, ilgisiz, duymazlıktan gelen kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
senkron Fransızca synchrone "Aynı zaman içinde hareket eden" anlamındaki bu söz için Kurumumuzca eş zaman karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, senkron yerine, eş zaman sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Resmî yazışmaların imza bölümünde soyadları büyük harfle yazılır: Ahmet KEMALOĞLU, Zeynep ÖZGÜR, Aliye SUNGUR.

Günün atasözü/deyimi :
ha şöyle
Yapılan bir işin beğenildiğini anlatan bir söz.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #516 : 11 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 11/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
filizlenmek (nesnesiz) 1. Bitki filiz vermek. 2. mecaz Gelişmeye, büyümeye başlamak: "Yüreğinde onmaz bir karıncalanma vardı; onmaz bir kıpırtı dal sürüyordu, durmadan filizleniyordu." -Burhan Günel.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
senkroni Fransızca synchronie "dil bilimi Belli bir evrede görülen dil bilimi olgularının, olaylarının özelliği." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca eş zamanlılık karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, senkroni yerine, eş zamanlılık sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: Halley, Merkür, Neptün, Satürn vb. Ancak Dünya, Güneş, Ay kelimeleri gezegen anlamı dışında kullanıldıklarında küçük harfle başlarlar.

Günün atasözü/deyimi :
kamburu çıkmak
1. Sırtı kambur olmak. 2. mecaz İhtiyarlamak. 3. mecaz Eğilerek yapılan işler için çok çalışmış olmak.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #517 : 12 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 12/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
mülhem sıfat Arapça eskimiş İçe doğmuş, birinin içine doğmuş, esinlenmiş.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
senkronik Fransızca synchronique "Başlamalarıyla bitmeleri arasında geçen zaman eşit olan (olaylar)." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca eş zamanlı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, senkronik yerine, eş zamanlı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Bir bilginin şüpheyle karşılandığını veya kesin olmadığını göstermek için kullanılan soru işareti yay ayraç içine alınır.

Günün atasözü/deyimi :
ele geçmek
1. Yakalanmak. 2. Edinilmek.
Deyim

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #518 : 13 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 13/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
müdafi isim Arapça (müda:fi:) eskimiş 1. Savunucu. 2. hukuk Bir davada, davacı veya davalının haklarını savunan kimse.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
anarşik Fransızca anarchique "Kargaşa niteliğinde olan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca kargaşalı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, anarşik yerine, kargaşalı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Başka bir kimseden veya yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler tırnak içine alınır: Ulu önderin "Ne mutlu Türk’üm diyene!" sözü her Türk'ü duygulandırır.

Günün atasözü/deyimi :
dilenciye hıyar vermişler de eğri diye beğenmemiş
Hem yardım istiyor hem de yapılan yardımı küçümsüyor.
Atasözü

Çevrimdışı Çağrıbey

  • [GÖKBÖRÜ ANKARA]
  • Türkçü-Turancı
  • *****
  • İleti: 2191
  • Ne mutlu Türk doğup, Türk gibi yaşayana!
Ynt: TÜRKÇE SÖZLÜKTEN GÜNÜN SÖZÜ
« Yanıtla #519 : 14 Ağustos 2011 »
Türk Dil Kurumu
SÖZBUL Sözcük-Bulmaca Bilgilendirme Uygulaması
Tarih: 14/08/2011

Türkçe Sözlük'ten günün sözü :
muhkem sıfat Arapça Sağlam, sağlamlaştırılmış: "Duvarlar ses geçmeyecek derecede muhkemdi." -Ömer Seyfettin.

Yabancı sözlere TDK'nin önerdiği Türkçe karşılık :
kreatif İngilizce creative "1. Yaratma yeteneği olan. 2. Zekâ, düşünce ve hayal gücünden yararlanarak görülmeyen yeni bir şey ortaya koyan, yapan." anlamındaki bu söz için Kurumumuzca yaratıcı karşılığı önerilmiştir.

Bundan sonra demek ki, kreatif yerine, yaratıcı sözcüğünü kullanacağız.

Bir yazım kuralı :
Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna kısa çizgi konur.

Günün atasözü/deyimi :
ayak almadık taş olmaz, başa gelmedik iş olmaz
İnsan, yaşamı boyunca çeşitli engel ve güçlükle karşılaşır.
Atasözü